Almatyda baspasóz týry barysynda qalany sý basyp qalýǵa qarsy sharalar týraly aıtyldy
Sý basý problemasyn sheshý maqsatynda Almaty ákiminiń tapsyrmasy boıynsha sý sharýashylyǵy obektileriniń tehnıkalyq jaǵdaıyna taldaý júrgizildi. Nóser kárizderin, onyń ishinde aryqtar men kolektorlardy tekserý nátıjeleri BAQ-qa arnalǵan baspasóz týry barysynda kórsetildi.
Barlyǵy 56 ýchaske anyqtaldy, olardy azdaǵan jaýyn-shashyn kezinde únemi sý basyp qalady. Negizgi sebepter - keıbir ýchaskelerde aryq jelileriniń bolmaýy, nóser kárizimen qosylmaǵan aryqtar, buzylǵan aryqtar, aryqtardy joldarǵa shyǵarý, sondaı-aq jumys istemeıtin, bitelgen, kómilgen kolektorlar.
Qala shekaralarynyń únemi keńeıýine jáne halyqtyń ósýine baılanysty aǵymdaǵy júıe jańbyr men erigen sýdyń kólemine tótep bere almaýda. Máseleni sheshý úshin aryq jelileri men kolektorlardyń ótkizý qabiletin ulǵaıtyp, keıin biryńǵaı jelige biriktirip, rekonstrýksıalaý qajet.
Tekserý kórsetkendeı, jaýyn jáne erigen sýdy burýǵa arnalǵan 16 kolektordyń tek 4-i Alataý aýdanynda 2013-2018 jyldar aralyǵynda salynǵan. Qalǵan 12-si ıesiz jáne qyzmet kórsetilmeıdi, qoqyspen jabylǵan jáne bitelgen, buzylǵan, aryq jelilerine qosylmaǵan.
Qala ákiminiń tapsyrmasy boıynsha 2022 jyldyń naýryz aıynda qalanyń aryq júıesine ınventarızasıa júrgizildi. Nátıjesinde 1525 km aryq jelileri anyqtaldy, olardyń 1101 km jumys isteıdi, 424 km (27%) jóndeýdi nemese rekonstrýksıalaýdy qajet etedi, sondaı-aq uzyndyǵy 100 km jańa aryq jelilerin salý kerek.
Aǵymdaǵy jyly qalanyń jalpy uzyndyǵy 376 km aryq jelisin salý jáne rekonstrýksıalaý boıynsha jumystar bastalady (batys bóligi – Alataý, Naýryzbaı, Áýezov aýdandary, ortalyq bóligi – Jetisý, Bostandyq, Almaly aýdandary, shyǵys bóligi – Medeý, Túrksib aýdandary).
Búginde qalanyń batys bóliginde uzyndyǵy 119 km aryq jelilerin salý jáne rekonstrýksıalaý boıynsha qurylys-montaj jumystary júrgizilýde, iske asyrý merzimi – 2021-2023 jj. Budan ózge, osy jobamen jelilerdi jasyl ekpelerdi sýarý úshin paıdalaný kózdelmegen, qoldanystaǵy kolektorlarǵa jańbyr jáne erigen sýlardy burý eskerilmegen, al bul jekelegen ýchaskelerdi sý basyp qalýǵa ákelgen.
Osyǵan oraı jobany qoldanystaǵy aryq jelileri men kolektorlardyń ótkizý qabiletin ulǵaıta otyryp, olardy rekonstrýksıalaýdy ári qurylys jumystaryn toqtatpaı biryńǵaı jelige qosý josparlanýda. Bul sý basýdan saqtaıdy jáne jasyl jelekterdi sýarýǵa múmkindik beredi.