2021 jyly atalǵan tólemdi shamamen 94,7 myń adam aldy
Mindetti áleýmettik saqtandyrý júıesine shamamen 6,6 mıllıon jumys isteıtin azamat qatysyp jatyr. Bul týraly ortalyq komýnıkasıalar qyzmetinde ótken brıfıńte "Memlekettik áleýmettik saqtandyrý qory" AQ bas dırektory Nursulý Kemel aıtty, dep habarlady Almaty-akshamy.kz Almaty.tv-ge silteme jasap.
"Jumys isteıtin azamattardyń artyqshylyǵy – olar qordan tólenetin tólemder túrinde áleýmettik táýekelder týyndaǵan jaǵdaıda qosymsha áleýmettik qoldaý alýǵa quqyly. Mysaly, qordan eńbekke qabilettiliginen aıyrylý nemese asyraýshysynan aıyrylý boıynsha áleýmettik tólemder múgedektik nemese asyraýshysynan aıyrylý boıynsha búdjetten osyǵan uqsas memlekettik járdemaqylarǵa qosymsha tólenedi", – dedi Nursulý Kemel.
Onyń aıtýynsha, eńbek etý qabiletinen aıyrylý boıynsha tólem medısınalyq-áleýmettik saraptamanyń jalpy eńbek etý qabiletinen aıyrylý dárejesin 30%-dan 100%-ǵa deıin belgilegen jaǵdaıda tólenedi jáne eńbek qyzmetiniń jalǵasýyna qaramastan júrgiziledi. 2021 jyly atalǵan tólemdi shamamen 94,7 myń adam aldy.
Asyraýshysynan aıyrylǵan jaǵdaıda tólenetin áleýmettik tólem asyraýyndaǵy adam 18 jasqa tolǵanǵa deıin, al kúndizgi oqý bóliminde oqyǵan jaǵdaıda 23 jasqa deıin tólenedi. 2021 jyly asyraýshysynan aıyrylǵan 57,7 myńǵa jýyq otbasy atalǵan tólemdi aldy.
Sonymen qatar satyp alý qabiletin qamtamasyz etý úshin eńbek etý qabiletinen aıyrylýy jáne asyraýshysynan aıyrylýy boıynsha tólemderdiń mólsheri jyl saıyn artyp keledi. Máselen 2022 jyly osy tólemderdiń mólsheri ótken jylǵy deńgeımen salystyrǵanda 9%-ǵa ulǵaıdy (1 qańtardan – 5%-ǵa, 1 sáýirden – 4%-ǵa).
Jumysynan aıyrylǵan jaǵdaıda qordan tólenetin áleýmettik tólem jumystan shyǵý sebepterine qaramastan taǵaıyndalady. Tólem mindetti áleýmettik saqtandyrý júıesine qatysý ótiline baılanysty 1 aıdan 6 aıǵa deıin taǵaıyndalady. 2021 jyly shamamen 105,7 myń adam atalǵan tólemdi aldy.
Jumys isteıtin áıelderdiń múddelerin qorǵaý maqsatynda 2008 jyldan bastap ana men balany áleýmettik saqtandyrý engizildi. Máselen, júktilikke jáne bosanýǵa, jańa týǵan balany (balalardy) asyrap alýǵa baılanysty tabysynan aıyrylǵan jaǵdaıda tólenetin áleýmettik tólem júktiligi jáne bosanýy boıynsha demalystyń barlyq kúnine taǵaıyndalady. 2021 jyly júktilik jáne bosaný boıynsha 205 myńǵa jýyq adamǵa tólem taǵaıyndaldy.
1 jasqa deıingi bala kútimine baılanysty tabysynan aıyrylǵan jaǵdaıda qordan aı saıynǵy áleýmettik tólem balanyń týǵan kúninen bastap taǵaıyndalady. Tólem mólsheri sońǵy 2 jyldaǵy ortasha aılyq tabystyń 40%-yn quraıdy. Eki jáne odan da kóp bala týǵan kezde tólem árbir balaǵa jeke taǵaıyndalady. 2021 jyly bul tólem shamamen 385 myń adamǵa taǵaıyndaldy. Eńbekke qabilettiliginen aıyrylýy boıynsha tólem alý úshin medısınalyq-áleýmettik saraptama arqyly eńbek etý qabiletinen aıyrylý dárejesin alǵash belgilegen kezde júginýge bolady.
"Jumysynan aıyrylý boıynsha tólem alý úshin egov.kz portaly arqyly jumyssyz retinde tirkelgen kezde nemese halyqty jumyspen qamtý ortalyǵy nemese enbek.kz elektrondyq eńbek bırjasy arqyly júginýge bolady, júktilikke jáne bosanýǵa tólem úshin egov.kz portaly arqyly, 1 jasqa deıingi bala kútimine baılanysty tólem úshin egov.kz portaly nemese ekinshi deńgeıli bankterdiń mobıldi qosymshalary arqyly júginýge bolady", – dep atap ótti Nursulý Kemel.
Onyń aıtýynsha, qordan áleýmettik tólemderdi alýǵa qyzmet kórsetýdiń proaktıvti formaty belsendi túrde engizilýde, ol úshin azamatqa sms-habarlamaǵa jaýap berý jetkilikti.
Aqparattyq júıelerde alýshy týraly málimetter bolǵan jaǵdaıda, ol tólemderdi alý úshin úıden shyqpaı jáne qaǵaz tasyǵyshtaǵy qujattardy rastaýsyz onlaın rejımde júgine alady. Osylaısha, 2022 jyldyń birinshi jartyjyldyǵynda qor kórsetken elektrondyq memlekettik qyzmetterdiń úlesi 47%-dy qurady.
"Tólemdi alýǵa júginerden buryn egov.kz elektrondy úkimet portaly arqyly, HQKO nemese qor fılıaly arqyly qorǵa áleýmettik aýdarymdardyń durys jáne ýaqtyly túsýin tekserýdi usynamyz", – dep túıindedi Nursulý Kemel.