2024 جىلعى 19 قازاندا ازاماتتىق قورعاۋ ورگاندارىنا 29 جىل تولادى. تاريحقا كوز جۇگىرتسەك، 1995 جىلى قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ توتەنشە جاعدايلار جونىندەگى مەملەكەتتىك كوميتەتى – ەلدىڭ تابيعي جانە تەحنوگەندىك سيپاتتاعى توتەنشە جاعدايلار جانە ازاماتتىق قورعانىس سالاسىنداعى ۋاكىلەتتىك بەرىلگەن ورتالىق اتقارۋشى ورگان رەتىندە قۇرىلدى.
قازاقستان رەسپۋبليكاسى توتەنشە جاعدايلار جونىندەگى مەملەكەتتىك كوميتەتىنىڭ قۇرىلعان كۇنى ازاماتتىق قورعاۋ جۇيەسىنىڭ كاسىبي مەرەكەسى – قۇتقارۋشى كۇنى بولىپ تابىلادى، دەپ حابارلايدى aqshamnews.kz تجم-عا سىلتەمە جاساپ.
1995 جىلدان باستاپ ازاماتتىق قورعاۋ جۇيەسى ايتارلىقتاي وزگەرىستەرگە ۇشىرادى. ورتالىق اتقارۋشى ورگانداردىڭ قۇرىلىمىن جەتىلدىرۋ شەڭبەرىندە مكجس كوميتەت، اگەنتتىك، مينيسترلىك بولىپ قايتا قۇرىلدى، ءىىم جۇيەسىندە بولدى، ودان ءارى 2020 جىلى مينيسترلىك قايتا قۇرىلدى.
بارلىق كەزەڭدە توتەنشە جاعدايلاردى جويۋ قىزمەتى كاسىبي تۇردە دامىپ، قۇتقارۋ بولىمشەلەرىمەن تولىقتىرىلدى.
تج قىزمەتتەرىمەن جۇمىس ىستەگەن جىلدارى (1995-2023 جىلدار) توتەنشە جاعدايلاردى جويۋعا 1،6 ملن. استام شىعۋ جاسالدى. ءورت سوندىرۋشىلەر مەن قۇتقارۋشىلاردىڭ قىزمەتى، كاسىبيلىگى، جەدەلدىگى ارقاسىندا 421 مىڭنان استام ادام قۇتقارىلدى، تج ءتۇرلى ايماقتارىنان 383 مىڭنان استام ادام ەۆاكۋاسيالاندى، 72 مىڭنان استام زارداپ شەككەن ادامعا مەديسينالىق كومەك كورسەتىلدى.
جىل سايىن ورتا ەسەپپەن 18 مىڭنان استام تابيعي جانە تەحنوگەندىك سيپاتتاعى تج، ونىڭ ىشىندە 12 مىڭ ءورت تىركەلەدى. تج ايماعىنان قۇتقارۋشىلار 8 مىڭ ازاماتتى قۇتقارادى، 20 مىڭنان استام ادامدى ەۆاكۋاسيالايدى، 4 مىڭ زارداپ شەككەن ادامعا مەديسينالىق كومەك كورسەتىلەدى.
ەلىمىزدىڭ ورتكە قارسى جانە قۇتقارۋ قىزمەتتەرىنىڭ ماماندارى ءوز ءومىرىن قاتەرگە تىگىپ، ازاماتتاردى قۇتقارۋ جولىندا قىزمەتتىك مىندەتتەرىن اتقارۋ كەزىندە 73 قىزمەتكەر قايتىس بولدى.
ازاماتتىق قورعاۋ ورگاندارىندا 27 مىڭنان استام قىزمەتكەر قىزمەت اتقارادى.
