اتالمىش زاڭداعى جاڭاشىلدىقتاردىڭ ءبىرى – قازاقستان رەسپۋبليكاسى مادەنيەت جانە اقپارات مينيسترلىگى ۇيلەستىرەتىن ءبىرىڭعاي وتباسىن قولداۋ ورتالىقتارى جەلىسىن قۇرۋ. وسىعان بايلانىستى 2024 جىلدىڭ ماۋسىم ايىنان باستاپ مۇنداي ورتالىقتاردىڭ سانى 33-تەن 104-كە دەيىن ارتتى.
قيىن ومىرلىك جاعدايعا تاپ بولعان وتباسىلاردى ەرتە انىقتاۋ ماقساتىندا مادەنيەت جانە اقپارات مينيسترلىگى (مام)، ەڭبەك جانە حالىقتى الەۋمەتتىك قورعاۋ مينيسترلىگى (ەحاقم)، ىشكى ىستەر مينيسترلىگى (ءىىم) جانە دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگى (دس) ماماندارىنان قۇرالعان ءموبيلدى جۇمىس توپتارى قۇرىلدى.
سونىمەن قاتار، قازاقستان 1995 جىلى بەيجىڭ دەكلاراسياسىنا قوسىلعاننان بەرى تۇراقتى گەندەرلىك ساياساتتى قالىپتاستىرۋ باعىتىن نىق ۇستانىپ كەلەدى. ۇلتتىق جانە حالىقارالىق قاعيدالار بىردەي نازارعا الىنعان. وسى ماقساتتا قازاقستاندا پرەزيدەنت جانىنداعى ايەلدەر ىستەرى جانە وتباسىلىق-دەموگرافيالىق ساياسات جونىندەگى ۇلتتىق كوميسسيا جۇمىس ىستەيدى.
اتاپ ايتقاندا، ۇلتتىق كوميسسيا ساراپشىلارى زاڭ شىعارۋ پروسەسىنە بەلسەندى تۇردە اتسالىسادى. ولاردىڭ قاتىسۋىمەن وتباسىلىق-تۇرمىستىق قۇقىقتار مەن بوستاندىقتاردى جانە بالالاردى قورعاۋدى قامتاماسىز ەتەتىن 50-دەن استام زاڭنامالىق اكت ازىرلەندى.
سونداي-اق، ۇلتتىق كوميسسيانىڭ ساراپتامالىق توپتارى وڭىرلەردى ارالايدى. 2024 جىلى 2 مىڭ ايەل، ونىڭ ىشىندە 134 كوپبالالى وتباسى قامتىلدى. جەرگىلىكتى جەردە ماسەلەلەرگە كەشەندى تالداۋ جاسالىپ، وڭىرلىك ەرەكشەلىكتەر نازارعا الىنىپ، شەشىمدەر شىعارىلدى.
«TechnoWomen» ۇيىمى مەن حالىقارالىق «Astana Hub» تەحنوپاركى سەرىكتەسىپ، ەكىنشى جىل قاتارىنان جۇمىسسىز ايەلدەر مەن دەكرەتتەگى انالاردىڭ سيفرلىق بىلىكتىلىگىن ارتتىرۋعا ارنالعان «IT-Aiel» جوباسىن ىسكە اسىردى. وقىتۋ باعدارلاماسىنان وتكەن العاشقى تۇلەكتەردىڭ تابىسى 45%-عا ءوستى. بيىل سيفرلىق عىلىمدار، كيبەرقاۋىپسىزدىك جانە ەلەكتروندىق كوممەرسيا بويىنشا 18 مىڭ قىز بەن ايەل ءبىلىم الدى.
سونداي-اق، ۇلتتىق كوميسسيانىڭ تۇراقتى نازارىندا رەپرودۋكتيۆتى دەنساۋلىقتى قورعاۋ، ايەلدەر كاسىپكەرلىگىن دامىتۋ جانە اۋىلداق جەرلەردەگى ايەلدەردى قولداۋ ماسەلەلەرى بار.
2025 جىلى دا ايەلدەر ىستەرى جانە وتباسىلىق-دەموگرافيالىق ساياسات جونىندەگى ۇلتتىق كوميسسيا الدىنا ءبىرقاتار ماڭىزدى مىندەتتەر قويىلدى. مەملەكەت باسشىسىنىڭ تاپسىرماسىمەن كوميسسيا سانالى اتا-انا مادەنيەتىن ارتتىرۋ، وتباسى مەن نەكەنىڭ ماڭىزىن نىعايتۋ، ادامگەرشىلىك قۇندىلىقتاردى دارىپتەۋ بويىنشا شارالار اتقارادى.
2025 جىل گەندەرلىك ساياسات سالاسىنداعى ەكى ماڭىزدى وقيعامەن ەرەكشەلەنەدى. ءبىرى – بەيجىڭ دەكلاراسياسىنىڭ 30 جىلدىعى بولسا، ەكىنشىسى – بۇۇ قاۋىپسىزدىك كەڭەسىنىڭ «ايەلدەر. بەيبىتشىلىك. قاۋىپسىزدىك» 1325-رەزوليۋسياسىنىڭ 25 جىلدىعى. بۇل – ايەلدەر قۇقىعىن ارتتىرۋ جانە گەندەرلىك تەڭدىكتى قامتاماسىز ەتۋگە باعىتتالعان نەگىزگى حالىقارالىق قۇجاتتار.
قازاقستان حالىقارالىق گەندەرلىك ساياسات اياسىنداعى مىندەتتەمەلەرىن ورىنداۋ بويىنشا اۋقىمدى جۇمىس اتقارۋدا. بۇۇ قاۋىپسىزدىك كەڭەسىنىڭ 1325-رەزوليۋسياسىن ىسكە اسىرۋ جونىندەگى ۇلتتىق ءىس-قيمىل جوسپارى جاڭارتىلدى. بۇل جوسپار حالىقارالىق ساراپشىلار مەن ديپلوماتيالىق كورپۋس تاراپىنان جوعارى باعاعا يە بولدى.
جوسپار اياسىندا گەندەرلىك ماسەلەلەر بويىنشا اسكەري كەڭەسشىلەر دايارلاۋ، قورعانىس مينيسترلىگى، ءىىم، تجم جانە پروكۋراتۋرا جۇيەسىندەگى ايەلدەردى باسشىلىق لاۋازىمدارعا ءوسىرۋ، ولاردىڭ ودان ءارى مانساپتىق جولىن باقىلاۋ جانە باسقا دا مىندەتتەر قاراستىرىلعان.
وسىلايشا، قازاقستان گەندەرلىك تەڭدىكتى نىعايتۋ جانە ايەلدەرگە قاتىستى كەمسىتۋشىلىكتى جويۋ ساياساتىن جۇيەلى تۇردە جالعاستىرۋدا. قۇقىقتىق جانە ينستيتۋسيونالدىق بازا نىعايتىلىپ، ايەلدەردىڭ فيزيكالىق، ينتەللەكتۋالدىق جانە رۋحاني-ادامگەرشىلىك دامۋىنا قاجەتتى جاعدايلار جاسالىپ كەلەدى.