ەلىمىزدە ەلەكترلى ساموكاتتارعا قاتىستى جاڭا زاڭ قابىلداندى. كولىك قۇرالىنىڭ بۇل تۇرىنە قانداي شەكتەۋ قويىلادى، قانداي وزگەرىستەر بار دەگەن سۇراقتارعا ءىىم اكىمشىلىك پوليسيا كوميتەتىنىڭ اسا ماڭىزدى ىستەر جونىندەگى اعا ينسپەكتورى اقتوتى بورانوۆا جاۋاپ بەردى، – دەپ حابارلايدى Almaty-akshamy.kz.
ەلەكترلى ساموكات – ەكى نەمەسە ءۇش دوڭگەلەكتى، ءبىر ادامنىڭ قوزعالۋىنا ارنالعان ورىندىعى جوق كولىك قۇرالى.
ەلەكترلى ساموكاتپەن قاي جەردە جانە قاي جاستان باستاپ جۇرۋگە بولادى؟
– قابىلدانعان جاڭا زاڭعا سايكەس ەلەكترلى ساموكات ۆەلوجولدا، ۆەلوجولاقتاردا، 25 كم/ساعات جىلدامدىقپەن ءجۇرىس بولىگىنىڭ وڭ جاق شەتىندە، ونىڭ ىشىندە مارشرۋتتىق كولىكتەرگە ارنالعان جولاق بويىمەن ءبىر قاتاردا قوزعالا الادى. ال تروتۋار مەن جول جيەگىندە، جاياۋ جۇرگىنشىلەر جولىندا 6 كم/ساعاتتان اسپايتىن جىلدامدىقپەن ءجۇرۋى كەرەك. سونىمەن قاتار ەلەكترلى ساموكات كولىككە ارنالعان جولمەن جۇرۋگە تەك 18 جاستان باستاپ رۇقسات ەتىلەدى جانە جۇرگىزۋشى كۋالىگىنىڭ كەز كەلگەن ساناتى بولۋى كەرەك.
ەلەكترلى ساموكات جۇرگىزۋشىلەرى «شلەم» كيۋگە مىندەتتى مە؟
– ءيا، موپەد، ەلەكترلى ساموكات جانە ۆەلوسيپەد جۇرگىزۋشىلەرى جولدىڭ ءجۇرىس بولىگىندە جۇرگەندە عانا بەكىتىلگەن شلەمدى كيۋى كەرەك. ەلەكترلى ساموكات جۇرگىزۋشىلەرىنە باقىلاۋ قالاي جۇرگىزىلەدى؟
جول ءجۇرىسى قاعيدالارىن بۇزعانى ءۇشىن ولارعا قانداي جاۋاپكەرشىلىك قاراستىرىلعان؟
– ايتا كەتۋ كەرەك، كيكشەرينگ كومپانيالارى جاياۋ جۇرگىنشىلەر مەن ساياباقتاردىڭ بەلگىلى ءبىر جەرلەرىندە ەلەكترلى ساموكات جىلدامدىعىن شەكتەيتىن بولادى. ورناتىلعان GPS-سەنسوردىڭ ارقاسىندا مۇنداي ايماقتارعا كىرۋ كەزىندە جىلدامدىقتى شەكتەۋ اۆتوماتتى تۇردە قوسىلادى. جاۋاپكەرشىلىككە كەلسەك… ءقازىر ولاردى جولاۋشىلار مەن جۇكتەردى تاسىمالداۋ (اقبتك-نىڭ 593-بابى، 5 اەك كولەمىندە ايىپپۇل سالۋ)، سونداي-اق جول جۇرىسىنە قاتىسۋشىلارعا قويىلاتىن وزگە دە تالاپتاردى بۇزعانى ءۇشىن (اقبتك-نىڭ 620-بابى، ەسكەرتۋ نەمەسە 3 اەك كولەمىندە ايىپپۇل سالۋ) جاۋاپكەرشىلىككە تارتۋعا بولادى.
مۇمكىندىگى شەكتەۋلى جاندارعا ارنالعان ەلەكترلى كرەسلولار شاعىن ەلەكترلى كولىكتەرگە جاتادى ما؟
– جوق. مۇمكىندىگى شەكتەۋلى ادامدارعا ارنالعان كرەسلولار شاعىن ەلەكترلى كولىكتەر ساناتىنا كىرمەيدى، سەبەبى ادامداردىڭ قوزعالۋىنا ارنالعان قۇرال بولىپ تابىلادى. سونىمەن قاتار شاعىن ەلەكترلى كولىكتەردى پايدالانۋشىلارعا قويىلاتىن جەكە تالاپتاردى مۇمكىندىگى شەكتەۋلى ادامدار ورىنداي المايدى. مىسالى، جولدى كەسىپ وتكەندە كرەسلودان ءتۇسىپ، جەتەكتەپ ءوتۋ دەگەن سياقتى تالاپتى ورىنداي المايدى.