ەلىمىزدىڭ ازاماتتىق قورعاۋ جۇيەسىن جەتىلدىرۋ بويىنشا ەلەۋلى جۇمىستار اتقارىلدى، بۇل زاڭنامانى قابىلداۋ، توتەنشە جاعدايلاردان قورعاۋ ءۇشىن جاڭا وبەكتىلەر سالۋ، قۇتقارۋ جانە ءورت تەحنيكاسى مەن جابدىقتارىن ساتىپ الۋ، ازاماتتىق قورعاۋ ورگاندارى قىزمەتكەرلەرىنىڭ جالاقىسىن ارتتىرۋ، قىزمەت وتكەرۋ جاعدايلارىن جاقسارتۋ، كاسىبي كادرلاردى دايارلاۋ، ءورت-قۇتقارۋ سپورتى مەن حالىقارالىق ىنتىماقتاستىقتى دامىتۋ.
وسىلايشا 29 جىل ىشىندە 1،7 مىڭعا جۋىق ءورت-قۇتقارۋ اۆتوتەحنيكاسى مەن 22 مىڭ بىرلىك ءورت-قۇتقارۋ جابدىعى مەن جاراعى ساتىپ الىندى. 38 ءورت ءسوندىرۋ دەپوسى سالىندى.
ەلىمىزدەگى بولاشاق قۇتقارۋشىلاردى دايىندايتىن جالعىز جوعارى وقۋ ورنى - مالىك عابدۋللين اتىنداعى ازاماتتىق قورعاۋ اكادەمياسى. ازاماتتىق قورعاۋ اكادەمياسىنىڭ قابىرعاسىنان ازاماتتار مەن مەملەكەت اۋماعىنىڭ تابيعي جانە تەحنوگەندىك سيپاتتاعى توتەنشە جاعدايلاردان قاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتە وتىرىپ، كۇندىز دە، تۇندە دە قىزمەت اتقاراتىن 6 مىڭنان استام مامان شىعارىلدى.
ۇجىمدىق قاۋىپسىزدىك تۋرالى شارت ۇيىمىنىڭ حالىقارالىق كەلىسىمدەرى شەڭبەرىندە اكادەميا كۋرسانتتارى رەسەي جانە بەلارۋس تجم جوعارى وقۋ ورىندارىندا جەڭىلدىكپەن وقيدى. 2022 جىلدان باستاپ اكادەميادا «ءورت قاۋىپسىزدىگى» بەيىندىك باعىتى بويىنشا جوعارى وقۋ ورنىنان كەيىنگى ءبىلىم ەنگىزىلدى. سوڭعى ەكى جىلدا اكادەمياعا كۇندىزگى وقۋ بولىمىنە 8 قىز قابىلداندى.
تابيعي جانە تەحنوگەندىك سيپاتتاعى تج الدىن الۋعا مۇمكىندىك بەرەتىن ءبىرقاتار ءىرى جوبالار ىسكە اسىرىلدى: الماتى وبلىسىنداعى تالعار، قارعالى وزەندەرىندە، الماتى قالاسىنداعى ايۋساي وزەنىندە سۋ تاسقىنىنا قارسى كوكساراي (سىرداريا وزەنىندە) جانە استانا قارسى رەتتەگىشتەرى، سەلدى ۇستاپ قالاتىن بوگەتتەر سالىندى.
اسا ءتيىمسىز تراسسالىق مەديسينالىق-قۇتقارۋ پۋنكتتەرىن جولداردىڭ نەعۇرلىم ءاۆاريالىق-قاۋىپتى ۋچاسكەلەرىنە كوشىرۋ ماسەلەسى پىسىقتالۋدا، بيىلعى جىلى جەدەلدىگىن ارتتىرۋ ماقساتىندا «انار» تراسسالىق مەديسينالىق-قۇتقارۋ پۋنكتىن اقمولا وبلىسى ارشالى كەنتىندەگى ءورت ءسوندىرۋ ءبولىمىنىڭ عيماراتىنا كوشىرۋ جۇزەگە اسىرىلدى.
