الەمدە جىل سايىن 52 ميلليون توننا ەت قوقىسقا تاستالادى.
تاعام قالدىقتارى اۋاعا كومىرقىشقىل گازىنان دا 20 ەسە كۇشتى پارنيكتىك گاز، مەتان ءبولىپ شىعارادى. اسىرەسە ەت ونىمدەرى، دەپ حابارلايدى Almaty-akshamy.kz 24.kz-كە سىلتەمە جاساپ.
اۆستراليادا جىل سايىن 123 توننا قوي، سيىر، دوڭىز جانە تاۋىق ەتى ىسىراپ بولادى. Food Innovation Australia Limited (FIAL) دەرەگى بويىنشا، بۇل ەكونوميكاعا 36،6 ميلليارد اقش دوللارى كولەمىندە شىعىن اكەلەدى.
اقش، ءۇندىستان، وڭتۇستىك افريكا، برازيليا ەلدەرىندە دە جاعداي وسىلاي. اۆستراليا عىلىمي-زەرتتەۋ ورتالىعىنىڭ عالىمدارى وسىنشا ەتتىڭ قوقىسقا تاستالۋ سەبەبىن بىلاي تۇسىندىرەدى:
جانۋار ەتى تەز بۇزىلادى. سوندىقتان ونى تاسىمالداۋ كەزىندە، ءوزىنىڭ قالىپتى تەمپەراتۋراسىن ساقتاماسا ءشىرىپ كەتەدى. مەيرامحانالار مەن دۇكەندەردىڭ قابىلداماۋى سودان. ءارى وعان مال اراسىندا تارايتىن ىندەتتەر دە اسەر ەتەدى.
«ونەركاسىبى دامىعان ەلدەردە تاعام قالدىقتارىنىڭ قۇنى 700 ملرد دوللارعا جەتىپ جىعىلسا، دامۋشى ەلدەردە بۇل كورسەتكىش 300 ملرد دوللار. بۇكىل الەمدىك بانكتىڭ بولجامى بويىنشا، تابىسى ورتاشا ەلدەردە تاعام قالدىعىنىڭ مولشەرى 2025 جىلعا قاراي 50%-عا جەتپەك»، - دەيدى اۆستراليا عىلىمي-زەرتتەۋ ورتالىعىنىڭ مامانى كولين ماكميللان.
الەمدە جىل سايىن 4 ملرد.توننا استىق وندىرىلەدى. ونىڭ 40 پايىزى بوسقا ىسىرىپ بولىپ جاتىر. ماسەلەن، بىلتىر ءۇندىستاندا 21 ملن.توننا بيداي دۇرىس ساقتالماۋدىڭ اسەرىنەن بوسقا ءشىرىپ كەتكەن. بريتانيالىق عالىمدار كەلتىرگەن ستاتيستيكاعا سۇيەنسەك، جەمىس-جيدەك پەن كوكونوستىڭ 40 پايىزى وندىرۋشىدەن تۇتىنۋشىعا جەتپەي، جارتى جولدا قالىپ قويادى. بۇل جەتكىزۋدىڭ دۇرىس جولعا قويىلماۋى، جامان جولدار مەن اۋا رايىنىڭ قولايسىزدىعىنان تۋىندايدى دەيدى، ساراپشىلار.
«ازىق-تۇلىك سالاسىنداعى "ساتىپ ال-پايدالان-لاقتىر" دەگەن قاتىپ قالعان قاعيداتتى بۇزۋ كەرەك. جاھاندىق اگروونەركاسىپتە ادامزات دەنساۋلىعى مەن قورشاعان ورتانىڭ جاعدايى باستى نازاردا تۇرۋى ءتيىس»، - دەيدى حالىقارالىق ازىق-تۇلىك جانە اۋىلشارۋاشىلىق ۇيىمىنىڭ ديرەكتورى سيۋي دۋنيۋي.
ءقازىر الەمنىڭ 58 مەملەكەتىندە 260 ملن-عا جۋىق ادام تاماققا مۇقتاج. عالامدىق جىلىنۋ، ەكونوميكالىق داعدارىستار، كەشەگى پاندەميا ميلليونداعان ادامنىڭ قالىپتى ءومىر ءسۇرۋ داعدىسىن بۇزدى. اشارشىلىقتان كوز اشپاي كەلە جاتقان اۋعانستان، يەمەن، نيگەريا، سيريا، سۋدان، ەفيوپيا ەلدەرىندە اسكەري قيمىلداردىڭ جالعاسقانىنا كوپ جىل بولدى. سالدارىنان بەيبىت تۇرعىندار ءبىر ورىندا تۇراقتاپ كاسىپ ەتە الماي، باس ساۋعالاۋعا ءماجبۇر.
ءبىر عانا مىسال. ءقازىر ادامزات تاياۋ شىعىستاعى اشتىققا كۋا بولىپ وتىر. حالىق ءتىپتى جانۋارلار جەيتىن جەم-شوپتى جەۋگە كوشكەن. بىرىككەن ۇلتتار ۇيىمىنىڭ مالىمەتىنە قاراعاندا، بىلتىر دۇنيەجۇزىندە قارۋلى قاقتىعىس پەن قۋعىن-سۇرگىننەن بوسقىنعا اينالعاندار سانى 100 ملن اسقان. ولاردىڭ جارتىسىنان كوبى ازىق-تۇلىك تاپشىلىعى جايلاعان ەلدەردىڭ ازاماتتارى.