2026 جىلى مەكتەپتەردەگى بارلىق پانگە جاساندى ينتەللەكت ەلەمەنتتەرى قوسىلادى، دەپ حابارلايدى aqshamnews.kz 24.kz-كە سىلتەمە جاساپ.
وقۋ-اعارتۋ مينيسترلىگىنىڭ حابارلاۋىنشا، وتاندىق ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىندە سيفرلاندىرۋدى ەنگىزۋدىڭ العىشارتتارى قالىپتاسقان. بۇل تۇستا «ءمۇعالىمنىڭ ورنىن تەحنيكا باسا ما؟» دەگەن ورىندى سۇراق تۋىندايدى.
الميرا ورازباي، ءتىلشى: - قازىرگى سيفرلىق زاماندا ءتۇرلى پلاتفورمالار دامىپ جاتىر. ونى ءارى قاراي دا ءوربىتۋ قاجەت. ماسەلەن وقۋ-اعارتۋ مينيسترلىگى 2026 جىلى ءبىلىم باعدارلاماسىنا جاساندى ينتەللەكتىنى ەنگىزۋدى جوسپارلاپ وتىر. ول ارنايى ستاندارتقا ساي ءار ءپاننىڭ مازمۇنىنا قاراي ازىرلەنۋدە.
رۋسلان قاراتابانوۆ، ى.التىنسارين اتىنداعى ۇلتتىق ءبىلىم اكادەمياسىنىڭ ۆيسە-پرەزيدەنتى: - جاساندى ينتەللەكتىنىڭ ەڭ باستى العىشارتى – ينفراقۇرىلىم. ول كادىمگى كومپيۋتەرلىك تەحنيكانى تالاپ ەتەدى، قولجەتىمدى ينتەرنەتتى تالاپ ەتەدى. سونىمەن قوسا مەكتەپتە وقۋشىلار دا، مۇعالىمدەر دە جۇمىس ىستەيتىن ءتۇرلى گادجەتتەردى تالاپ ەتەدى. ءقازىر مەكتەپتەردىڭ بارلىعى ءيا، جابدىقتالعان، ءيا، ول جاقسارىپ كەلە جاتىر. كەلەسى ول – ءمۇعالىمنىڭ ءوزىنىڭ سيفرلىق داعدىلارى.
ءيا، العىشارتتاردىڭ باستاپقىسى وسى. وقۋشىنىڭ دا، ءمۇعالىمنىڭ دە سيفرلىق داعدىلارى بولۋى كەرەك. سوندىقتان وقۋ-اعارتۋ مينيسترلىگىنە قاراستى ۇلتتىق ءبىلىم اكادەمياسى ارنايى ادىستەمەلىك قۇرال دايىنداعان. بۇعان قوسا، ينتەرنەتتىڭ دە بولۋى ماڭىزدى. ءقازىر جەلىنى ىسكە قوسۋ جۇمىستارى قارقىندى ءجۇرىپ جاتىر. بۇگىندە ءبىلىم وردالارى، جىلدامدىعى سەكۋندىنا 75 مەگابيت ينتەرنەتپەن قامتىلعان. ال 1800-دەن استام مەكتەپتە «ستارلينك» سپۋتنيگى جۇمىس ىستەپ تۇر.
ازامات جۇماحمەت، ى.التىنسارين اتىنداعى ۇلتتىق ءبىلىم اكادەمياسىنىڭ ۆيسە-پرەزيدەنتى: - قازىرگى تاڭدا ۇلتتىق اكادەميا مەتوديكالىق قۇرالدار دايىندادى، مەكتەپتەرگە تاراتىلدى. مەتوديكالىق قۇرالدى دايىنداۋ الدىندا بىزدەر زەرتتەۋ وتكىزگەنبىز، «ءمۇعالىم ءاربىر ساباق كەزەڭىنە قانشا ۋاقىت جۇمسايدى؟». سول جەردە تەگىن ءجي-دىڭ قۇرالدارىن قالاي قولدانۋعا بولادى، پرومينجەنيرينگ دەيدى، سونى قالاي جاساپ، قالاي كەرەك اقپاراتتى الۋعا بولاتىنىن جازعانبىز.
