2012 جىلى بۇۇ ءوزىنىڭ 66/281 قارارىمەن 20 ناۋرىزدى حالىقارالىق باقىت كۇنى (International Day of Happiness) دەپ جاريالادى.
ول ءار ادامنىڭ ومىرىندەگى باقىتتىڭ ماڭىزدىلىعىن مويىنداۋ جانە باقىتقا ۇمتىلۋ ءبىزدىڭ پلانەتامىزداعى بارلىق ادامدار ءۇشىن ورتاق سەزىم دەگەن يدەيانى قولداۋ ماقساتىندا پايدا بولعان، دەپ حابارلايدى Almaty-akshamy.kz.
سونداي-اق، وسى كۇننىڭ باستاماشىلارىنىڭ پىكىرىنشە، بۇگىنگى مەرەكە باقىت ادامزاتتىڭ باستى ماقساتتارىنىڭ ءبىرى ەكەنىن كورسەتۋگە ارنالعان. وسىعان بايلانىستى قۇرىلتايشىلار بارلىق ەلدەردى ءار ادامنىڭ ءال-اۋقاتىن جاقسارتۋعا كۇش سالۋعا شاقىرادى.
بۇۇ بارلىق مۇشە مەملەكەتتەرگە، حالىقارالىق جانە ايماقتىق ۇيىمدارعا، سونداي-اق ۇكىمەتتىك ەمەس ۇيىمدار مەن جەكە تۇلعالاردى قوسا العاندا، ازاماتتىق قوعامعا حالىقارالىق باقىت كۇنىن ءتيىستى تۇردە، ونىڭ ىشىندە اعارتۋشىلىق جانە تاقىرىپتىق ءىس-شارالار وتكىزۋ ارقىلى اتاپ ءوتۋدى ۇسىنادى.
حالىقارالىق باقىت كۇنىن قۇرا وتىرىپ، بۇۇ سونىمەن قاتار الەمدىك قوعامنىڭ نازارىن ەكونوميكالىق دامۋ تەڭگەرىمدى، تەڭ جانە جان-جاقتى بولۋى كەرەك ەكەندىگىنە اۋدارۋعا تىرىسادى. مۇنداي دامۋ مودەلىن جۇزەگە اسىرۋدىڭ ناتيجەسى ەلدەردەگى تۇراقتى ەكونوميكالىق ءوسۋ، سودان كەيىن كەدەيلىك دەڭگەيىنىڭ تومەندەۋى بولادى. سونىمەن قاتار، ول عالامشارداعى باقىتتىڭ جاھاندىق جاعدايىنا جەتۋ ءۇشىن الەۋمەتتىك جانە ەكولوگيالىق باعدارلامالارمەن ەكونوميكالىق ءوسۋدى قولداۋ قاجەت دەپ سانايدى.
ءبىر قىزىعى، حالىقارالىق باقىت كۇنىن قۇرۋ باستاماسى شاعىن تاۋلى ەلدەن — بۋتاننان (Bhutan) كەلدى. بۋتان كورولدىگىنىڭ تۇرعىندارى ازاماتتاردىڭ ۇلتتىق ءال-اۋقاتىن ولشەيتىن جالپى ۇلتتىق باقىت كوەففيسيەنتى (Gross National Happiness Index) بويىنشا الەمدەگى ەڭ باقىتتى ادامدار بولىپ سانالادى. ايتپاقشى، جالپى ۇلتتىق باقىت كوەففيسيەنتى ۇعىمىن بۋتاننىڭ ءتورتىنشى كورولى ەنگىزدى جانە ەلدىڭ بەيرەسمي مەملەكەتتىك فيلوسوفياسىنىڭ ۇعىمدارىنىڭ بىرىنە اينالدى.
سونداي-اق، الەمنىڭ ءارتۇرلى ەلدەرىندەگى ادامداردىڭ ءال-اۋقاتى مەن قورشاعان ورتانىڭ جاي-كۇيىن كورسەتۋ ءۇشىن 2006 جىلدىڭ شىلدەسىندە حالىقارالىق باقىت يندەكسى (Happy Planet Index) ەنگىزىلدى.
باقىت قۇبىلىسىن فيلوسوفيا، ەتيكا، پسيحولوگيا، سونداي-اق تەولوگيا سياقتى عىلىمدار زەرتتەيدى. فيزيولوگتار باقىتتى «باقىت گورموندارى» — ەندورفيندەر، سەروتونين جانە دوپامينمەن تىعىز بايلانىستى زەرتتەيدى. مىڭداعان جىلدار بويى باقىت تاقىرىبى اقىندارعا، سۋرەتشىلەرگە، مۋزىكانتتارعا، سۋرەتشىلەرگە شىعارماشىلىعىنا ارقاۋ بولىپ كەلەدى. ارينە، ومىردە ءتۇرلى قيىندىقتار مەن قۋانىشتى ساتتەرگە تولى، وسى جولدا ارپالىسا ءجۇرىپ، ادام ومىردە ءوزىنىڭ قايتالانباس كىشكەنتاي ۇلكەن باقىتىن تابادى.