ميدىڭ ءبىز بىلە بەرمەيتىن قىرلارى وتە كوپ. مي ادام اعزاسىنداعى جۇمباققا تولى ءارى كۇردەلى ورگاندارىنىڭ ءبىرى. سولاردىڭ كەيبىرەۋىن وقي وتىرىڭىزدار.
- مي اۋرۋدى سەزبەيدى (اۋىرسىنۋدى سەزبەيدى).
نەيروحيرۋرگتار ميعا وپەراسيانى ناركوزسىز جاسايتىنىن ءبىلىپ پە ەدىڭىز؟ سەبەبى ميدا اۋىرسىنۋ رەسەپتورلارى جوق. ءبىراق ولار ميدىڭ قابىعى مەن قان تامىرلارىندا بولادى. سوندىقتان، ادامنىڭ باسى اۋىرعان كەزدە ميدىڭ ءوزى ەمەس، ونىڭ اينالاسىنداعى تىندەر اۋىرادى.
- ادام ءوزى ۇيىقتاپ جاتسا دا، مي بەلسەندىلىگىن جويمايدى.
ۇيقى كەزىندە مي دا باسقا ورگاندار سياقتى دەم الاتىن بولىپ كورىنەدى، ءبىراق ءىس جۇزىندە ول كۇندىزگى ۋاقىتقا قاراعاندا، بەلسەندى جۇمىس ىستەيدى. ونىڭ ۇستىنە، بۇل بەلسەندىلىك ادامنىڭ كۇندىزگى ۋاقىتتا جۇمىس ىستەپ، باسقا دا ىستەرمەن اينالىسقان كەزىنە قاراعاندا جوعارى بولاتىن كورىنەدى. سەرگەك جۇرگەن كەزدە ول الفا جانە بەتا تولقىندارىن، ال ۇيقى كەزىندە، اسىرەسە، ونىڭ باستاپقى كەزەڭدەرىندە، تەتا تولقىندارىن بولەدى. ولاردىڭ امپليتۋداسى باسقا تولقىندارعا قاراعاندا ۇلكەن.
- مي جاسۋشالارى بۇل تەك نەيروندار عانا ەمەس.
ءبىر نەيرونعا ونعا جۋىق گليالدى جاسۋشادان كەلەدى. ولار نەيرونداردى قورەكتىك زاتتار جانە وتتەگىمەن قامتاماسىز ەتىپ تۇرادى، نەيرونداردى بىر-بىرىنەن اجىراتادى، مەتابوليزم پروسەستەرىنە جانە جۇيكە يمپۋلستارىنىڭ بەرىلۋىنە قاتىسادى.
- ادام عاشىقتىق سەزىمىن باسىنان كەشىرىپ جۇرگەنىن مرت-عا ءتۇسىرۋ كەزىندە كورۋگە بولادى.
بىرەۋلەر عاشىق بولۋ - بۇل جاي عانا تۇجىرىمداما دەپ سانايدى، ءبىراق ميدىڭ مرت سۋرەتتەرى ونىڭ كەرىسىنشە ەكەنىن دالەلدەيدى. بۇل كۇيدى باستان كەشىرىپ جۇرگەن ادامداردا ميدىڭ راحاتقا بولەنۋگە بايلانىستى ايماقتارى بەلسەندى. سۋرەتتەردە ادامدى جاعىمدى سەزىمگە بولەيتىن دوپامين-نەيروترانسميتتەر بار جەرلەردىڭ «جاناتىنى» بايقالادى.
- مي شاعىن ەلەكتر شامىن جاعا الاتىنداي ەلەكتر ەنەرگياسىن بولەدى.
