Qalada kene shaǵyp medısınalyq kómekke qaralǵan 284 adam tirkeldi
16 mamyr kúni Shymkent qalasynda 1 «KQGQ yqtımal jaǵdaıy» tirkeldi. Bul týraly Sanıtarıalyq - epıdemıologıalyq baqylaý komıteti málimdedi, dep habarlaıdy Almaty-akshamy.kz.
Túrkistan oblysy, Báıdibek aýdanynyń 46 jastaǵy turǵyny «Asqazan-ishek joldarynan qan ketý. Ótkir aýyr aǵymy» dıagnozymen Oblystyq klınıkalyq aýrýhanaǵa jedel járdem kóligimen júgingen. Osy kúni naýqas «KQGQ yqtımal jaǵdaı» dıagnozymen Shymkent qalasynyń juqpaly aýrýlar aýrýhanasyna aýystyryldy.
Búgingi kúnge naýqastyń jalpy jaǵdaıy ıntoksıkasıa men gemorragıalyq sındromǵa baılanysty aýyr dárejede. Naýqas oqshaýlanyp, Shymkent qalalyq juqpaly aýrýlar aýrýhanasyna jansaqtaý bólimshesine jatqyzyldy.
Naýqaspen qarym-qatynasta bolǵan 15 adam anyqtaldy, onyń ishinde 9 adam - medısınalyq qyzmetkerler, barlyǵy medısınalyq baqylaýǵa alyndy. İndettiń aldyn alý maqsatynda keshendi epıdemıologıalyq, zooparazıtologıalyq jáne veterınarlyq aldyn alý is sharalary tıisti mamandarmen jalǵasýda.
Shymkent qalasy Kongo-Qyrym gemorragıalyq qyzbasy aýrýynan qolaısyz aımaqtar qataryna jatady. Ótken jyly KQGQ-nyń 2 jaǵdaıy tirkelgen.
Qalada kene shaǵyp medısınalyq kómekke qaralǵan 284 adam tirkeldi (2021 jyldyń aǵymdaǵy merziminde – 94 adam), ıaǵnı ótken jyldyń osy merzimimin salystyrǵanda kene shaǵý jaǵdaıy 3 esege ósken.
Osy rette, Shymkent qalasynda kenelerdiń kóbeıýiniń jáne adamdar arasynda KQGQ aýrýynyń tirkelýiniń aldyn alý maqsatynda kenege qarsy zalalsyzdandyrý jumystary jalǵasyp jatqanyn eske salamyz.
KQGQ aýrýynyń aldyn alý maqsatynda Shymkent qalasynyń sanıtarıalyq-epıdemıologıalyq baqylaý departamentiniń jáne onyń aýmaqtyq basqarmalarynyń mamandarymen turaqty túrde sanıtarıalyq-aǵartaý jáne túsindirý jumystary júrgizilýde.
Kongo-Qyrym gemorragıalyq qyzbasy – bul vırýs qozdyrǵyshynan týyndaıtyn asa qaýipti juqpaly aýrý, naýqas der kezinde medısınalyq kómekke júginbegen jaǵdaıda, ólim jaǵdaıyna ákelip soqtyrýy múmkin.
Kongo-Qyrym gemorragıalyq qyzbasy aýrýynyń negizgi klınıkalyq kórinisteri: ınkýbasıalyq kezeń (aýrý qozdyrǵyshyn juqtyrǵannan aýrýdyń alǵashqy belgileriniń paıda bolýyna deıingi merzim) 1-14 kúnge deıin sozylady, bul kezeńniń uzaqtyǵy vırýsty juqtyrý jolyna baılanysty bolady.
Aýrýdyń alǵashqy belgileri: dene qyzýynyń kenetten 39-40ᵒS-qa deıin kóterilýi; qatty bas aýyrýy; kózdiń qyzarýy; bet, moıyn jáne deneniń joǵarǵy bóliginiń qyzaryp, isinýimen jáne moıyn, arqa, beldiń aýyrýymen; loqsý nemese qusý; ish aýyrýy nemese ótýi; aýrý odan ári damyǵan jaǵdaıda: denede bórtpelerdiń paıda bolýy; murynnan, qyzyl ıekten, jatyrdan, asqazannan qan ketý belgileri; ıne engizý oryndarynda qantalaý (gematomalar) belgileriniń baıqalýymen sıpattalady.
Kongo-Qyrym gemorragıalyq qyzbasy qalaı juǵady?
Negizgi juqtyrýshy jáne aýrý qozdyrǵyshtaryn tasymaldaýshy kene bolyp tabylady. Adamnyń aýrýdy juqtyrýy juqpalanǵan kenemen qatynasta nemese kene shaqqan jaǵdaılarda, Kongo-Qyrym gemorragıalyq qyzbasy aýrýymen aýyryp jatqan naýqas adamǵa kútim jasaý kezinde naýqastyń qany jáne aǵza bólindileri, suıyqtyqtary arqyly jáne KQGQ qozdyrǵyshymen zalaldanǵan medısınalyq quraldarmen janama baılanys arqyly juǵýy múmkin.
Kongo-Qyrym gemorragıalyq qyzbasy aýrýynyń aldyn-alý:
- tabıǵı oshaq aýmaǵynda ornalasqan eldi mekenderdegi janýarlardy, qora-jaılar men úı jaılarynyń aýmaǵyn kenege qarsy zalalsyzdandyrý;
- tabıǵı oshaqtarda ornalasqan turǵyndar maldardy kútip qaraǵanda, qyrqym kezinde kenelerdiń shabýylynan saqtaný jáne kene qanymen janasty boldyrmaý maqsatynda jeke qorǵaný úshin arnaıy kıim kıý qajet (qalpaqty kombınezon, shalbardyń balaǵyn shulyqtyń ishine salý, jaqsy qorǵalǵan aıaq jáne bas kıim, rezińke qolǵap);
- tabıǵatqa demalysqa shyqqanda keneniń jabysqany kórinetin ashyq tústi, jaqsy qorǵalǵan, rezeńkeli manjetti jeńi uzyn kóılek kıý qajet. Denege keneniń jabysqanyn tekserý úshin ózińizge baıqalmaıtyn oryndardy (moıyn, bastyń shash bóligi, deneniń artqy jaǵy, t.b.), bir-birińizdiń ústerińizdi muqıat qarap otyrý qajet. Deneniń ashyq jerlerine jáne kıimge kenelerdiń shabýylynan qorǵaıtyn nemese ony óltiretin arnaıy saqtaný quraldaryn qoldaný qajet;
- kene shaqqanda nemese kenemen janasta bolý arqyly asa qaýipti ınfeksıany juqtyrý múmkin bolǵandyqtan, ózińizdi jáne óz januıańyzdy qorǵaý úshin mindetti túrde jeke basty qorǵaý, saqtaný quraldaryn paıdalanyńyz!
Kene shaqqan nemese kenemen janasta bolǵan jaǵdaılarda mindetti túrde medısınalyq uıymǵa qaralýyńyz jáne 14 kún medısınalyq baqylaýda bolýyńyz qajet.