Bul saılaý Prezıdent Qasym-Jomart Toqaevtyń Joldaýyndaǵy tapsyrmaǵa sáıkes ótkiziledi.
Búgin elimizde 730 eldi mekenniń ákimi sondaǵy turǵyndardyń tikeleı daýys berýi arqyly anyqtalmaq, dep habarlaıdy Almaty-akshamy.kz
Mundaı ákimder saılaýy táýelsiz Qazaqstannyń tarıhynda tuńǵysh ret ótkeli otyr.
2021 jyldan bastap aýyl ákimderiniń tikeleı saılaýyn ótkizý týraly Prezıdent Qasym-Jomart Toqaevtyń «Jańa jaǵdaıdaǵy Qazaqstan: is-qımyl kezeńi» atty Joldaýynda tapsyrma berilgen bolatyn.
Aýmaqtyq saılaý komısıalarynyń málimeti boıynsha, osy 730 saılaý okrýginde 2582 kandıdat usynylǵan. Solardyń 2297-i tirkeýden ótken. Kandıdattardyń basym bóligi – ózin-ózi usynýshylar. Saılaý týraly zańnamaǵa engizilgen tolyqtyrýlar men túzetýlerdiń arqasynda aýyl ákimderiniń saılaýyna túskisi keletin úmitkerge ózin-ózi usyný múmkindigi berilgen bolatyn. Osy múmkindikti bul jolǵy saılaýda 1419 adam paıdalanyp otyr, -dep jazdy Qazaqparat.
Sondaı-aq, 878 úmitkerdi Ádilet mınıstrliginiń tirkeýinde bar 6 saıası partıa usynǵan. Halyqtyń daýys berýi arqyly ákim bolǵysy keletinderdiń genderlik quramyna kelsek, er úmitkerlerdiń sany –1839. Solarmen birge 458 áıel úmitker de baǵyn synaǵaly otyr. Óz úmitkerlerin usynǵan partıalardyń atynan qatysatyn baıqaýshylardan bólek, «Partıalyq emes baqylaýshylar ortalyǵy» respýblıkalyq qoǵamdyq birlestigi de daýys berý prosesiniń ádil ótýin qadaǵalamaqshy.
«Saılaý úrdisiniń barlyq erekshelikterin eskeretin baıqaýshynyń bloknotyn ázirlep, baıqaýshylardyń bárine tapsyrdyq. Saılaý kúni zańbuzýshylyq anyqtalsa, sol bloknotqa tirkep otyrady. Baıqaýshylardyń bárine saılaý ýchaskelerine kirýge qajet qujattar berildi. Daıyndyq 100 paıyz dep aıtýǵa bolady. Bizdiń basqa baıqaýshylardan ereksheligimiz – qatań beıtaraptyq tanytamyz. Eshqandaı partıa ókilderine de, memleket bıligine de, qandaı da bir saılaý ýchaskesiniń komısıa múshelerine de - bárine qatań túrde beıtarap ustanymda bolamyz. Zańnamalyq turǵyda saılaý úderisine kedergi jasamaı, baıqaý júrgizemiz», - deıdi birlestiktiń tóraǵasy Tólegen Kúnádilov.
Búgingi saılaý 14 oblys boıynsha 1847 saılaý ýchaskesinde ótedi. 25 mamyrda Prezıdent Qasym-Jomart Toqaev saılaý týraly Konstıtýsıalyq zańǵa ózgertýler men tolyqtyrýlar engizýdi kózdeıtin qujatqa qol qoıǵan bolatyn. Saılaý ótkizilgennen keıin úsh kún ishinde búgingi kúnniń qorytyndysy shyǵarylýy kerek. Jeti kún ishinde saılanǵan ákimdi tirkeý júzege asyrylady. Bul rette saılanǵan ákimniń ókilettigi ony tıisti aýmaqtyq saılaý komısıasy tirkegen kezden bastalady.
Jalpy, bıyl jyl aıaǵyna deıin 775 aýyl ákimi saılanady. Elimizde barlyǵy 2346-ǵa jýyq aýyl ákimi bar. Osyny eskersek, 2022 jyldyń basynda aýyl ákimderiniń quramy úshten birge jańarady degen sóz.
Óńirlerdiń aýqymyn esepke almastan saralaıtyn bolsaq, bul jolǵy saılaýda ákimin anyqtaıtyn eldi mekender sany boıynsha Aqmola oblysy kósh bastap tur. Munda bir kúnde 95 aýyl men aýyldyq okrýgtiń, aýdandyq mańyzy bar qala men kenttiń ákimi saılanady.
Alǵashqy úshtikti Shyǵys Qazaqstan (77) jáne Qaraǵandy oblystary (75) túıindep tur. Al Mańǵystaý oblysynda bul joly bar-joǵy 10, Atyraý oblysynda 18 eldi mekenniń ákimi tikeleı saılaý arqyly qyzmetke kelmek.