الماتى كوشەلەرىندە 12 مىڭنان استام جاڭا شام ورناتىلدى. «الماتى قالا جارىق» كاسىپورنى 2025 جىلدىڭ العاشقى ءتورت ايىنىڭ وزىندە اۋقىمدى كوشە جارىقتاندىرۋ جۇمىستارىن جۇرگىزدى. جاياۋ جۇرگىنشىلەر مەن جۇرگىزۋشىلەردىڭ جايلىلىعى مەن قاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتۋ ماقساتىندا تروتۋارلاردى جارىقتاندىرۋ بويىنشا الداعى جوسپارلار تۋرالى «الماتى قالا جارىق» شكك باسشىسى يگور مىسيك باسپا ءسوز تۋرى كەزىندە ايتتى.
ونىڭ ايتۋىنشا، كاسىپورىن قالانىڭ سىرتقى جارىقتاندىرۋ جۇيەسىن قالپىنا كەلتىرۋ جانە كەڭەيتۋ بويىنشا اۋقىمدى باعدارلامانى جۇزەگە اسىرۋدا. 2025 جىلدىڭ العاشقى ءتورت ايىندا الماتىدا 12 مىڭنان استام جارىق نۇكتەسى اۋىستىرىلىپ، 450 تىرەۋ ورناتىلىپ، 110 شاقىرىم كابەل تارتىلدى.
بيىل قالا اكىمى تاپسىرماسىمەن جاياۋ جۇرگىنشى ايماقتارى، ساياباقتار مەن تروتۋارلار بويىندا شامامەن 5700 جاڭا تورشەر تىرەۋلەرىن ورناتۋ جوسپارلانعان. بۇل تۇرعىندار مەن قالا قوناقتارى تۇنگى ۋاقىتتا دا جايلى ءارى ءقاۋىپسىز ءجۇرۋى ءۇشىن جاسالعان.
ءال-فارابي داڭعىلىندا (ماركوۆ كوشەسىنەن قوجانوۆ كوشەسىنە دەيىن) جاياۋ جۇرگىنشى ايماعىنا ارنالعان جاڭا جارىقتاندىرۋ جەلىسىنىڭ قۇرىلىسى باستالدى. جوبا اياسىندا 147 تورشەر تىرەۋى ورناتىلادى. جۇمىستارعا ترانشەيا قازۋ، كابەل توسەۋ، تىرەۋلەر مەن شامداردى ورناتۋ، ەلەكترگە قوسۋ كىرەدى.
سونىمەن قاتار، بۇقار جىراۋ بۋلۆارىندا (بايتۇرسىنوۆ كوشەسىنەن ەسەنتاي وزەنىنە دەيىن) ىستەن شىققان 43 تورشەر تىرەۋى اۋىستىرىلىپ جاتىر. مونتاج جۇمىستارى تاۋلىك بويى جۇرگىزىلۋدە، جوبانى مامىر ايىنىڭ سوڭىنا دەيىن اياقتاۋ جوسپارلانعان. بۇل شەشىم «الماتى قالا جارىق» پەن بوستاندىق اۋدانى اكىمدىگىنە تۇرعىنداردان كوپتەپ تۇسكەن وتىنىشكگە بايلانىستى قابىلداندى.
قالانىڭ جاسىل جەلەگىنە زيان كەلتىرمەي، جول بويىن جارىقتاندىرۋ ءۇشىن ورتالىق كوشەلەردە 4 مەترلىك كرونشتەيندەر قولدانىپ جاتىر. ول شامداردى اعاشتىڭ بۇتاعىنان تىس جەرگە شىعارىپ ورناتادى.
ءقازىردىڭ وزىندە ورناتىلدى:
* ابىلاي حان داڭعىلىندا – 181 دانا؛
* ناۋرىزباي باتىر كوشەسىندە – 51 دانا؛
* اباي داڭعىلىندا – 232 دانا (دوستىق داڭعىلىنان بيوكومبينات كوشەسىنە دەيىن).
كورنەكى مىسال رەتىندە – ءبىرىنشى پرەزيدەنت ساياباعىنا قارسى ورنالاسقان دۋلاتي كوشەسىندەگى اۆتوتۇراقتى جارىقتاندىرۋدى ايتۋعا بولادى. مۇندا 32 تىرەۋ ورناتىلىپ، جۇيە تولىق جۇمىس ىستەۋدە. بۇل الماتىلىقتاردىڭ كەشكى سەرۋەنگە ءجيى جينالاتىن ورنىنا اينالعان.
جەتىسۋ اۋدانى اكىمدىگىنىڭ ءوتىنىمى بويىنشا ۇلكەن الماتى كانالى بويىندا ۇزىندىعى 1،3 كم بولاتىن جاڭا جارىقتاندىرۋ جەلىسى سالىنىپ جاتىر. بۇل جەردە 34 تىرەۋ ورناتىلادى، ونىڭ 21ء-ى جانسۇگىروۆ كوشەسىنەن «گۇلدەر» ساياباعىنا دەيىنگى ارالىقتا ورناتىلىپ قويدى. بۇعان دەيىن بۇل اۋماقتا جارىق مۇلدە بولماعان.
سونداي-اق، جارىعى ناشار جەرلەر دە رەتكە كەلتىرىلىپ جاتىر. مىسالى، اۋەزوۆ جانە بايزاقوۆ كوشەلەرىندە بۇرىن تەك جولدىڭ شىعىس جاعى عانا جارىقتاندىرىلعان، ال تروتۋارلار قاراڭعى بولعان. ەندى جولدىڭ باتىس جاعىنا قوسىمشا 100-گە جۋىق شام ورناتىلىپ، جول بولىگى مەن جاياۋ جۇرگىنشىلەر جولى تولىق قامتىلدى.
مەدەۋ اۋدانىندا دا جارىقتاندىرۋ كۇشەيتىلدى: ەسكى، قۋاتى از شامدار جارىعى كۇشتى جاڭالارىنا اۋىستىرىلدى:
* بۇزىربايەۆ كوشەسى – 6 دانا؛
* بارىبايەۆ كوشەسى – 18 دانا؛
* ابدۋلليندەر كوشەسى – 35 دانا؛
* قايىربەكوۆ كوشەسى – 28 دانا؛
* لۋگانسكيي كوشەسى – 60 دانا.
2025 جىلداعى ەڭ ءىرى جوبالار – الماتىنىڭ 7 نەگىزگى كوشەسىن جارىقتاندىرۋدى جاڭارتۋ بولدى: ءال-فارابي، تولە بي، سەيفۋللين، اباي، نازاربايەۆ، اۋەزوۆ جانە ناۋرىزباي باتىر كوشەلەرى. بۇل جەلىلەردىڭ جالپى ۇزىندىعى 60 شاقىرىمنان اسادى. جاڭعىرتۋ اياسىندا شامامەن 3000 جارىق نۇكتەسى مەن 1000-نان استام تورشەر تىرەۋلەرىن ورناتۋ كوزدەلگەن. بۇل كوشەلەر سوندا بۇرىنعىدان ەكى ەسە جارىق بولا تۇسەدى.
جالپى، 2025 جىلى «الماتى قالا جارىق» 1200 جاڭا سىرتقى جارىقتاندىرۋ جەلىسىن سالۋدى جوسپارلاپ وتىر. بۇل 2024 جىلعى كورسەتكىشتەن 10 ەسە ارتىق. مۇنداي شارالار الماتىدا ءقاۋىپسىز، جايلى ءارى زاماناۋي قالالىق ورتا قالىپتاستىرۋعا باعىتتالعان.