الماتى. AQSHAMNEWS.KZ چجەسزيان پروۆينسياسىنداعى يۋي اۋىلى قورشاعان ورتانى لاستايتىن ءوندىرىس ورىندارىن جاۋىپ، جاسىل ەكونوميكانى دامىتۋ ارقىلى مول پايداعا كەنەلۋدە.
يۋي اۋىلىنىڭ ءار عيماراتى كۇن ساۋلەسىنەن قۋات الادى، ال كولىكتەر تەك ەلەكتر قۋاتىمەن جۇرەدى. تازا اۋا، ءمولدىر بۇلاقتار مەن سۇلۋ تابيعات تۋريستەردى جىل سايىن كوبىرەك تارتىپ وتىر. تۋريزمنەن تۇسكەن تابىس اۋىل تۇرعىندارىنا تەڭدەي بولىنەدى، سەبەبى اۋىلدىڭ كوركەيۋىنە جەرگىلىكتى حالىقتىڭ ۇلەسى زور.
يۋي اۋىلى قىتايدىڭ شىعىسىنداعى چجەسزيان پروۆينسياسىنداعى شاعىن اۋىلداردىڭ ءبىرى. بۇرىن بۇل جەردە اكتاس پەن سەمەنت ءوندىرىسى بولعاندىقتان، اۋا لاستانىپ، تۇرعىندار قيىن جاعدايدا ءومىر سۇرگەن. ءبىراق 2005 جىلى يۋي «جاسىل دامۋ» باعدارلاماسى بويىنشا پيلوتتىق اۋىل رەتىندە تاڭدالىپ، ەكوتۋريزم مەن اۋىلشارۋاشىلىعىن دامىتۋعا كوشتى.
اۋىل ورتاسىندا تۇرعىنداردىڭ ومىرلىك ۇستانىمى تاسقا قاشالىپ جازىلعان: «تابيعاتتى ايالا! ول سەنى – التىنمەن اپتاپ، كۇمىسپەن كۇپتەپ ەسەپسىز بايلىققا كەنەلتەدى».
«اۋىلشارۋاشىلىعىنان قوماقتى تابىس تاۋىپ وتىرمىز. مىسالى، ەگىن ەگىپ، تابيعي تازا ءونىم الامىز. ورمان جانە كولدەرىمىز اۋىلىمىزدى ەكوتۋريزمنىڭ ورتالىعىنا اينالدىردى. 1989 جىلى ءبىزدىڭ پروۆينسيادا ورمان القابى 57% بولسا، ءقازىر ول 74% جەتتى. ءبىز ەڭ جاسىل ايماقتاردىڭ ءبىرىمىز»، - دەيدى سيبۋ قالاسى مەرىنىڭ ورىنباسارى دجان سزين.
يۋي اۋىلىندا كليماتتىڭ وزگەرۋى مەن قورشاعان ورتانى زەرتتەيتىن حۋجوۋ ينستيتۋتى ورنالاسقان. ينستيتۋت عالىمدارى جاسىل ەكونوميكانى دامىتۋ ماسەلەلەرىمەن اينالىسادى. عىلىمي جاڭالىقتار وسى اۋىلدا ىسكە اسىرىلادى، سوندىقتان يۋيدەگى عيماراتتار ەكوتالاپتارعا تولىقتاي جاۋاپ بەرەدى.
«اۋىل-ايماققا ينفراقۇرىلىم تارتقاندا ەڭ اۋەلى ونىڭ قورشاعان ورتاعا اسەرىنە ءمان بەرەمىز. جوبالىق جۇمىستاردان باستاپ، ونى ىسكە اسىرعانعا دەيىنگى قۇرىلىس تىزبەگى مۇقيات قاداعالانادى. وسىنداي باقىلاۋدىڭ ارقاسىندا تابيعاتقا كەلتىرىلەتىن زالالدىڭ مولشەرى 30%-عا ازايىپ، وڭىردەگى ەكولوگيالىق احۋال ايتارلىقتاي جاقساردى»، - دەيدى «TsingShan Steel Pipe» كورپوراسياسىنىڭ وكىلى گۋەي چانزين.
جۇڭگو بيلىگىنىڭ جاسىل ەكونوميكانى دامىتۋى حالىقتىڭ ءال-اۋقاتىن ارتتىرىپ، ءومىر ساپاسىن جاقسارتتى. بۇل ەلدىڭ ينۆەستيسيالىق احۋالىنا دا وڭ اسەرىن تيگىزدى. جىل سايىن ميلليونداعان تۋريست قابىلداپ، جيىلعان قوماقتى ءتۇسىمدى تۇرعىندارعا ديۆيدەند رەتىندە بولەتىن يۋي اۋىلى وسىنىڭ جارقىن مىسالى.