توتەنشە جاعدايلاردىڭ الدىن الۋ جانە ولاردى جويۋ سالاسىنداعى حالىقارالىق ىنتىماقتاستىق شەڭبەرىندە 38 حالىقارالىق كەلىسىم جاسالدى. قازاقستان تجم بۇۇ بولىمشەلەرىمەن تىعىز ءوزارا ءىس-قيمىل جاسايدى، تمد، شىۇ، ۇقشۇ سياقتى حالىقارالىق ۇيىمدار شەڭبەرىندە تابىستى جۇمىس جۇرگىزەدى.
قۇتقارۋشىلار تۇركيا مەن اۋعانستانداعى جويقىن جەر سىلكىنىستەرىنىڭ سالدارىن جويۋعا قاتىسا وتىرىپ، حالىقارالىق دەڭگەيدە ءوز كاسىبيلىگىن دالەلدەدى. قيىن ەكسترەمالدى جاعدايلاردا جانە جەراستى دۇمپۋلەرىنىڭ جالعاسۋىنا قاراماستان، قۇتقارۋشىلار ۇيىندىلەردى بولشەكتەپ، ادامداردى ەۆاكۋاسيالاۋ جانە قۇتقارۋ، زارداپ شەككەن ادامدارعا مەديسينالىق كومەك كورسەتۋ جۇمىستارىن جۇرگىزدى.
تەك سوڭعى ءۇش جىلدا عانا تۇركيا رەسپۋبليكاسىنا، سيريا اراب رەسپۋبليكاسىنا، ۋكرايناعا، تاجىكستان رەسپۋبليكاسىنا، اۋعانستان رەسپۋبليكاسىنا، قىرعىز رەسپۋبليكاسىنا، پالەستيناعا كومەك كورسەتىلدى.
ەڭ الدىمەن تج سالدارىن جويۋ جۇيەسىنەن توتەنشە جاعدايلارعا دەن قويۋعا دايىندىعىن ارتتىرۋ ارقىلى ولاردىڭ الدىن الۋعا جانە قاۋىپ-قاتەرلەردى ازايتۋعا كوشۋ، سونداي-اق تجم دامىتۋدا جاڭا تاسىلدەردى ەنگىزۋ كوزدەلەدى.
بۇگىنگى تاڭدا تجم جەدەل دەن قويۋ جۇيەسى بار، توتەنشە جاعدايلاردىڭ الدىن الۋ جانە ولاردى جويۋ جونىندەگى مىندەتتەردى شەشەتىن جانە وسىنداي قۋاتتى قۇرىلىمنىڭ وڭ ءيميدجى وزدىگىنەن تۋىندامايتىن ءتيىمدى ۆەدومستۆولاردىڭ ءبىرى بولىپ تابىلادى. ونى شىنايى ادامدار، ءبىزدىڭ قىزمەتكەرلەر جاسايدى، ولار ءوز ءومىرىن قاۋىپكە تىگىپ، كۇندە باتىرلىق تانىتىپ، ازاماتتاردىڭ قاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتەدى.
ۆەدومستۆونىڭ ماقساتى قىزمەتكەرلەردىڭ الەۋمەتتىك قامسىزداندىرىلۋىن جاقسارتۋ، ماتەريالدىق-تەحنيكالىق جاراقتاندىرۋدى نىعايتۋ، جاڭا ءورت ءسوندىرۋ دەپولارىن، قۇتقارۋ ستانسيالارىن سالۋ، اۋە اۆياسياسى پاركىن جاڭارتۋ. ازاماتتىق قورعاۋدىڭ مەملەكەتتىك جۇيەسىن تج-نى جويۋدان سيفرلاندىرۋدى ەنگىزە وتىرىپ، ولاردىڭ الدىن الۋعا قايتا باعدارلاۋ كوزدەلەدى. وسى ماقساتتا تجم-دە جاڭا تج-نىڭ الدىن الۋ كوميتەتى قۇرىلدى.