نەلىكتەن «جاياۋ جۇرگىنشى» ۇعىمىنا وزگەرىستەر ەنگىزىلۋدە؟
– «جاياۋ جۇرگىنشى» تۇسىنىگى ەلەكترلى ساموكات پەن شاعىن ەلەكتر كولىكتەرىن جەتەكتەپ جۇرۋگە قاتىستى زاڭ تالاپتارىنا سايكەس رەتتەلۋدە. وسى تۇزەتۋگە بايلانىستى بۇل كولىكتەردەن ءتۇسىپ جەتەكتەگەن كەزدە ولاردىڭ جۇرگىزۋشىلەرى جاياۋ جۇرگىنشىلەرگە تەڭەستىرىلەدى.
ەلەكترلى ساموكاتتار ىشكى ىستەر ورگاندارىندا تىركەلە مە؟
– جوق، تىركەۋگە جاتاتىن اۆتوكولىك قۇرالدارىنىڭ تىزبەسى كەدەن وداعىنىڭ «دوڭگەلەكتى كولىك قۇرالدارىنىڭ قاۋىپسىزدىگى تۋرالى» تەحنيكالىق رەگلامەنتىندە بەلگىلەنگەن. ەلەكتروساموكات بۇل تىزىمگە كىرمەيدى.
ەلەكترلى ساموكاتتاردىڭ ماكسيمالدى جىلدامدىعى 25 كم/ساعاتتان ارتىق بولسا، ول قاي كولىك تۇرىنە جاتادى؟
– بۇل جاعدايدا ەلەكترلى ساموكات «موپەد» ۇعىمىنا تۇسەدى. بۇل رەتتە قازىرگى ۋاقىتتا ماكسيمالدى كونسترۋكتيۆتى جىلدامدىعى 50 كم/ساعاتتان اساتىن ەلەكترلى ساموكاتتاردىڭ يمپورتىن شەكتەۋ مۇمكىندىگى قاراستىرىلۋدا، سەبەبى مۇنداي كولىك ءقاۋىپتى، تۇراقسىز جانە ودان جاراقات الۋ ءقاۋپى جوعارى. موپەدتەردىڭ، ەلەكترلى ساموكاتتاردىڭ جانە ۆەلوسيپەدتەردىڭ جۇرگىزۋشىلەرىنە باسقا كولىك قۇرالدارىنىڭ جۇرگىزۋشىلەرىنە كورىنۋگە ارنالعان جارىق شاعىلىستىراتىن زاتسىز جۇرۋگە تىيىم سالىنادى.
بۇل قانداي زاتتار جانە تالاپتارىن ءتۇسىندىرىپ كەتسەڭىز.
– بۇل تالاپقا سايكەس سىزدە كەز كەلگەن جارىق قايتارعىش ەلەمەنتى بار زات بولۋى كەرەك. ول كەز كەلگەن كيىم بولۋى مۇمكىن: كۇرتەشە، قالپاق، جيلەت، اياق كيىم، ريۋكزاك، سومكە جانە ارنايى جارىق قايتارعىش لەنتالار. بۇل زاتتاردىڭ كورىنۋىن قامتاماسىز ەتۋ قيىن ەمەس. جۇرگىزۋشىگە جان-جاعىنان كورىنۋى ءۇشىن ولاردى كيىمدەردىڭ ۇستىنە كيۋ كەرەك.
ەلەكترلى ساموكاتتى باسقارۋشىلاردى «جۇرگىزۋشى» دەپ اتايتىنىن ەسكەرسەك، ولار باسقا جۇرگىزۋشىلەر سياقتى ماس كۇيىندە كولىك تىزگىندەگەنى ءۇشىن جاۋاپكەرشىلىككە تارتىلا ما؟
ەلەكترلى ساموكات اۆتوكولىك قۇرالى بولىپ تابىلمايتىندىقتان جانە تىركەۋگە جاتپايتىندىقتان، ولارعا اقبتك-نىڭ 608-بابىندا كوزدەلگەن جاۋاپكەرشىلىك قولدانىلمايدى. ەلەكترلى ساموكاتتى ماس كۇيىندە جۇرگىزگەنى ءۇشىن اقبتك-نىڭ 440-بابى بويىنشا جاۋاپقا تارتىلادى.