جىل سايىن، 14 ماۋسىمدا بۇكىل الەمدە دۇنيەجۇزىلىك قان دونورى كۇنى اتاپ وتىلەدى. بۇل بۇكىل الەم بويىنشا ءقاۋىپسىز قان مەن ونىڭ كومپونەنتتەرىنىڭ قاجەتتىلىكتەرى تۋرالى جانە ۇلتتىق دەنساۋلىق ساقتاۋ جۇيەلەرى ءۇشىن وتەۋسىز ەرىكتى قان تاپسىرۋدىڭ ماڭىزدىلىعى تۋرالى حاباردار بولۋدى ارتتىرۋعا سەبەپ.
بيىلعى جىلى بۇكىل الەمدە «20 جىل وتەۋسىز قۋانىش: قان دونورلارى سىزدەرگە راحمەت!» ناۋقانى ءوتىپ جاتىر، دەپ حابارلايدى Almaty-akshamy.kz دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگىنە سىلتەمە جاساپ.
بۇل ناۋقان بۇكىل الەمدەگى قان، پلازما جانە ترومبوسيتتەر دونورلارىنا ولاردىڭ قۇتقارۋ قايىرىمدىلىقتارى ءۇشىن العىس بىلدىرۋگە مۇمكىندىك بەرەدى. سونىمەن قاتار، ول كوپتەگەن ادامداردى جاھاندىق قان تاپسىرۋ قوزعالىسىنا قوسىلۋعا ىنتالاندىرۋ ارقىلى ءىس-قيمىلعا شاقىرادى.
دونورلىق قاننىڭ ساقتاۋ مەرزىمى شەكتەۋلى، سوندىقتان ونى ۇنەمى تولتىرىپ وتىرۋ كەرەك. دونورلىق قاننىڭ قاجەتتى ۋاقىتتا جانە قاجەتتى جەردە جەتكىلىكتى كولەمدە بولۋىن قامتاماسىز ەتۋ ءۇشىن ساۋ دونورلاردىڭ جەتكىلىكتى مولشەرىمەن جۇيەلى تۇردە قان تاپسىرۋ قاجەت.
قان تاپسىرۋ تۋرالى شەشىم قابىلداعاننان كەيىن، ەگەر ءسىز بەرگەن قان كومپونەنتتەرگە – قىزىل قان جاسۋشالارىنا، ترومبوسيتتەرگە جانە پلازماعا بولىنسە، بەلگىلى ءبىر اۋرۋلارى بار ناۋقاستارعا كومەكتەسۋ ءۇشىن جەكە-جەكە قولدانىلۋى مۇمكىن بولسا، ءسىز ءبىر نەمەسە بىرنەشە ادامنىڭ ءومىرىن ساقتاي الاسىز.
كوپتەگەن ەلدەردە دوناسيا كەزىندە شامامەن 450 مل، ياعني اعزاداعى جالپى قان كولەمىنىڭ 10%-دان از (ەرەسەك ادامدا ورتاشا ەسەپپەن 4،5-تەن 5 ليترگە دەيىن) قان الىنادى. كەيبىر ەلدەردە قاننىڭ ستاندارتتى دوزاسى از. ءسىزدىڭ دەنەڭىز جوعالعان سۇيىقتىقتىڭ كولەمىن شامامەن 36 ساعات ىشىندە قالپىنا كەلتىرەدى.
ءسىزدىڭ دەنساۋلىعىڭىز بەن ءال-اۋقاتىڭىز قان قىزمەتى ءۇشىن وتە ماڭىزدى ەكەنىن ۇمىتپاڭىز. ستەريلدى ينە مەن قان الۋعا ارنالعان سومكە ءبىر رەتتىك جيىنتىقتا كەلەدى، سوندىقتان ەم-شارا مۇمكىندىگىنشە ءقاۋىپسىز.
دونورلاردى ىرىكتەۋ ولشەمشاتتارى ءارتۇرلى ەلدەردە ءارتۇرلى، ءبىراق قان ارقىلى بەرىلەتىن ينفەكسياسى جوق ساۋ ادامداردىڭ كوپشىلىگى دونور بولا الادى.
دەنى ساۋ ەرەسەكتەر جىلىنا كەمىندە ەكى رەت قان تاپسىرا الادى. جەرگىلىكتى قان قىزمەتى بولىمىنەن ءسىز ۇسىنىلعان قان تاپسىرۋ جيىلىگى تۋرالى اقپارات الا الاسىز.
جىل سايىن الەمدە شامامەن 118،5 ميلليون قان دوناسياسى جينالادى، ونىڭ 40%-ى الەم حالقىنىڭ 16%-ى تۇراتىن تابىسى جوعارى ەلدەرگە ءتان.