17 قاراشا – حالىقارالىق ستۋدەنتتەر كۇنى
قازىرگى ءبىلىم بەرۋ كەڭىستىگىندە ۇزدىكسىز دامۋعا، ءبىلىم الۋعا دەگەن ۇمتىلىس قالىپتى قۇبىلىسقا اينالعانداي. الايدا كەي ادامدار وقۋدى كاسىبي وسۋگە اپارار قۇرال ەمەس، ەرەسەك ومىردەن قاشۋعا كومەكتەسەتىن جايلى "قورعانىشقا" اينالدىرىپ الادى. پسيحولوگيادا مۇنى "ماڭگىلىك ستۋدەنت سيندرومى" دەپ اتايدى. بۇل قۇبىلىستىڭ قانداي سەبەپتەرى بارىن Aqshamnews.kz ءتىلشىسى انىقتاپ كوردى.
ەرەسەك ءومىر الدىنداعى قورقىنىش
كەيبىر ستۋدەنتتەر ۋنيۆەرسيتەت تابالدىرىعىن اتتاعانىمەن، شىن مانىندە ەرەسەك بولۋعا دايىن ەمەس. ولار كۇندەلىكتى ومىردە شەشىم قابىلداۋدان قورقادى، جاۋاپكەرشىلىك الۋدان قاشادى جانە اتا-انانىڭ باقىلاۋىنان تولىق اجىراي المايدى.
مۇنداي جاعدايعا شەكتەن تىس قامقورلىق جاسايتىن اتا-انالار ايىپتى. ولار بالاسىنىڭ ەركىن باسىپ، ونىڭ قالاۋىمەن ساناسپاي، ماماندىقتى دا وزدەرى تاڭداپ، ءتىپتى ستۋدەنت اتانعان شاقتىڭ وزىندە ونىڭ ءومىرىنىڭ بارلىق قىرىن باقىلاۋدا ۇستايدى.
ناتيجەسىندە جاس ادام ءوز ومىرىنە قاتىستى ماڭىزدى شەشىمدەردى قابىلداۋعا كەلگەندە تايساقتايدى. ءوز بەتىنشە ارەكەتتەن گورى، وعان بالا كۇيىندە قالا بەرگەن "ىڭعايلى".
"وزات وقۋشى" نەمەسە پەرفەكسيونيزم قاقپانى
پسيحولوگتاردىڭ پايىمىنشا، مەكتەپتە ۇزدىك وقىعان، تاپسىرمانىڭ ءار ۇتىر-نۇكتەسىنە دەيىن ءمىنسىز ورىندايتىن بالالار ەرەسەك ومىردە كوبىنە تەورياعا سۇيەنىپ ءومىر سۇرۋگە ۇيرەنىپ قالادى.
وقۋ وزاتتارى جاقسى ورىنداۋشى، ءبىراق كوبىنە ءوزىنىڭ ناقتى نە قالايتىنىن انىق بىلەتىندەردىڭ قاتارىنان بولمايدى. قايتا مەكتەپتە "ۇشكە" وقىعاندار كوبىنە ومىرگە الدەقايدا تەز بەيىمدەلەدى، ويتكەنى ولار ەرتەرەك جاۋاپكەرشىلىك الىپ ۇيرەنگەن.
پەرفەكسيونيزم وسى كەزەڭدە ەرەكشە بايقالادى. پەرفەكسيونيست:
- ءىستى تەك ءمىنسىز ورىنداي الاتىنىنا سەنسە عانا باستايدى،
- ساتسىزدىكتەن قاتتى قورقادى،
- "ءالى دايىن ەمەسپىن" دەگەن سەبەپپەن كاسىبي ومىرگە قادام باسۋدى ۇنەمى كەيىنگە قالدىرادى.
سوندىقتان ولار كاسىبي تۇرعىدان ماماندىقتى مەڭگەرە تۇرا ونلاين كۋرستار، ۆەبينارلار، ترەنينگتەر تىزبەگىنەن شىعا الماي، شىنايى ارەكەتكە كوشۋدى شەگەرە بەرەدى.
ءوز ورنىن تابا الماۋ جانە ماقساتسىزدىق
جوو اياقتاعان سوڭ جاس مامان ءوزىن مازالايتىن سۇراقتارعا كەزىگەدى:
- وسى ماماندىق ماعان ۇناي ما؟
- وسى سالادا بولاشاق بار ما؟
- ءوز بىلىمىممەن جاقسى جۇمىس تابا الامىن با؟
- قاتەلەسىپ، وزىمە لايىق جولدى جابىپ المادىم با؟
وسىنداي قورقىنىش پەن كۇمان شەشىم قابىلداۋدى تەجەيدى. ناتيجەسىندە جاس ادام تاعى دا وقۋدى جالعاستىرۋ ارقىلى ءوز بولاشاعىن انىقتاۋدى كەيىنگە قالدىرادى.
