جاپونيا بيىل جوعارى جىلدامدىقتى تەمىرجولدىڭ 60 جىلدىعىن اتاپ ءوتىپ وتىر.
Rail-news.kzء-تىڭ مالىمدەۋىنشە، 1964 جىلى 1 قازاندا العاشقى جوعارى جىلدامدىقتى شينكانسەن پويىزى جۇرە باستادى، وسىمەن تەمىر جول كولىگىنىڭ جاڭا ءداۋىردىڭ باستالدى دەسەك بولادى.
اەروديناميكالىق ءپىشىنىنىڭ ارقاسىندا «وق» دەپ اتالاتىن پويىز توكيو مەن وساكا اراسىنداعى جولدى 4 ساعات 40 مينۋتتا ءجۇرىپ ءوتتى، بۇل سول كەزدەگى ءداستۇرلى پويىزدارعا قاراعاندا ايتارلىقتاي جىلدام بولدى، دەپ حابارلايدى aqshamnews.kz
بۇگىندە جاپونيا تەمىرجول كولىگى سالاسىنداعى جاڭالىقتارىمەن الەمدى تاڭ قالدىرۋدا. شينكانسەنمەن جول ءجۇرۋ ۋاقىتى 2،5 ساعاتقا دەيىن قىسقارعان، ال ورتاشا جىلدامدىعى ساعاتىنا 321 شاقىرىمدى قۇرايدى. پويىزدار ادام ءنوپىرى كوپ كەزدە ۇش-بەس مينۋت سايىن جۇرەدى جانە 1300-گە جۋىق جولاۋشىنى تاسىمالداي الادى. بۇل كورسەتكىش امەريكا قۇراما شتاتتارىنداعى ەڭ جىلدام پويىز بولىپ تابىلاتىن Amtrak كومپانياسىنىڭ Acela پويىزىمەن سالىستىرعاندا جوعارى.
نەلىكتەن جاپونيا بۇل تەحنولوگيانى دامىتۋدا باسقا ەلدەردەن الدا بولدى؟ ونىڭ جاۋابى قاراپايىم – قاجەتتىلىك. ەكىنشى دۇنيەجۇزىلىك سوعىستان كەيىن ەل تەز قالپىنا كەلتىرىلىپ، مودەرنيزاسيالاندى، بۇل حالىق سانىنىڭ وسۋىنە جانە ۋربانيزاسياعا اكەلدى. توكيو مەن وساكا سياقتى قالالار جىلدام ءارى ءتيىمدى كولىكتى قاجەت ەتتى، ال شينكانسەن بۇل قيىندىقتاردى ەڭسەرە ءبىلدى.
سينكانسەن ىسكە قوسىلعاننان بەرى جۇردەك پويىز جاپونيانىڭ ينجەنەرلىك شەبەرلىگى مەن كولىك سالاسىنداعى جەتىستىكتەرىنىڭ سيمۆولىنا اينالدى. جوبا باسقا ەلدەردىڭ نازارىن تەز ىلىكتى. مىسالى، فرانسيا سوعان قاراپ ءوزىنىڭ العاشقى TGVء-ىن 1981 جىلى ازىرلەسە، جۇڭگو قازىرگى 28 000 ميلدەن استام جولدى قامتيتىن ەڭ اۋقىمدى جەلىنى قۇرا ءبىلدى.
كاليفورنيادا ءقازىر لوس-اندجەلەس پەن سان-فرانسيسكو اراسىنداعى جوعارى جىلدامدىقتى تەمىرجول جوباسىنىڭ قۇرىلىسى جالعاسۋدا، بۇل امەريكا قۇراما شتاتتارىنداعى وسىنداي العاشقى ءىرى جوبا بولاماق. بۇل دا الەمدەگى وزگە جوبالار سياقتى جاپون جۇردەك تەمىرجولىنىڭ تابىسىنان ۇلگى الۋدا.
ال، ەلىمىزدەگى جۇردەك پويىزداردىڭ تاريحىنا توقتالساق، بىزدە مۇنداي پويىزداردىڭ جۇرە باستاعانىنا 20 جىلدان استى. العاشقى جوعارى جىلدامدىقتى «تالگو» پويىزدارى 2003 جىلى استانا – الماتى باعىتىندا جولعا شىققان بولاتىن. بۇل جولاۋشىلارعا ىڭعايلى ءارى جىلدام جۇرەتىن پويىز بولدى. سودان بەرى جۇردەك پويىزداردىڭ سانى ارتىپ، ءتۇرلى باعىتتاردا قىزمەت كورسەتىپ كەلەدى. باستاپقى جىلدارى «تالگو» پويىزدارى يسپانيادان جەتكىزىلەتىن. 2011 جىلى «قازاقستان تەمىر جولى» مەن «پاتەنتاس تالگو» كومپانياسى استانادا «تۇلپار-تالگو» قۇراستىرۋ زاۋىتىن اشتى. ال، 2013 جىلدان باستاپ وزىمىزدە قۇراستىرىلعان پويىزدار جۇرە باستادى.