سۋ رەسۋرستارى جانە يرريگاسيا ءمينيسترى نۇرجان نۇرجىگىتوۆ پارلامەنت ءماجىلىسىنىڭ وتىرىسىندا دەپۋتاتتار جانە ساراپشىلارمەن بىرلەسىپ ازىرلەنگەن سۋ كودەكسىنىڭ جاڭارتىلعان جوباسىن تانىستىردى. قۇجات 121 باپ، 14 تاراۋ جانە 6 بولىمنەن تۇرادى.
بۇل تۋرالى aqshamnews.kz سالا مينيسترلىگىنە سىلتەمە جاساي وتىرىپ حابارلايدى.
سۋ كودەكسىن ازىرلەۋ بارىسىندا بەس نەگىزگى قاعيدات نازارعا الىندى. بۇل سۋدى قورشاعان ورتانىڭ اجىراماس بولىگى، حالىقتىڭ تۇرمىس-تىرشىلىگى مەن ەكونوميكا دامۋىنىڭ نەگىزى دەپ تانۋ، مەملەكەتتىڭ سۋ رەسۋرستارىنىڭ ەكونوميكالىق قۇندىلىعىن مويىنداۋى، جەرۇستى جانە جەراستى سۋلارىن كەشەندى پايدالانۋ، سۋ رەسۋرستارىن ءتيىمدى جانە ۇتىمدى پايدالانۋعا نەگىزدەلگەن سۋ ۇنەمدەۋ، سۋ قورىن قورعاۋ جانە پايدالانۋ جونىندەگى مىندەتتەردى شەشۋگە جۇرتشىلىقتى تارتۋ.
كودەكستىڭ جاڭا نۇسقاسىندا العاش رەت «سۋ قاۋىپسىزدىگى» ۇعىمى ەنگىزىلدى. ول حالىق پەن ەكونوميكا سالالارىن سۋ تاپشىلىعىنان جانە سۋ نىساندارىن لاستانۋدان قورعاۋدى قامتيدى. سۋ كوزدەرىنىڭ سارقىلۋىن بولدىرماۋ ءۇشىن وزەن، كول جانە تەڭىزدەردىڭ ەكوجۇيەسىن قولداۋ ءۇشىن سۋدىڭ ەڭ تومەنگى رۇقسات ەتىلگەن دەڭگەيى ايقىندالعان - «ەكولوگيالىق اعىن» ۇعىمى ەنگىزىلەدى.
سۋ نىساندارىن قورعاۋ بويىنشا تالاپتار كەڭەيتىلدى. ەڭ الدىمەن – شاعىن وزەندەر مەن كولدەردى قورعاۋعا نازار اۋدارىلادى. اتاپ ايتقاندا، شاعىن وزەندەردە سۋ وتكىزبەيتىن بوگەتتەر سالۋعا تىيىم سالىنادى.
جەرۇستى جانە جەراستى سۋلارىن كەشەندى پايدالانۋ، سونداي-اق ۇلتتىق گيدروگەولوگيالىق قىزمەتتى قايتا قۇرۋ ءۇشىن ۋاكىلەتتى جانە جەرگىلىكتى اتقارۋشى ورگاندىڭ جەراستى سۋ رەسۋرستارىن باسقارۋ بويىنشا فۋنكسيالارىن سۋ رەسۋرستارى جانە يرريگاسيا مينيسترلىگىنە بەرۋ كوزدەلگەن.
سونداي-اق، جاڭا كودەكس سۋ رەسۋرستارىن باسقارۋدىڭ باس جوسپارىن جانە باسسەيندىك جوسپارلارىن ازىرلەۋدى كوزدەيدى. بۇل قۇجاتتار سۋ رەسۋرستارى تۋرالى بولجامدارعا سۇيەنە وتىرىپ نەگىزگى ماقسات-مىندەتتەردى، تاسىلدەردى جانە ءىس-شارالاردى انىقتايدى. وسى جوسپارلاردىڭ قورىتىندىلارى مەن ۇسىنىستارى مەملەكەتتىك جوسپارلاۋ كەزىندە ەسكەرىلۋى ءتيىس.
قولدانىستاعى رەداكسيادا قاراستىرىلماعان، سۋ ۇنەمدەۋدى ىنتالاندىرۋ تەتىكتەرى ەنگىزىلدى. مىسالى، سۋ پايدالانۋعا رۇقسات اينالىمداعى نەمەسە قايتا سۋمەن جابدىقتاۋعا كەزەڭ-كەزەڭىمەن كوشۋ جوسپارى بولعان كەزدە عانا بەرىلەدى. جاڭا جۇيەگە كوشۋگە بەس جىل بەرىلەدى. ال، كوشۋ جوسپارى جاڭا سۋ كودەكسى كۇشىنە ەنگەن كۇننەن باستاپ ەكى جىل مەرزىمدە ازىرلەنۋى كەرەك.