ناعىز "ماڭگىلىك ستۋدەنت" كىم؟
ۇزدىكسىز ءبىلىم الاتىن جانە ءوزىن دامىتۋعا ۇمتىلاتىن ادامداردى "ماڭگىلىك ستۋدەنت" دەۋگە بولمايدى.
بۇل سيندروم تەك وقۋدىڭ ناتيجەسىن ەمەس، پروسەستىڭ ءوزىن بوس "قورعانىش" رەتىندە پايدالاناتىندارعا ءتان.
ناعىز ماڭگىلىك ستۋدەنت:
- العان ءبىلىمىن ومىردە قولدانبايدى،
- ءوزىن ۇنەمى " ءالى دايىن ەمەس مامان" سەزىنەدى،
- ناقتى ارەكەتتەن گورى وقي بەرگەندى ءجون كورەدى.
ماسەلەنى قالاي جەڭۋگە بولادى؟
1. پروبلەمانى مويىنداۋ
ءوز ارەكەتىڭىزدى شىنايى باعالاي ءبىلىڭىز: ءسىز شىنىمەن دامىپ ءجۇرسىز بە، الدە ەرەسەك ومىردەن قاشىپ ءجۇرسىز بە؟
2. كىدىرىستىڭ سالدارىن ءتۇسىنۋ
ۋاقىت وتە بەرەدى، ال ۇنەمى وقي بەرەتىن "ستۋدەنتتىڭ " قۇرداستارى كاسىبي بيىككە كوتەرىلىپ جاتادى. تەوريا قولدانىلماسا، ۇمىتىلا باستايتىنى تاعى بار. "بىتپەس بالالىق" پەن قورقىنىش نيەۆروزعا، ۇرەيگە اكەلۋى مۇمكىن. ال پسيحولوگيادا "قولايلى ورتادا" (زونا كومفورتا) قالىپ قويۋ جەكە تۇلعالىق دامۋدى تەجەيتىنى بەلگىلى.
3. تاجىريبەگە قادام باسۋ
شىنايى تاجىريبە مىنسىزدىككە ەمەس، ناقتى ارەكەتكە نەگىزدەلەدى. قاتەلەسۋ - دامۋدىڭ اجىراماس بولىگى.
4. پسيحولوگ كومەگىنە جۇگىنۋ
ەگەر شەشىم قابىلداۋ قيىن بولسا، ماماندىق تاڭداۋ كەزىندە كۇمان تۋىنداسا، وقۋدى سىلتاۋ قىلىپ، سوزىپ جۇرگەنىڭىزدى تۇسىنسەڭىز، پسيحولوگ نەمەسە كاسىبي باعدار بەرۋشى مامان باعىت-باعدار بەرۋگە كومەكتەسەدى. كوپ جاعدايدا ماسەلەنىڭ سەبەپتەرى رەتىندە موتيۆاسيانىڭ تومەندىگى، ءوز ورنىن تاپپاۋ، وتباسىلىق جاعداي، پسيحولوگيالىق ەرەكشەلىكتەر اتالادى.
"ماڭگىلىك ستۋدەنت" بولماۋ ءۇشىن ەستە ساقتايتىن ەڭ ماڭىزدى قاعيدا
ءبىلىمنىڭ قۇندىلىعى - ونى قولدانۋدا، ىسكە اسىرۋدا.
ەشكىم كاسىبي جولىن باستاعاندا بىردەن ءمىنسىز بولا المايدى. تابىستىڭ نەگىزى - مىنسىزدىككە ۇمتىلۋ ەمەس، تاجىريبە جيناۋ.
ستۋدەنتتەر كۇنىنىڭ تاريحى جايلى نە بەلگىلى؟
بۇل كۇن جاستار مەرەكەسى عانا ەمەس، تاريحي ماڭىزى بار داتا.
1939 جىلى 28 قازاندا پراگادا فاشيستەرگە قارسى شىققان ستۋدەنتتەردىڭ شەرۋىندە مەديسينالىق فاكۋلتەت ستۋدەنتى يان وپلەتال قازا بولادى. ال ونى جەرلەۋ ءراسىمى جاپپاي نارازىلىققا ۇلاسادى.
17 قاراشادا گەستاپو ستۋدەنتتەر جاتاقحانالارىن قورشاپ، 1200-دەن استام ستۋدەنتتى تۇتقىنعا الدى، ال توعىز ستۋدەنت بەلسەندىسى بىردەن ءولىم جازاسىنا كەسىلدى.
وسى وقيعالارعا بايلانىستى 1941 جىلى لوندوندا وتكەن حالىقارالىق ستۋدەنتتەر كەزدەسۋى 17 قاراشانى حالىقارالىق ستۋدەنتتەر كۇنى دەپ جاريالادى. 1946 جىلدان بەرى بۇل كۇن جىل سايىن اتالىپ وتەدى.
بۇگىندە بۇل مەرەكە الەمنىڭ كوپتەگەن ەلىندە ستۋدەنتتىك جاستىق، ەركىندىك پەن بىلىمگە قۇشتارلىق سيمۆولى رەتىندە كەڭىنەن اتالىپ وتەدى.