تۋبەركۋلەزدى ەمدەۋ تاسىلدەرى جاقسارعانمەن، اۋرۋدى جۇقتىرۋ ازايماي تۇر.
جىل سايىن الەم بويىنشا 2 ميلليونعا جۋىق ادام تۋبەركۋلەزدەن كوز جۇمادى. ويتكەنى تۋبەركۋلەز وكپەمەن قاتار كوز، ىشەك، بۇيرەك سىندى وزگە دە ورگانداردى زاقىمدايدى. جالپى، تۋبەركۋلەزدەن تولىق ايىعۋعا بولادى. بۇل دەرتكە قارسى دارى-دارمەكتەر دە جەتكىلىكتى. سوعان قاراماستان، جۇقپالى دەرت الەمدە تولىق اۋىزدىقتالماي تۇر. ءقاۋىپتى كەسەلدىڭ الدىن الۋدىڭ ءبىرى جولى – ۆاكسينالاۋ. قازاقستاندا بالا دۇنيەگە كەلە سالىسىمەن 5-7 كۇندە بسج ۆاكسيناسى جاسالادى.
فتيزياتر ايمان قاسىموۆا ازاماتتار ۋاقىتىندا پروفيلاكتيكالىق تەكسەرۋلەردەن ءوتىپ تۇرسا، بۇل دەرتتىڭ الدىن الۋ قيىن ەمەس دەپ سانايدى.
«تۋبەركۋلەز – ينفەكسيالىق اۋرۋ، اۋا ارقىلى تەز تارايدى. وسى دەرتتى كوبىنە ەرەسەكتەر تاراتادى. سول ءۇشىن نارەستە دۇنيەگە كەلە سالىسىمەن بسج ۆاكسيناسىن سالعىزۋ كەرەك. پەرزەنتحانادا ەگىلگەن ەكپە بالانى ۇزاق ۋاقىت بويى وسى اۋرۋدان قورعايدى. 7 جانە 14 جاستا ۆاكسينا تاعى سالىنادى. مۇنى قايتالاپ ەگۋ دەپ اتايدى».
قازاقستاندا تۋبەركۋلەزدى انىقتاۋ مەن ەمدەۋ، دارى-دارمەكپەن قامتاماسىز ەتۋ تەگىن جۇزەگە اسىرىلادى.
«جوتەل، ءالسiزدiك، كەۋدە تۇستىڭ اۋرۋى، تابەتتiڭ تومەندەۋ مەن سالماقتىڭ ازايۋى - بۇل تۋبەركۋلەزدىڭ العاشقى بەلگىلەرى بولىپ تابىلادى. ەگەر وسى بەلگىلەرمەن قاتار جوتەل 2 اپتادان ارتىق ۋاقىتقا سوزىلسا، مiندەتتi تۇردە ءدارiگەرگە قارالۋ قاجەت. دارىگەرلەردىڭ پىكىرىنشە، جۇقتىرعان كۇننىڭ وزىندە دەر كەزىندە دۇرىس ەمدەلسە، كەز كەلگەن ادام قۇلان-تازا ايىعىپ كەتە الادى».
تۋبەركۋلەزدىڭ قاراپايىم جانە ەكىنشىسى سوزىلمالى دەپ اتالاتىن ەكى ءتۇرى كەڭ تارالعان. جاسىراتىنى جوق، ەلىمىزدە ءقازىر تۋبەركۋلەزدىڭ سوزىلمالى ءتۇرى كوبەيىپ كەتتى. سايكەسىنشە ەم قابىلداۋ دا ۇزاققا سوزىلادى. ەگەر قاراپايىم ءتۇرىن ەمدەۋ 6-8 ايعا سوزىلسا، سوزىلمالى اۋىر ءتۇرىن ەمدەۋ ءۇشىن 20-25 اي ۋاقىت قاجەت.
وكىنىشكە قاراي، كوپتەگەن پاسيەنتتەر العاشقى بەلگىلەردى بايقاماي ۋاقىت وتكىزىپ، اۋرۋدى اسقىندىرىپ الادى. سوندىقتان ءار ادام دەنساۋلىقتى اۋىرعان كەزدە ەمەس، اۋىرماس بۇرىن كۇتكەنى ابزال. ياعني سالاۋاتتى ءومىر سالتىن ساقتاۋ كەرەك. دۇرىس تاماقتانۋ، قۋاتتى تاعامداردى تۇتىنۋ، قيمىل-قوزعالىستى كوبەيتكەن ءجون. سونداي اق پروفيلاكتيكالىق تەكسەرۋلەر مەن سكرينينگتەردەن ۋاقىتىلى ءوتىپ تۇرعان ءجون.