جاڭا وقۋ جىلىنىڭ باستالۋىمەن الماتى كوشەلەرىندە كولىك ءنوپىرى كۇرت ارتىپ، كۇن سايىنعى كەپتەلىس قالا تۇرعىندارىنىڭ باس اۋىرتار تۇيتكىلىنە اينالدى. جازعى دەمالىستان كەيىن جۇمىسقا شىققان قىزمەتكەرلەر مەن وقۋعا ورالعان مىڭداعان ستۋدەنت قالا كوشەلەرىن تولتىردى. وسىعان وراي، اكىمدىك قىزمەتكەرلەردىڭ جۇمىس ۋاقىتىن وزگەرتىپ، جارتىسىن قاشىقتان جۇمىس ىستەۋگە كوشىرۋ جونىندە بىرنەشە شەشىمدەر ۇسىنىپ جاتىر. اqshamnews.kz ءتىلشىسى ۋربانيست مامان ۆلاديسلاۆ فيلاتوۆپەن اتالمىش ماسەلەگە قاتىستى اڭگىمە ءوربىتتى. تولىعىراق ماتەريالدان وقىڭىز.
ۆلاديسلاۆ ميحايلوۆيچ فيلاتوۆ
ارحيتەكتور-ۋربانيست
"قالانى اۆتوكولىككە ەمەس، ادامعا ىڭعايلى ەتۋ كەرەك"
ۆلاديسلاۆ ميحايلوۆيچ كەپتەلىس ماسەلەسىن قالانىڭ اۋەلدەن كولىكتەرگە ارناپ نەگىزدەلىۋىنەن شىققانىن ايتتى. ۋربانيست بۇل پاراديگمانى تۇبەگەيلى وزگەرتىپ، "ادامعا ىڭعايلى قالا" جاساۋ كەرەگىن جەتكىزدى.
"قالا كەڭىستىگى تىم قىمبات. سوندىقتان ول از عانا ادام تاسىمالدايتىن، كوپ ورىن الاتىن كولىكتەرگە ارنالماۋعا ءتيىس. ەڭ الدىمەن، ادام، ودان كەيىن جەكە ءموبيلدى قۇرالدار مەن قوعامدىق كولىككە باسىمدىق بەرىلۋى كەرەك. ال جەكە كولىك ەڭ سوڭعى ورىندا تۇرۋى قاجەت"، - دەيدى ول.
ساراپشى كولىك جولاقتارىنىڭ ەنىن وزگەرتىپ، اۆتوكولىكتەرگە 2،9 مەترلىك، ال اۆتوبۋستارعا 3،3 مەترلىك جولاقتار قالدىرۋدى ۇسىنادى. سونداي-اق، ونىڭ ويىنشا بوساپ قالعان كەڭىستىكتى ۆەلوجولدار مەن جاسىل جەلەككە ارناپ، جايلى ميكروكليمات قالىپتاستىرۋ قاجەت.
جولدى كەڭەيتۋ كەپتەلىستىڭ شەشىمى بولا الا ما؟
الماتىدا ءقازىر بىرنەشە كوشەدە جولداردى كەڭەيتۋ جۇمىستارى ءجۇرىپ جاتىر. الايدا ۋربانيست بۇل قادام ۇزاقمەرزىمدى شەشىم بولمايتىنىن ايتادى.
"جولدى كەڭەيتۋ شەشىمنىڭ جالعىز قۇرالى ەمەس. ينجەنەرلەردە جولاقتاردى ازايتۋ نەمەسە كوبەيتۋ، ەنىن وزگەرتۋ، قاۋىپسىزدىك ءۇشىن زونيرلەۋ، جول بەلگىلەرى مەن توسقاۋىل ورناتۋ سياقتى ءتۇرلى ادىستەر بار. مۇنىڭ ءبارى جان-جاقتى تالداۋدان سوڭ عانا شەشىلۋگە ءتيىس"، - دەيدى ميحايلوۆيچ.