كاسپيي تەڭىزىنىڭ قازاقستاندىق سەكتورىنىڭ اكۆاتورياسىندا ۇلتتىق تەڭىز اۆاريالىق-قۇتقارۋ قىزمەتىن قۇرۋ جانە ازاماتتىق قورعاۋ اكادەمياسىنىڭ قۇرىلىسى بويىنشا ماسەلەنى جوسپارلى پىسىقتاۋ باستالدى. 20 ءورت ءسوندىرۋ دەپوسىنىڭ قۇرىلىسى جۇرگىزىلۋدە، ەلوردادا بىرەگەي تەز سالىناتىن ءورت ءسوندىرۋ دەپوسى مەن جاتاقحانانىڭ پيلوتتىق جوباسى ىسكە قوسىلدى. جەرگىلىكتى اتقارۋشى ورگانداردىڭ قولداۋىمەن قۇتقارۋشىلاردىڭ وتباسىلارىنا 50 پاتەر بەرىلدى. وسى جازدا ەلوردالىق داعدارىستى باسقارۋ ورتالىعى تاۋلىك بويى تابيعي جانە تەحنوگەندىك توتەنشە جاعدايلارعا مونيتورينگ پەن بولجاۋ جۇرگىزىلەتىن كوماندالىق ورتالىق بولىپ قايتا قۇرىلدى.
2024 جىلدىڭ باسىنان باستاپ قۇتقارۋ بولىمشەلەرى ورتكە جانە اۆاريالىق-قۇتقارۋ جۇمىستارىنا 70 مىڭنان استام رەت شىقتى، 12 مىڭنان استام ادام قۇتقارىلدى، تج ايماعىنان 65 مىڭنان استام ادام ەۆاكۋاسيالاندى، 4،6 مىڭ زارداپ شەككەن ادامعا شۇعىل مەديسينالىق كومەك جانە 1 مىڭنان استام ادامعا شۇعىل پسيحولوگيالىق كومەك كورسەتىلدى.
ەلىمىزدە قاۋىپسىزدىك مادەنيەتىن قالىپتاستىرۋ ماقساتىندا اپتا سايىن پروفيلاكتيكالىق اكسيالار مەن وقۋ-جاتتىعۋلار وتكىزىلەدى، بۇل رەتتە ءبىزدىڭ قۇتقارۋشىلارىمىز ءوز داعدىلارى مەن بىلىمدەرىن شەتەلدىك ارىپتەستەرىمەن بولىسەدى.
الماتى وبلىسىنىڭ تامعالى تاس شاتقالىندا ورنالاسقان «جارتاستى قالا – استانا» بازالىق پوليگونىندا الماتى وبلىسىندا ۇقشۇ-عا مۇشە مەملەكەتتەردىڭ – بەلارۋس رەسپۋبليكاسىنىڭ، قازاقستان قىرعىزستان، تاجىكستان مەن رەسەي فەدەراسياسى توتەنشە جاعدايلاردىڭ الدىن الۋ جانە ولاردىڭ سالدارىن جويۋ سالاسىنداعى ۋاكىلەتتى ورگاندارىنىڭ قۇتقارۋ بولىمشەلەرىنىڭ قاتىسۋىمەن «سكالا-2024» بىرلەسكەن ارنايى-تاكتيكالىق وقۋ-جاتتىعۋ ءوتتى.