جاساندى ينتەللەكت قازىرگى تاڭدا تەك جەكە مەكتەپتەردە كەڭىنەن قولدانىلادى. ال مەملەكەتتىك مەكتەپتەردىڭ كوبىندە مۇنداي تاجىريبە جوق. ماسەلەن مىنا جەكە وقۋ ورداسىندا 53 قازاق جانە ورىس سىنىبى بار. مىڭنان استام وقۋشى ءبىلىم الادى. جاڭا وقۋ جىلىنان باستاپ مۇنداعى پاندەرگە جاساندى ينتەللەكت ەلەمەنتتەرى ەنگىزىلگەن.
ەرجان اۋەزوۆ، ينفورماتيكا ءپانىنىڭ ءمۇعالىمى: - ChatGPT-گە وسىنداي زاپروس جازۋعا بولادى مىسالى ينفورماتيكا ءپانى ءمۇعالىمى رەتىندە «ماعان وسىنداي تاقىرىپتا، وسىنداي ماقساتتارمەن، وسىنداي ەسەپتەرمەن جوسپار جازىپ بەرە الاسىن با؟» دەپ جازىپ بەرەدى. سول كەستەنى جۇكتەپ الىپ، سونى قولدانۋعا بولادى ساباقتا.
وقۋشىلاردىڭ ايتۋىنشا، جاساندى ينتەللەكتىنى قولدانۋدا ەشقانداي كەدەرگى بولماعان. «كەرىسىنشە، ونىڭ ءتيىمدى تۇسى كوپ»، - دەيدى.
تايىر قالدىبايەۆ، وقۋشى: - وقۋشىلار سىرقاتتانىپ نەمەسە باسقا سەبەپتەرمەن وقۋ جۇيەسىنەن قالىپ قويسا، وندا بۇل تۇستا دا جاساندى ينتەللەكتىنىڭ تيىمدىلىگى بار. ماسەلەن ChatGPT سەكىلدى پلاتفورمالاردا كەز كەلگەن پانگە بايلانىستى اقپاراتتى الۋعا بولادى. ياعني ول ءمۇعالىمنىڭ اسسيستەنتى رەتىندە جۇرەدى. بىزگە ءبىلىم باعدارلاماسىن جاساندى ينتەللەكت ارقىلى قابىلداۋ قيىنعا سوقپايدى.
الداعى ۋاقىتتا الدىمەن پايدالانۋعا بەرىلەتىن «جايلى مەكتەپتەردە» جاساندى ينتەللەكتىنى قولدانۋدىڭ پيلوتتىق جوباسى ىسكە قوسىلادى. «ول ءساتتى جۇزەگە اسسا، وندا وزگە دە وقۋ وردالارىنا ەنگىزىلەدى»، - دەيدى اكادەميانىڭ ۆيسە-پرەزيدەنتى.
ازامات جۇماحمەت، ى.التىنسارين اتىنداعى ۇلتتىق ءبىلىم اكادەمياسىنىڭ ۆيسە-پرەزيدەنتى: - جاساندى ينتەللەكت ول ءمۇعالىمنىڭ ورنىنا كەلگەن زات ەمەس، ول ءمۇعالىمنىڭ كومەكشىسى. ءمۇعالىم سول جي قولدانىپ ءوز ۋاقىتىن ءتيىمدى جۇمساي الادى. بۇرىن ەگەر ءمۇعالىم ساعاتتاپ ۋاقىت جۇمسايتىن بولسا، ءقازىر 5 مينۋتتىڭ ىشىندە وزىنە كەرەك پلاكاتتار تاقىرىپ بويىنشا پرەزەنتاسيا دايىنداپ بەرە الادى. سىنىپتا مىسالى 25-30 بالادان، سوندىقتان ءاربىر بالاعا پەرسونالدى تۇردە اقپارات بەرىپ وقىتۋ ءۇشىن وتە ءتيىمدى.
ءقازىر كرەاتيۆتى نەمەسە وندىرىستىك سالاداعى كوپتەگەن جوبادا جاساندى ينتەللەكتىنىڭ ەلەمەنتتەرى بار. ال ونى قولدانا الماعان مەكتەپ تۇلەگى بولاشاقتا جۇمىسسىز نەمەسە باسەكەگە قابىلەتتى بولماي قالۋى مۇمكىن. مۇنىڭ الدىن الۋ ءۇشىن ۆەدومستۆو وسىنداي جوسپار قۇرىپ، ماڭىزدى قادامعا بارعالى وتىر.