"كولەڭكەلى ەكونوميكا" قازاقستان دامۋىنا كەدەرگى كەلتىرۋدە
قازاقستاندا كولەڭكەلى ەكونوميكامەن كۇرەس قايتا كۇشەيتىلمەك. بۇل قۇبىلىس ەلدىڭ ينۆەستيسيالىق تارتىمدىلىعىنا كەرى اسەر ەتىپ، بيزنەستىڭ دامۋ قارقىنىن باسەڭدەتىپ، نارىقتاعى ءادىل باسەكەلەستىككە زيان تيگىزىپ وتىر. بۇل تۋرالى ۇلتتىق ەكونوميكا مينيسترلىگىنىڭ سالىق جانە كەدەن ساياساتى دەپارتامەنتىنىڭ ديرەكتورى ەرلان ساگنايەۆ مالىمدەدى. بۇل تۋرالى Aqshamnews.kz سايتى حابارلايدى.
كولەڭكەلى ەكونوميكانىڭ باستى سيپاتى — سالىقتىق بولشەكتەۋ
ساگنايەۆتىڭ ايتۋىنشا، كولەڭكەلى ەكونوميكانىڭ كەڭ تارالعان تاسىلدەرىنىڭ ءبىرى — سالىقتىق بولشەكتەۋ. بۇل — ءىرى كومپانيالار ءوز قىزمەتىن بىرنەشە ۇساق كاسىپورىنعا ءبولىپ، سالىقتىق جەڭىلدىكتەردى زاڭسىز پايدالانۋ ارقىلى شىعىندارىن ازايتىپ، نارىقتا ادىلەتسىز ارتىقشىلىققا يە بولاتىن ءتاسىل.
"مەملەكەت الدىنداعى باستى مىندەت — بارلىق كاسىپكەرلەر ءۇشىن تەڭ باسەكەلەستىك جاعدايىن قامتاماسىز ەتۋ. سالىقتىق بولشەكتەۋ ادىلەتتى بيزنەس-ورتانى بۇزادى جانە كەيبىر كومپانيالارعا ارتىقشىلىق بەرەدى"، — دەدى ەرلان ساگنايەۆ.
ميكرو جانە شاعىن بيزنەستىڭ ۇلەسى — 98،9%
ۇلتتىق ەكونوميكا مينيسترلىگىنىڭ دەرەگىنە سايكەس، قازاقستانداعى بارلىق كاسىپورىنداردىڭ 98،9%-ىن ميكرو جانە شاعىن بيزنەس سۋبەكتىلەرى قۇرايدى. ورتا بيزنەستىڭ ۇلەسى — 1%، ال ءىرى بيزنەس بار بولعانى 0،1%-عا تەڭ. بۇل قۇرىلىم سوڭعى بەس جىلدا وزگەرىسسىز قالىپ وتىر.
ساراپشىلاردىڭ پىكىرىنشە، بۇل — كاسىپكەرلەردىڭ بيزنەسىن كەڭەيتۋگە ەمەس، سالىقتىق جەڭىلدىكتەر ايماعىندا قالۋعا ۇمتىلاتىنىن بىلدىرەدى. ساگنايەۆ بۇل تەندەنسياعا توقتالىپ:
"كوپتەگەن كاسىپكەرلەر بيزنەسىن دامىتۋعا ەمەس، سالىقتان جالتارۋعا باعىتتالعان. بۇل جۇيەنىڭ وزگەرۋ قاجەتتىگىنىڭ ايقىن بەلگىسى"، — دەپ اتاپ ءوتتى.
"ادىلەتتى قازاقستان" يدەياسىمەن ۇيلەسپەيتىن تاجىريبە
پرەزيدەنت قاسىم-جومارت توقايەۆ ۇسىنعان "ادىلەتتى قازاقستان" تۇجىرىمداماسىنىڭ باستى ماقساتى — ەل ازاماتتارىنا بىردەي مۇمكىندىك بەرۋ، ونىڭ ىشىندە ادال باسەكەلەستىكتى قالىپتاستىرۋ. الايدا سالىقتىق بولشەكتەۋ سىندى تاسىلدەر بۇل ماقساتقا كەرەعار كەلەدى.
ساگنايەۆ بۇل جونىندە:
"ادىلەتتى قازاقستان — بۇل ءار ازاماتتىڭ ءوز ۇلەسىن ادال جولمەن قوساتىن مەملەكەت. ال سالىقتان جالتارۋ — بولاشاققا قاساقانا كەدەرگى جاساۋ"، — دەپ مالىمدەدى.
مەملەكەت باقىلاۋدى كۇشەيتەدى
سالىقتىق بولشەكتەۋ تەك سالىقتان جالتارۋدىڭ قۇرالى ەمەس، ول — فيسكالدىق مىندەتتەمەلەردى بۇزۋ جانە قۇقىقتىق تارتىپكە قايشى ارەكەت. وسىعان بايلانىستى، ۇكىمەت:
- سالىق زاڭناماسىن جەتىلدىرۋدى؛
- باقىلاۋ جۇيەسىن اۆتوماتتاندىرۋدى؛
- جالعان كاسىپكەرلىكتى انىقتايتىن قۇرالداردى ەنگىزۋدى كوزدەپ وتىر.
ماقسات — نارىقتاعى ءادىل ەرەجەلەردى قامتاماسىز ەتۋ، كولەڭكەلى ەكونوميكانىڭ ۇلەسىن ازايتۋ جانە ەلىمىزدىڭ ەكونوميكالىق وسۋىنە كەدەرگى بولاتىن فاكتورلاردى جويۋ.
اشىقتىق پەن ادىلدىك — ەكونوميكانىڭ نەگىزگى تىرەگى
كولەڭكەلى ەكونوميكامەن كۇرەس — قازاقستان ءۇشىن ستراتەگيالىق ماڭىزى بار ماسەلە. مەملەكەتتىڭ ماقساتى — بارلىق كاسىپكەرلەرگە بىردەي تالاپ قويۋ ارقىلى، ينۆەستيسيالىق كليماتتى جاقسارتىپ، ەكونوميكانىڭ تۇراقتى دامۋىنا جول اشۋ. بۇل باستامالار پرەزيدەنت ايتقان "ادىلەتتى قازاقستان" يدەياسىنا تولىقتاي سايكەس كەلەدى.