ونىڭ پىكىرىنشە، تالداۋدى تەك كولىك جۇرگىزۋشىلەرىنىڭ مۇددەسىن ەمەس، سول كەڭىستىكتە ءومىر سۇرەتىن ادامداردىڭ قاجەتتىلىگىن ەسكەرەتىن ماماندار جۇرگىزۋى كەرەك. ەۋروپاداعىداي كوشەلەردى ادامدارعا ارنالعان ورتا رەتىندە جوبالاۋ - باستى قاعيدا بولۋى شارت.
الماتى قوعامدىق كولىك يگىلىگىن قانشالىقتى دۇرىس پايدالانىپ جاتىر؟
ۋربانيست الماتىداعى كەپتەلىستەردى ازايتۋدىڭ ەڭ ۇتىمدى جولى رەتىندە زاماناۋي ترامۆاي جەلىلەرىن سالۋدى ۇسىندى.
"بىزگە ءبىر عانا ەمەس، بىرنەشە ترامۆاي باعىتى قاجەت. زاماناۋي ترامۆاي مەتروعا باسەكەلەس بولا الادى. مەترو بىزگە اسا قاجەت ەمەس، ال ترامۆاي ءتيىمدى ءارى ىڭعايلى بولار ەدى"، - دەيدى ول.
بۇعان قوسا، ماماننىڭ پىكىرىنشە اكىمدىك قولعا الىپ جاتقان برت جانە لرت جوبالارى دا ماگيسترالدىق قوعامدىق كولىكتىڭ دامۋىنا سەرپىن بەرمەك. مۇنداي كولىك تەك قورعالعان، بولەك جولاقتارمەن جۇرۋگە ءتيىس جانە بۇل جولاقتارعا باسقا كولىكتەردىڭ كىرۋىنە قاتاڭ تىيىم سالىنۋى قاجەت.
"ساموكاتتاردى قۇرتۋ كەرەك" دەگەندەرگە قارسىمىن"
كەيىنگى ۋاقىتتا ساموكاتتارعا قاتىستى شەكتەۋ قويۋ تالقىلانىپ ءجۇر. ۋربانيست بۇل باستاماعا قارسى ەكەنىن ايتىپ، ولاردى تارتىپكە كەلتىرەتىن ينفراقۇرىلىم جاساۋ قاجەتتىگىن جەتكىزدى.
"ءبىر اۆتوتۇراق ورنىنا 9–11 ساموكات سيادى. ساموكاتتار - ادامداردى كولىككە وتىرماۋعا ىنتالاندىراتىن قۇرال. تەك ولار ءۇشىن كەڭ جولاقتى ۆەلوجولدار، دۇرىس جابدىقتالعان وتپە جولدار مەن تۇراق الاڭدارى قاجەت"، - دەيدى ۆلاديسلاۆ ميحايلوۆيچ.
ول جۋىردا تورايعىروۆ كوشەسىنىڭ اباتتاندىرۋ جوباسىنا قاتىسىپ، ارنايى ساموكات تۇراقتارى مەن رەزەرۆتىك الاڭدار جاساعانىن ايتتى.
"ءبىز ارىپتەستەرمەن بىرگە ساموكاتتاردى قورعايتىن پەتيسيا جاريالادىق. "ونى قۇرتۋ كەرەك" دەگەندەرگە قارسىمىن. اپاتتى جاعدايلارعا بايلانىستى كەرى اسەرىن بەرىپ جاتسا، وندا ونى تۇبەگەيلى جويىپ تاستاماستان بۇرىن، بەرىپ جاتقان پايداسىن ەسكەرۋ قاجەت. ەگەر قالامىزدا ولارعا ارنالعان ينفراقۇرىلىم تۇزەلسە، ماسەلە بۇلاي ۋشىقپاس ەدى"، - دەپ قوستى مامان.