ستەندفورد ۋنيۆەرسيتەتى عالىمدارىنىڭ كەلتىرگەن دەرەكتەرى بويىنشا، ينتەللەكت تۇرعىسىنان الاتىن بولساق، كومپيۋتەردىڭ پروسەسسورىنىڭ تولىققاندى جۇمىسى ءۇشىن كەمىندە 10 مەگاۆاتت ەلەكتر ەنەرگياسى قاجەت ەكەن. ميداعى نەيروندار كۇن بويى بولەتىن ەنەرگيا شاعىن ەلەكتر شامىن جاعۋعا جەتكىلىكتى. ونىڭ ۇستىنە، مي ەڭ اقىلدى كومپيۋتەرلەردەن الدەقايدا جىلدامىراق جۇمىس ىستەيدى.
- ميدىڭ 60 پايىزى مايدان تۇرادى.
ەڭ كوپ مايدان تۇراتىن ورگان – مي. سوندىقتان ونىڭ ساۋلىعى ءۇشىن پايدالى مايلارمەن تولىققان (ومەگا-3 جانە ومەگا-6) ديەتا قاجەت. ودان بولەك، مايلار قابىنۋدى تومەندەتىپ، يممۋندىق جۇيەنىڭ دۇرىس جۇمىس ىستەۋىنە كومەكتەسەدى.
- جۇيكە جاسۋشالارىنا ءومىر ءسۇرۋ ءۇشىن گليۋكوزا مەن وتتەگى قاجەت.
بۇل ەكەۋى ادام ميىنىڭ جۇمىس ىستەپ، ءومىر ءسۇرۋى ءۇشىن كەرەك. ەگەر ميعا 3-5 مينۋت كولەمىندە وتتەگى مەن گليۋكوزا جەتكىلىكتى مولشەردە بارماسا، وندا مي ءبىرجولا سەمىپ قالاتىنداي بۇزىلۋشىلىقتار بولادى.
- ادام ميىنىڭ جادىنىڭ كولەمى شەكسىز.
ادام ميىنا سونشالىقتى كوپ ءبىلىپ جانە سونشالىقتى اقپارات الىپ، ونى ساقتايتىن ورىن تاپپاۋ دەگەن نارسە مۇمكىن ەمەس (ارينە، ۇزاققا سوزىلعان جينالىستاردان كەيىن سولاي كورىنۋى مۇمكىن). ءبىزدىڭ ميىمىزدا كومپيۋتەرلەر مەن تەلەفوندارعا قاراعاندا ورىن ەشقاشان تاۋسىلمايدى.
- ادامنىڭ بۇلشىق ەتتەرىن جاتتىقتىرعان سياقتى ميدى دا شىنىقتىرىپ تۇرۋ كەرەك.
ءبىز ءوزىمىزدىڭ كوگنيتيۆتى رەزەرۆىمىزدى كەڭەيتە الامىز نەمەسە ميدىڭ تۋا بىتكەن قابىلەتىن ءتۇرلى وقۋ تۇرلەرى مەن جاڭا اسەرلەر كومەگىمەن قالپىنا كەلەدى. كوگنيتيۆتى رەزەرۆى الدەقايدا دامىعان ادامدار كۇتپەگەن توسىن جاعدايلاردان وڭاي سىتىلىپ كەتەدى ەكەن. ءبىراق ەگەر ميدى قوزعاماسا، ول رەزەرۆ قىسقارا بەرەدى.
- قىسقا مەرزىمدى جادى (ەستە ساقتاۋ قابىلەتى) 20-30 سەكۋندقا عانا جەتەدى.
ايتقالى تۇرعان ويىمىز كەنەتتەن ۇزىلگەندە، نەلىكتەن كەيىننەن قايتا ەسكە تۇسپەيتىنىن ويلانىپ كوردىڭىز بە؟ بۇل ميدىڭ اقپاراتتىڭ ازعانتاي بولىگىن عانا ساقتاپ قالۋىمەن بايلانىستى. مي اقپاراتتى تەز ەسكە ءتۇسىرۋ ءۇشىن ساقتايدى، ءبىراق تەك 20-30 سەكۋندقا عانا. مىسالى، ساندار جادتا ورتاشا ەسەپپەن 7،3 سەكۋند، ال ارىپتەر 9،3 سەكۋند ساقتالادى.