الەم بويىنشا قورعانىس سالاسىنا جۇمسالاتىن شىعىن رەكوردتىق دەڭگەيگە جەتتى

وتكەن جىلى كۇللى الەم بويىنشا اسكەري شىعىن 2،443 ترلن دوللارعا جەتىپ، رەكورد ورناتتى.

بۇل كورسەتكىش 2022 جىلعى دەڭگەيمەن سالىستىرعاندا 6،8%-عا ارتقان، دەپ حابارلايدى Almaty-akshamy.kz.

بۇل جايىندا islam.kz پورتالى ءوز كەزەگىندە Trends In World Military Expenditure شولۋىندا جاريالانعان SIPRI (ستوكگولم حالىقارالىق جاھان پروبلەمالارىن زەرتتەۋ ينستيتۋتى) دەرەگىنە ءجون سىلتەگەن forbes.kz اقپارات كوزىنە سىلتەمە جاساي وتىرىپ ءمالىم ەتەدى.

SIPRI مالىمەتىنشە، الەمدە اسكەري شىعىن وسىمان ون جىل قاتارىنان تۇراقتى تۇردە ارتىپ كەلەدى. بۇل تەندەنسيا جاھاندىق بەيبىتشىلىككە ءقاۋىپ تونگەنىن ءارى گەوساياسي احۋالدىڭ ناشارلاعانىن كورسەتەدى. امەريكا قۇراما شتاتتارى (37 پايىز) مەن جۇڭگو حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ (12%) بۇل تاراپتاعى شىعىنى الەمدىك اسكەري شىعىنداردىڭ جارتىسىنا جۋىعىن قۇرايدى. اقش قىتايعا قاراعاندا ءۇش ەسە كوپ شىعىن جۇمسايدى – بۇل شىعىننىڭ كوبىسى قارۋ-جاراقتىڭ جاڭا جۇيەسىن ازىرلەۋگە كەتەدى. بەيجىڭ سوڭعى 29 جىلدا اسكەري شىعىنىن ۇدايى ۇلعايتىپ كەلەدى، بۇل قارقىن كەيىنگى جىلدارى باسەڭدەدى - ساراپشىلار مۇنى جۇڭگو ەكونوميكاسىنىڭ ءوسۋ قارقىنىنىڭ باياۋلاۋىمەن بايلانىستىردى؛ سونداي-اق، ازيا مەن وكەانياداعى بارلىق اسكەري شىعىنداردىڭ جارتىسى قىتايدىڭ ۇلەسىنە تيەتىنىن، ال ايماقتاعى كورشىلەر قحر-دىڭ اسكەري قۋاتىن وزدەرىنىڭ اسكەري الەۋەتىن نىعايتۋدىڭ سەبەبى رەتىندە قاراستىراتىن بولىپ شىقتى. ياعني، قىتايدان سەسكەنىپ، قارۋ-جاراق ارسەنالىن بايىتۋعا كۇش سالىپ كەلەدى. 2023 جىلى جاپونيا اسكەري قاجەتتىلىكتەرگە 2022 جىلعا قاراعاندا 11%-عا ارتىق قارجى ءبولدى؛ تايۋاننىڭ اسكەري شىعىسى دا وسى شامالاس - 11%-عا وسكەن.

SIPRI ماعلۇماتىنا سايكەس 2023 جىلدىڭ سوڭىنا قاراي قورعانىس شىعىنى بويىنشا العاشقى وندىققا كىرگەن ەلدەر:

اقش – 916 ملرد. دوللار نەمەسە ۇلتتىق جىلپى ىشكى ءونىمنىڭ 3،4%-ى (ءبىر جىل بۇرىن، ياعني، 2022 جىلى – 877 ملرد. دوللار نەمەسە ءجىو-نىڭ 3،5%-ى)؛

جۇڭگو – 296 ملرد. دوللار نەمەسە ءجىو-نىڭ 1،7%-ى (292 ملرد دوللار نەمەسە ءجىو-نىڭ 1،7%-ى)؛

رەسەي فەدەراسياسى – $109 ملرد. نەمەسە ءجىو-نىڭ 5،9%-ى (86،4 ملرد دوللار نەمەسە ءجىو-نىڭ 4،1%-ى)؛

ءۇندىستان – $83،6 ملرد. نەمەسە ءجىو-نىڭ 2،4%-ى (81،4 ملرد دوللار نەمەسە ءجىو-نىڭ 2،4%-ى)؛

ساۋد ارابياسى – 75،8 ملرد. دوللار نەمەسە ءجىو-نىڭ 7،1%-ى  (75 ملرد دوللار نەمەسە ءجىو-نىڭ 7،4%-ى)؛

ۇلىبريتانيا – 74،9 ملرد. دوللار نەمەسە ءجىو-نىڭ 2،3%-ى  (68،5 ملرد. دوللار نەمەسە ءجىو-نىڭ 2،2%-ى)؛

گەرمانيا – $66،8 ملرد. نەمەسە ءجىو-نىڭ 1،5%-ى  ($55،8 ملرد. نەمەسە ءجىو-نىڭ 1،4%-ى)؛

ۋكراينا – 64،8 ملرد. دوللار نەمەسە ءجىو-نىڭ 37%-ى (44 ملرد. دوللار نەمەسە ءجىو-نىڭ 34%-ى)؛

فرانسيا – 61،3 ملرد. دوللار، نەمەسە ءجىو-نىڭ 2،1% (53،6 ملرد. دوللار نەمەسە ءجىو-نىڭ 1،9%)؛

جاپونيا – $50،2 ملرد. نەمەسە ءجىو-نىڭ 1،2% (46 ملرد. دوللار نەمەسە ءجىو-نىڭ 1،1%).