1985 جىلى ەكىنشى جاھان سوعىسىنىڭ 40 جىلدىعى قارساڭىندا قوستوعانداعى مادەنيەت ۇيىندە (جامبىل وبلىسى، مەركى اۋدانى) التىنبەك قورازبايەۆتىڭ "قارا كەمپىر" ءان-تولعاۋىنىڭ تۇساۋى كەسىلدى. ءسوزى كورنەكتى اقىن جاقسىلىق ساتىبەكوۆتىكى. ءاۋ باسىندا 90 شۋماق داستان بولعان تۋىندىنىڭ وننان استام شۋماعى انگە اينالدى. ءاننىڭ اسەرى الاپات بولدى. جىلاماعان جان قالمادى. كوپ ۇزاماي رەسپۋبليكاعا تاراپ كەتتى. اسا تانىمال تۋىندىنىڭ كەيىپكەرى الاقانداي قىزىلساي دەگەن اۋىلدا مايدانعا كەتكەن وتاعاسى ءالىمباي مەن ۇلى جەكسەنقۇلدى كۇتۋمەن وتكەن عۇمىرى اڭىزعا اينالعان قىرعىز قىزى قالي شەشەمىز ەدى. قولىنداعى قوسشىع ۇلى مەن قىزى دا ەرتە ۇزىلەدى. ول تراگەديانى ايتىپ جەتكىزۋ مۇمكىن ەمەس.. "سوعىستىڭ ادىلەتسىزدىگى سونشا، ءوز بويىڭىزداعى ار-وجدانىڭىزدىڭ داۋىسىن ەستىمەيسىز" دەپ ل.تولستوي ايتقاندايىن، كەز كەلگەن سوعىستا جەڭىس بولمايدى، تەك جەڭىلىس عانا بولادى. ونىڭ ساناعا تۇسىرەر سالماعى، جۇيكەنى جۇندەي تۇتەتىن تاقسىرەتىن ەشكىم دە اقتاپ الا المايدى. مۇندايدا بار اۋىرتپالىق ەڭ الدىمەن انا جۇرەگىنە تۇسەرى ءسوزسىز. قالي اپا دا سونداي الابوتەن تاعدىر، دەلق ۇلى ءومىر كەشتى. كۇن-تۇن ساناپ جوقتاۋ ايتاتىن جاعدايعا جەتتى. ءبىر اۋىل سول شەرمەندە شەشەمىزدىڭ شەرلى ۇنىمەن كۇنىن باتىرىپ، تاڭىن اتىراتىن.ءبىر ءوزى ءبىر سوعىس سيمفونياسىن جازىپ شىققان ادام. ونىڭ ءومىرى وزگەدەن الابوتەن ەدى دەيتىنىمىز دە سودان. قالىڭ مالىنا بوركىن بەرىپ العان ءالىمبايعا دەگەن شەكسىز سۇيىسپەنشىلىگى عوي، تاعدىردان قانشا اياۋ كورمەسە دە ءتيىپ تۇرعان توركىنىنە دە اتتاپ باسپادى. وسى ءبىر اڭىزعا بەرگىسىز جاعداي ءقايسىبىر جىلى "لەنينشىل جاستىڭ" رەداكتورى س.بەردىقۇلوۆتىڭ تاپسىرماسىمەن جولعا الىپ شىققان. مىنا پاقىرىڭىز "قايىسپاس قارا كەمپىرلەر" دەگەن ارزۋ ماقالا جازعان. ول سول تۇستا باۋىرجان ومار ۇلىنىڭ باعالاۋىنشا، قازىرگى تىلمەن ايتقاندا حيت ماقالا بولىپتى.
ايتپاعىم نە؟ ايگىلى كومپوزيتور التىنبەك قورازبايەۆپەن ءار ۇشىراسقانداعى اڭگىمەمىز وسى اپاممەن باستالىپ، اپاممەن اياقتالادى. بۇگىن دە سولاي بولدى. قىسقارتىپ ايتايىن.
التەكەڭ 1995 جىلى ءوز قاراجاتىنا انامىزعا كۇرە جولدىڭ بويىندا وتكەن-كەتكەن جۇرت تاڭىرقاپ قارايتىن ەسكەركىش ورناتتى. (سۋرەتتە).