سونىمەن قاتار وسى پوليگوندا ورتالىق ازيا ەلدەرىنىڭ وكىلدەرى ءۇشىن تج-دا ۇشقىشسىز اۆياسيانى قولدانۋ بويىنشا ماستەر-ترەنينگ سياقتى ءىس-شارا ءوتتى. ترەنينگكە قازاقستان رەسپۋبليكاسى تجم، قىرعىز رەسپۋبليكاسى تجم، تاجىكستان رەسپۋبليكاسى تجك جانە وزبەكستان رەسپۋبليكاسى تجم ۇشقىشسىز ۇشۋ اپپاراتتارىنىڭ 24 وپەراتورى قاتىسۋدا. سوڭعى 5 جىلدا تجم ۇشقىشسىز اپپاراتتار پاركى 6 ەسەدەن استام ۇلعايعانىن جانە وسىعان بايلانىستى درونداردى باسقارۋ بويىنشا مامانداردى دايارلاۋ قاجەتتىلىگى ارتىپ كەلە جاتقانىن اتاپ ءوتتى. سونىمەن قاتار پوليگون بازاسىندا تج ۆولونتەرلەردىڭ رەسپۋبليكالىق فورۋمى ءوتتى.
بيىلعى جىلى ەلىمىزدە الماتى قالاسىندا بەلارۋس، بولگاريا، قازاقستان، رەسەي، سلوۆاكيا، چەحيانىڭ ەڭ مىقتى سپورتشىلارىنىڭ قاتىسۋىمەن وتكەن ۇلدار مەن ءجاسوسپىرىم ۇلدار، قىزدار مەن ءجاسوسپىرىم قىزدار اراسىنداعى ءورت-قۇتقارۋ سپورتى بويىنشا الەم چەمپيوناتى جاريالاندى. باقىلاۋشىلار رەتىندە ساۋد ارابياسىنىڭ وكىلدەرى قاتىستى. قازاقستاندىق قىزدار مەن ۇلدار كوماندالارى «جاۋىنگەرلىك قانات جايۋ» چەمپيوندارى اتاندى. ايتا كەتۋ كەرەك، قازاقستاندىق كوماندانىڭ ءورت-قۇتقارۋ سپورتى بويىنشا قۇراما كومانداسىنىڭ ۇلدار مەن ءجاسوسپىرىم ۇلدار، قىزدار مەن ءجاسوسپىرىم قىزدار «جاۋىنگەرلىك قانات جايۋ» بويىنشا ەكى دۇركىن الەم چەمپيونى اتاندى.
بيىلعى كۇزدە بولعان جارقىن سپورتتىق ءىس-شارالاردىڭ ءبىرى قازاقستان رەسپۋبليكاسى توتەنشە جاعدايلار ءمينيسترىنىڭ كۋبوگىنا قويان-قولتىق ۇرىستان ءبىرىنشى تۋرنير بولدى. كوكشەتاۋ قالاسىندا وتكەن سپورتتىق بىرىنشىلىككە 25 كوماندادان 400-دەن استام ازاماتتىق قورعاۋ ورگاندارىنىڭ قىزمەتكەرى قاتىستى. ءتۋرنيردىڭ ۇيىمداستىرۋشىسى بيىل مينيسترلىك بازاسىندا قۇرىلعان «Batyr team» سپورت كلۋبى. سونىمەن قاتار جارىسقا تەك ەرلەر عانا ەمەس، ايەلدەر دە قاتىستى. جۇلدەلى ورىندار 8 سالماق دارەجەسىندە جەڭىمپازدار اراسىندا ءبولىندى. قازاقستان تجم قويان-قولتىق ۇرىستان قۇرىلعان قۇراما بۇگىن حالىقارالىق چەمپيوناتتاردا ۆەدومستۆونىڭ مۇددەسىن بىلدىرەدى، ەلىمىزدىڭ قورجىنىن التىن مەدالدارمەن تولىقتىرادى.
ازاماتتىق قورعاۋ ورگاندارىنىڭ قىزمەتكەرلەرى وزدەرىنىڭ قىزمەتتىك مىندەتتەرىن كۇندەلىكتى ورىنداي وتىرىپ، باسقالاردى قۇتقارۋ ءۇشىن ءوز ءومىرىن قاۋىپكە تىگىپ، وزدەرىنىڭ كاسىبيلىگى مەن جانقيارلىعىن دالەلدەيدى.