Taspanews.kz تىلشىسىمەن سۇحبات بارىسىندا ساراپشى: «مەكتەپ وقۋشىلارىنىڭ جاپپاي ۋلانۋى تاماقتانۋعا بولىنەتىن بيۋدجەتتىك قاراجاتتى قايتا قاراۋعا تۇرتكى بولۋى كەرەك»، — دەگەن پىكىر ءبىلدىردى.
ەلدى دۇرلىكتىرگەن وقۋشىلاردىڭ ۋلانۋ جاعدايلارى وسكەلەڭ ۇرپاقتىڭ ساپالى تاماقتانۋ ماسەلەسىن كوتەرۋگە ءماجبۇر ەتتى.
بۇرىنعى ءمازىردى قولدانا وتىرىپ، جاڭا تەحنولوگيالاردى ەنگىزۋ قاجەت
قوعامدىق تاماقتاندىرۋ جۇيەسىندە ءتارتىپ ورناتۋ سيفرلاندىرۋ ارقىلى جۇزەگە اسا باستادى. وسىعان بايلانىستى قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ وقۋ-اعارتۋ ءمينيسترى عاني بەيسەمبايەۆ وقۋ جىلىنىڭ باسىندا «الەۋمەتتىك ءاميان» جۇيەسىنىڭ ىسكە قوسىلعانىن مالىمدەدى. اتا-انالار بالالارىنىڭ قالاي تاماقتانىپ جۇرگەنىن جانە اسحاناعا قانشالىقتى ءجيى بارىپ جۇرگەنىن باقىلاي الادى. بۇل ماقساتتا ارنايى ەلەكتروندى ۆاۋچەرلەر ەنگىزىلۋدە. الايدا، «اسپازدىق» بويىنشا World Skills باس حالىقارالىق ساراپشىسى سەرىكحان ءادىلحانوۆ ەڭ الدىمەن اس ءمازىرى مەن قارجىلاندىرۋ ماسەلەلەرىن شەشۋ كەرەكتىگىن اتاپ ءوتتى.
"مەكتەپتەگى تاماق جەڭىل ءارى ءسىڭىمدى بولۋى كەرەك. بىرنەشە تەڭدەستىرىلگەن ءمازىر ۇسىنىلۋى قاجەت. قازىرگى كەزدە بارلىعى گراممەن ەسەپتەلەدى، ءبىراق ازىق-تۇلىكتى الماستىرۋ مۇمكىندىكتەرىن قاراستىرۋ قاجەت. بۇل ماسەلەنى جان-جاقتى تالداۋ كەرەك، وعان كاسىبي ماماندار تارتىلۋى ءتيىس. مەن الماتى وبلىسى ءماسليحاتىنىڭ دەپۋتاتى رەتىندە بۇل ماسەلەلەردى كوتەردىم، كوميسسيا مۇشەسى رەتىندە اسحانالاردى تەكسەردىك. ءبىزدىڭ ماقساتىمىز سىن ايتۋ ەمەس، بالالاردىڭ تاماقتانۋ جۇيەسىن جاقسارتۋ ەدى. مىسالى، كوتلەتتى كەشكە دايىنداسا، اشۋ پروسەسى باستالادى، سەبەبى قۇرامىندا نان مەن پياز بولۋى مۇمكىن. قازىرگى ۋاقىتتا اركىم ءوز قالاۋى بويىنشا پىسىرەدى، ءبىراق بۇل جۇيەنى ءبىر تارتىپكە كەلتىرۋ قاجەت. وسى ماقساتتا كومبيناتتاردى قايتا قۇرىپ، جەتكىزۋشىلەردىڭ ءونىمىن تەكسەرۋ كەرەك. كومبيناتتار بىرنەشە مەكتەپكە جوعارى ساپالى تاماق دايىنداي الاتىن كاسىبي ۇيىم بولۋى ءتيىس"، — دەدى سەرىكحان ءادىلحانوۆ.
قارجىلاندىرۋدى ارتتىرۋ كەرەك
2024 جىلى ءبىر باستاۋىش سىنىپ وقۋشىسىن تەگىن تاماقتاندىرۋعا 580 تەڭگە بولىنگەن. نارىقتىق ەكونوميكا جاعدايىندا بۇل جەتكىلىكتى مە دەگەن سۇراق تۋىندايدى. مەكتەپ اسحانالارىنا دا وسىنداي قارجى بولىنەدى. وسىنداي سوماعا ءبىر مەزگىل تاماقتانۋعا بولا ما؟ بىرنەشە جىل بۇرىن الماتىدا 500 تەڭگەگە تاماقتانۋ مۇمكىن دەپ ايتقان شەنەۋنىك ۇزاق ۋاقىت بويى جۇرتقا كۇلكى بولعان ەدى. ايتپاقشى، بيىلعى تاريف 200 تەڭگەدەن 580 تەڭگەگە دەيىن ءوستى.
"ەڭ باستى ماسەلە — قارجىلاندىرۋ. بۇگىنگى كۇنى ءبىر بالاعا بولىنەتىن قارجى وتە از، بۇل ءوز كەزەگىندە تاماق ساپاسىنا كەرى اسەر ەتۋدە. اقشا تابۋ ءۇشىن بالالاردى تاماقتاندىرۋمەن اينالىساتىن ۇيىمدار كوپ مەكتەپتەردى باقىلاۋعا الادى. كاسىپكەر ءار مەكتەپتى قاداعالاپ، تەكسەرىپ وتىرۋى كەرەك، ءبىراق ەگەر ول وننان استام مەكتەپكە قىزمەت ەتسە، بۇل مۇمكىن ەمەس. ولار شيكىزاتقا ۇنەمدەۋگە تىرىسادى، بۇل جاعداي دا كەرى اسەر ەتەدى. سونىمەن قاتار، ءار قالادا قارجىلاندىرۋ دەڭگەيى ءارتۇرلى. مىسالى، الماتى وبلىسىندا 430 تەڭگە بولسا، الماتى قالاسىندا بۇل سوما ەكى ەسە كوپ. وبلىستا قارجىلاندىرۋدى كەمىندە 700 تەڭگەگە دەيىن ارتتىرۋ قاجەت. بالالاردى تاماقتاندىراتىن كىمدەر ەكەنىن دە ءبىلۋ ماڭىزدى — تەندەردى كاسىبي ماماندار جەڭە مە، الدە بۇل سالاعا قاتىسى جوق ادامدار ما؟ تەندەر وتكىزۋشىلەردىڭ دە كاسىبي تالاپتارعا ساي بولۋى ماڭىزدى"، — دەپ تۇيىندەدى ساراپشى.