جاڭا كودەكستىڭ تاعى ءبىر ەرەكشەلىگى - گيدروتەحنيكالىق قۇرىلىستاردىڭ قاۋىپسىزدىگى ماسەلەسىنە جەكە تاراۋ ارنالعان. وندا گيدروتەحنيكالىق قۇرىلىستاردىڭ ءتىزىلىمىن قالىپتاستىرۋ جانە جۇرگىزۋ، ولاردى پايدالانۋ، سونداي-اق كوپ فاكتورلى تەكسەرىس جۇرگىزۋ، قاۋىپسىزدىك دەكلاراسيالارىن ازىرلەۋ ماسەلەلەرى جۇيەلەنگەن. سونداي-اق گيدروتەحنيكالىق قۇرىلىستاردىڭ قاۋىپسىزدىك رەگلامەنتىن ازىرلەۋ كوزدەلگەن.
مەملەكەت باسشىسىنىڭ تاپسىرماسى بويىنشا سۋ تاسقىنى مەن قۇرعاقشىلىققا قارسى كۇرەس بويىنشا تۇزەتۋلەر كەشەنى ازىرلەندى، سونداي-اق بارلىق دەڭگەيدەگى مەملەكەتتىك ورگانداردىڭ جاۋاپكەرشىلىگى مەن وكىلەتتىكتەرى ايقىندالدى. مىسالى، جەرۇستى سۋ نىساندارىن تازارتۋ مەن تەرەڭدەتۋ جانە سۋ تاسقىنىنان قورعاۋدىڭ ينجەنەرلىك جۇيەلەرىن قۇرۋدى قوسا العاندا، سۋدىڭ زياندى اسەرىنىڭ الدىن الۋ بويىنشا نورمالار ەنگىزىلدى.
سۋ رەسۋرستارى بويىنشا اقپاراتتىڭ ازاماتتارعا قولجەتىمدىلىگىن قامتاماسىز ەتۋ ءۇشىن جىل سايىن ۇلتتىق اقپاراتتىق ەسەپ جاريالاناتىن بولادى. وندا ەلدەگى سۋ رەسۋرستارىنىڭ جاي-كۇيى، قورعالۋى جانە پايدالانىلۋى تۋرالى اقپارات بولادى.
سۋ سالاسىن سيفرلاندىرۋ ءۇشىن ۇلتتىق اقپاراتتىق جۇيە قۇرۋ كوزدەلگەن، ونىڭ جۇمىسىن بيىل قۇرىلعان سۋ رەسۋرستارىنىڭ اقپاراتتىق-تالداۋ ورتالىعى قامتاماسىز ەتەدى.
جاڭا سۋ كودەكسىندە سۋ رەسۋرستارىن قورعاۋ جانە پايدالانۋ سالاسىنداعى قوعامدىق باقىلاۋعا ايرىقشا كوڭىل بولىنەدى. ماسەلەن، باسسەيندىك ينسپەكسيالارعا تەرگەۋ فۋنكسيالارى بەرىلەدى، بۇل سۋ رەسۋرستارىن قورعاۋ جونىندەگى تالاپتاردى قاتاڭداتۋعا، ولاردى زاڭسىز پايدالانۋمەن جانە سۋدىڭ «قارا نارىعىمەن» ءتيىمدى كۇرەسۋگە مۇمكىندىك بەرەدى.
سونداي-اق، قۇجات ەكولوگيالىق، كاسىپكەرلىك، ازاماتتىق، جەر كودەكستەرىنە جانە 9 زاڭعا وزگەرىستەر مەن تولىقتىرۋلار ەنگىزۋدى كوزدەيدى.
«زاڭناما جوباسى بويىنشا بەلسەندى ءارى كونسترۋكتيۆتى تۇرعىدا جۇمىس اتقارعان بارلىق دەپۋتاتتارعا العىسىمىزدى بىلدىرەمىز.بيىلعى سۋ تاسقىنى جانە سوڭعى جىلدارداعى وقيعالار سۋ رەسۋرستارىن باسقارۋ جۇيەسىن رەفورمالاۋدىڭ اسا ماڭىزدى ەكەنىن ايقىن كورسەتى. جاڭا سۋ كودەكسىندە حالىقارالىق تاجىريبەنىڭ وزىق ۇلگىلەرىنە ساي ەكوجۇيەنى قورعاۋ، كليماتتىڭ وزگەرۋىنە بەيىمدەلۋ جانە سۋ رەسۋرستارىن ۇتىمدى باسقارۋ ەسەبىنەن ەكونوميكانى تۇراقتى دامىتۋعا جول اشاتىن زاڭدىق تەتىكتەر بارىنشا قامتىلدى. سۋ رەسۋرستارىن سارقىلۋ مەن لاستانۋدان قورعاۋعا باستى نازار اۋدارىلىپ، سودان كەيىن عانا ەكونوميكالىق قاجەتتىلىككە ماڭىز بەرىلگەن. بۇل - جاڭا سۋ كودەكسىنىڭ قولدانىستاعى كودەكستەن نەگىزگى ەرەكشەلىكتەرىنىڭ ءبىرى»، - دەدى سۋ رەسۋرستارى جانە يرريگاسيا ءمينيسترى نۇرجان نۇرجىگىتوۆ.