ەلدەگى اۋە تاسىمالدارىنىڭ ساپاسىن تۇبەگەيلى وزگەرتۋگە ارنالعان سيپاتتامالارعا (Performance-Based Navigation، PBN) نەگىزدەلگەن ناۆيگاسيا جۇيەسى كەزەڭ-كەزەڭىمەن ەنگىزىلۋدە.
PBN زاماناۋي سپۋتنيكتىك تەحنولوگيالار مەن دالمە-دال ناۆيگاسيالىق ستاندارتتاردى پايدالانۋعا نەگىزدەلەدى. بۇل ۇشۋ ۋاقىتىن قىسقارتىپ، وتىن شىعىنىن ۇنەمدەپ، CO² شىعارىندىلارىن ازايتۋعا بولاتىن تىكەلەي مارشرۋتتاردى اشۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. وسىنىڭ ءبارى – قازاقستاننىڭ اۆياسيا سالاسىنىڭ تۇراقتى دامۋى ءۇشىن جاسالعان ارەكەت، دەپ حابارلايدى aqshamnews.kz.
الماتى، وسكەمەن جانە باسقا دا كۇردەلى مەتەورولوگيالىق جانە گەوگرافيالىق جاعدايلاردا ورنالاسقان اۋەجايلار ءۇشىن بۇل جۇيە اسا ماڭىزدى بولماق. ناۆيگاسيانىڭ جاڭا مۇمكىندىكتەرى شالعاي وڭىرلەردە دە ۇشاقتاردىڭ ءقاۋىپسىز ءارى ءتيىمدى قونۋىنا جاعداي جاساماق.
جاڭارتىلعان اۋە قوزعالىسى قۇرىلىمى ۇشۋ قاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتۋمەن قاتار، اۋە كەڭىستىگىندەگى ۇشۋ جيىلىگىن ارتتىرادى. بۇعان ديسپەچەرلەر مەن جەرۇستى ينفراقۇرىلىمىنا ارتىق كۇش سالماي-اق قول جەتكىزۋگە بولادى.
اتالعان جوبانى «قازاەروناۆيگاسيا» حالىقارالىق ازاماتتىق اۆياسيا ۇيىمىنىڭ (ICAO) ۇسىنىمدارىنا سايكەس، ازاماتتىق اۆياسيا كوميتەتىمەن، ق ر كولىك مينيسترلىگىمەن، قازاقستاننىڭ اۆياسيالىق اكىمشىلىگىمەن، اۆياكومپانيالارمەن جانە حالىقارالىق ارىپتەستەرىمەن بىرلەسىپ اتقارىپ جاتىر.
«قازاەروناۆيگاسيا» باس ديرەكتورى نۇرجان احمەتوۆتىڭ ايتۋىنشا، «PBN ەنگىزۋ – قازاقستاننىڭ اەروناۆيگاسيالىق سالاسىن سيفرلىق ترانسفورماسيالاۋدىڭ ماڭىزدى كەزەڭى. بۇل قاۋىپسىزدىك دەڭگەيىن ارتتىرىپ قانا قويماي، زاماناۋي حالىقارالىق تالاپتارعا ساي بولۋعا مۇمكىندىك بەرەدى».
بۇگىنگى تاڭدا PBN پروسەدۋرالارى استانا، الماتى، اقتاۋ، اتىراۋ، وسكەمەن جانە ءۇشارال اۋەايلاقتارىنىڭ تەرمينالدىق اۋە كەڭىستىگىندە ەنگىزىلگەن. 2025 جىلى جۇيەنى بالقاش، جەزقازعان، قىزىلوردا، ءۇرجار جانە شىمكەنت اۋەايلاقتارىنا دا ورناتۋ جوسپارلانىپ وتىر. 2030 جىلعا دەيىن ەلىمىزدىڭ تاعى 12 اۋەايلاعى قامتىلاتىن بولادى.
PBN پروسەدۋرالارى ەنگiزiلگەن تەرمينالدىق كەڭiستiك پەن اۋەايلاقتاردا ناۆيگاسيانىڭ ارتىقشىلىقتارىن بiرiكتiرەتiن، سيپاتتامالار (PBN) مەن ءداستۇرلi ناۆيگاسياعا نەگىزدەلگەن ارالاس مودەل iسكە اسىرىلاتىن بولادى. مۇنداي ءتاسىل ۇلتتىق اۋە كەڭىستىگى مەن قولدانىستاعى اۋە كەمەلەرى پاركىنىڭ ەرەكشەلىكتەرىن ەسكەرە وتىرىپ، قاۋىپسىزدىكتى جانە تيىمدىلىكتى بارىنشا كۇشەيتۋگە مۇمكىندىك بەرەدى.