Búginde Almatynyń onkologıalyq ortalyǵyna 27 myńnan astam naýqas esepte tur. Bul kórsetkish jyl saıyn ósip keledi jáne onkologıalyq aýrýlardyń jańa jaǵdaılaryn anyqtaý arqyly ǵana emes, sonymen qatar onkologıalyq naýqastardyń ómir súrý uzaqtyǵyn arttyrý arqyly da ósýde. Onkologıadan bolatyn ólim-jitim 10 paıyzǵa tómendedi. Bul týraly Óńirlik komýnıkasıalar qyzmetiniń brıfıńinde Almaty Onkologıalyq ortalyǵynyń dırektory Nursultan İzbaǵambetov málimdedi, dep habarlaıdy almaty-akshamy.kz
Nursultan İzbaǵambetovtyń aıtýynsha, álemde jyl saıyn 18 mıllıonnan astam adam onkologıamen aýyrady.
«Jyl saıyn Almatyda qaterli isikteri bar 4 myńnan astam pasıent anyqtalady. Qaterli isik aýrýynyń damý qaýpi joǵary adamdarda artyq salmaq, uzaq qabyný aýrýlary bar, ımýnıteti tómen adamdar bar. Sonymen qatar, temeki shegý, alkogóldi teris paıdalaný, fast-fýd, gazdalǵan sýsyndar, artyq salmaq, totyǵýdy teris paıdalaný, sondaı-aq gazdaný, radıasıa jáne tuqym qýalaıtyn faktorlar onkologıanyń damýyna úlken áser etedi», - dep atap ótti onkologıalyq ortalyqtyń dırektory.
Ortalyqtyń jumysy týraly aıta kele, Nursultan İzbaǵambetov 2021 jyldyń basynan beri megapolıste qalalyqtarda onkologıanyń 3 317 jańa jaǵdaıy anyqtalǵanyn aıtty. Bul rette Almatyda aýrý qurylymynda birinshi orynda sút bezi obyry, ekinshi orynda – toq ishek obyry, úshinshi orynda - ókpe obyry, tórtinshi orynda - asqazan obyry, besinshi orynda – analyq bez obyry tur.
Bıylǵy jyly kúrdeli epıdemıologıalyq jaǵdaıǵa qaramastan, árbir pasıentti emdeý barlyq erejeler boıynsha júrgiziledi.
«Eger onkologıalyq naýqas koronavırýstyq ınfeksıany juqtyrsa, onda aldymen osy dertke emdeý júrgiziledi. Naýqas emdelip shyqqan soń onkologıalyq ortalyqta em alady», - dep atap ótti onkologıalyq ortalyqtyń dırektory.
Onkolog dárigerler onkologıalyq naýqastarda COVID-19 saldarynan ımýnıtettiń tómendeıtinin, emdeýdi qıyndaıtynyn aıtty. Sondyqtan olar pasıentterge jaǵdaılaryna baılanysty vaksınany usynady. Vaksınanyń birinshi jáne ekinshi dozalaryn engizý onkologıalyq aýrýdy emdeýdiń bastalý merzimine áser etpeýi úshin vaksınalaý merzimderi esepteledi.
Nursultan İzbaǵambetov Almatynyń Onkologıalyq ortalyǵynyń zamanaýı medısınalyq qurylǵylarmen jabdyqtalǵanyn, bul jylyna 2,5 myńnan astam operasıa jasaýǵa múmkindik beretinin aıtty. Sonymen qatar, operasıalardyń 50%-dan astamy laparoskopıalyq ádistermen júzege asady, ıaǵnı pasıenttiń jaraqaty az bolady.
«Bıyl emdelgen pasıentterdiń sany 13 256 adamdy quraıdy, bul ótken jylmen salystyrǵanda úsh myńǵa kóp. 2 myńnan astam kúrdeli operasıa jasaldy. Skrınıngtiń jáne onkologıalyq naýqastardy erte dıagnostıkalaýdyń, sondaı-aq emdeýmen 100 paıyz qamtýdyń arqasynda qaterli isikterden bolatyn ólim-jitim kórsetkishi 10,6%-ǵa tómendedi», - dep atap ótti Ortalyq dırektory.
Nursultan İzbaǵambetov júrgizilip jatqan skrınıngter óte mańyzdy ról atqaratynyn atap ótti. Mysaly, tekserýlerdiń arqasynda 148 obyr jaǵdaıy jáne 9 304 obyr aldy jaǵdaıy anyqtaldy.
«Bul jerde qaterli isik aýrýynyń 90%-y aýrýdyń 1-2 satysynda skrınıng arqyly anyqtalǵanyn atap ótkim keledi. Árıne, mundaı jaǵdaılarda emdeý tıimdirek jáne tolyq emdeýge qol jetkizýge bolady. Sondyqtan skrınıngten ótý mańyzdy. Ol dıagnostıkalaýǵa múmkindik beredi isik erte satysynda bolýy múmkin ızlechena tolyq. Keıingi kezeńderde emdeý kúrdelene túsedi jáne boljam nasharlaıdy», - deıdi ortalyq dırektory Nursultan İzbaǵambetov.
Sonymen qatar, onkolog-dárigerler pasıentterge úıde kómek kórsetedi, bıyl 3 436 mobıldi brıgada shuǵyl shaqyrýlarǵa shyqty.
Búginde elimizdiń basqa óńirlerinen Almatyda 560 onkologıalyq naýqas tirkelgen, bul ótken jyldan eki ese kóp. Demek, árbir besinshi pasıent qaraýsyz qalǵan.
Dertti jiberip almaý úshin onkolog qala men el turǵyndaryn emhanalarda tegin skrınıngten belsendi ótýge, jyl saıyn flúorografıa kabınetine jáne qaraıtyn bólmege barýǵa, ózderiniń jeke densaýlyq jaǵdaılaryn baqylaýǵa shaqyrdy.
Nursultan İzbaǵambetov myna belgiler paıda bolsa, onkologqa júginý qajettigin eskertti, olar: anemıa, kókjótel jáne qan aralasqan qaqyryq jáne nájis, sút bezderiniń, lımfa túıinderiniń ulǵaıýy, sharshaý ári salmaq joǵaltý, denedegi qaldardyń ózgerýi jáne basqa da kóptegen belgiler.