ەسكەرتكىش اۆتورى ، استاناداعى ابايدى جاساعان مارقۇم بولات دوسجانوۆ ەدى. رۋحى شات بولسىن! التەكەڭنىڭ بۇدان سوڭ دا ءوتىنىش ايتىپ التىن باسىن تىقپاعان جەرى قالمادى. . ەندىگى جەردە اپامىزدىڭ تۇرعان ءۇيىن مۇراجايعا اينالدىرىپ، ءبىر اۋىلدىڭ شەرلى شەجىرەسىن جاساماق تالپىنىسى تىعىرىققا تىرەلىپ كەلەدى. اتاعى جەر جارعان ونەرپاز وسىنداي پۇشايمان كۇي كەشكەن سوڭ نە دەيسىڭ؟ بىزدە ءوزى تۇلعالىق بيىككە جەتپەگەن ادام تۇلعانى قايدان تىڭداسىن؟! شەشەمىزدىڭ تۇرعان ءۇيىنىڭ جاعدايىن وسىدان قىرىق جىل بۇرىن جازعان ماقالادا دا ايتقانبىز. ال قازىرگى كۇيى مىناۋ (سۋرەتتە). وركەنيەتتى، وسكەن ەلدەردە مۇنداي جەر بوس تۇرماس ەدى.ايتايىن دەپ ايتپايسىڭ.قاي ەلدە ەكەنىن ۇمىتىپ وتىرمىن، "جۋراۆليگە"، انگە ورناتقان ەسكەرتكىشتى ەسكە الىڭىز. كوميتاستىڭ ازالى اۋەنىن دە ەسكە ءتۇسىرىڭىز. ايتا بەرسە مۇنداي جاعداي وزگە ەلدىڭ مىسالىندا كوپ. بىرەر جىلدا ەل اۋزىندا ايتىلىپ كەلە جاتقانىنا جارتى عاسىر تولاتىن "قارا كەمپىردىڭ" ودان نەسى كەم؟ جاپونعا بارعاندا ءوز كوزىمىزبەن كوردىك. قيراپ قالعان حيروسيما مەن ناگاساكيدەگى كەيبىر ۇيلەر سول قاسىرەتتىڭ بەلگىسىندەي اينەكپەن قورشالىپ ساقتالعان. سول الاپاتتا جوعالىپ كەتكەن ادامداردىڭ ءتىزىمى ءالى دە ارناۋلى مۇراجايداعى تاقتايشاداعى بوس ورىنعا جازىلىپ جاتىر. ءتىپتى سول كەزدە كومەككە بەرىلگەن كەڭەس ترامۆايلارى كوشەلەرىندە ءالى كاڭعالاقتاپ ءجۇر.سونى كورگەن جەر جۇزىنەن تولاسسىز اعىلعان تۋريستەر تاڭدانىپ، ، تاڭداي قاعىپ كەتەدى. ەل عوي. شىركىن دەيسىڭ، ەگەر شەبەرلەرى تابىلسا شەشەمىزدىڭ ءۇيىن دە عاجاپ تاريحي تاعىلىم الار ورىنعا اينالدىرۋعا ابدەن بولار ەدى. اپامىزدىڭ توقال تامى ارنايى اينەكپەن قورشالىپ (ءقازىر قۇرىلىس ماتەريالىنىڭ نەشە اتاسى بار عوي)، اينالاسىن گۇلدەندىرىپ، ءتۇرلى سيمۆولكالىق كورىنىستەرىمەن كەسكىندەپ، توپىراعىن باسقاننان "قارا كەمپىر" ءان تولعاۋى ويناپ تۇرسا، بىتكەن ءىس سول ەمەس پە؟ بۇگىنگى، كەلەر ۇرپاق ءۇشىن تاربيەلىك ماڭىزى ولشەۋسىز بۇل ۇسىنىسقا ازىرگە جەرگىلىكتى جەردەگى بۇگىنگى كۇنمەن عانا ءومىر ءسۇرىپ، جانتايىپ جاتىپ جارلىق كۇتكەن، پايىز قۋعان پاقىرلاردىڭ زەردەسى جەتەر ەمەس.
تاعى دا ايتايىن، التەكەنىڭ التىن باسىن ءيىپ اشپاعان ەسىگى قالمادى. .
...قىرعىزدارعا ايتامىز با، قايتەمىز؟
