سوت جۇيەسىن دامىتۋ باعىتىنداعى وتە ماڭىزدى قادام.
بۇگىن سەناتتىڭ جالپى وتىرىسىندا «ق ر قىلمىستىق-پروسەستىك كودەكسىنە سوت القابيلەردىڭ قاتىسۋىمەن قارايتىن ىستەر ساناتتارىن كەڭەيتۋ ماسەلەلەرى بويىنشا وزگەرىستەر ەنگىزۋ تۋرالى» زاڭ ەكى وقىلىمدا قارالىپ، قابىلداندى، دەپ حابارلايدى Almaty-akshamy.kz قازاقپاراتقا سىلتەمە جاساپ.
زاڭ جوباسى مەملەكەت باسشىسىنىڭ وسى جىلعى 16 ناۋرىزداعى «جاڭا قازاقستان: جاڭارۋ مەن جاڭعىرۋ جولى» اتتى قازاقستان حالقىنا جولداۋىن ىسكە اسىرۋ جالپىۇلتتىق ءىس-شارالار جوسپارىنىڭ 21-تارماعىنا سايكەس دايىندالدى.
«ەلىمىزدەگى القابيلەر سوتى 2007 جىلدىڭ 1 قاڭتارىنان باستاپ ەنگىزىلدى جانە 15 جىل بويى جۇمىس ىستەپ كەلەدى. بۇل – ءبىزدىڭ سوت جۇيەسىن دامىتۋ باعىتىندا وتە ماڭىزدى قادام. القابيلەر سوتى قىلمىستىق پروسەستىڭ نەگىزگى قاعيداتتارىن: جارىسپالىق پەن تاراپتاردىڭ تەڭدىگى، كىناسىزدىك پرەزۋمپسياسىن جانە باسقا دا قاعيداتتاردى بەكىتۋدە ماڭىزدى وڭ ءرول اتقارادى. ءقازىر القابيلەر سوتى قاراعان ىستەر بويىنشا 10 پايىزىنا دەيىن اقتاۋ ۇكىمىن شىعارادى. ال جالپى سوتتاردا بۇل كورسەتكىش 1،5-2 پايىزدى عانا قۇرايدى»، - دەدى ق ر جوعارعى سوتىنىڭ قىلمىستىق ىستەر جونىندەگى سوت القاسىنىڭ ءتوراعاسى ءابدىراشيد جۇكەنوۆ.
ونىڭ ايتۋىنشا، القابيلەردىڭ قاراۋىنا جاتاتىن ىستەر بويىنشا سوتقا دەيىنگى تەرگەۋدىڭ ساپاسى الدەقايدا جوعارى. تاراپتار سوت تالقىلاۋىندا بەلسەندىلىك تانىتادى.
«2023 جىلعى 1 قاڭتاردان باستاپ قولدانىسقا ەنگىزىلەتىن 2019 جىلعى 27 جەلتوقسانداعى زاڭ اياسىندا القابيلەر سوتى قارايتىن ىستەر تاعى 16 قۇرامعا كوبەيتىلدى. وسى ورايدا كەلەسى جىلدان باستاپ القابيلەردىڭ قاتىسۋىمەن اسا اۋىر قىلمىستاردىڭ 31 قۇرامى قارالاتىن بولادى. ال بۇگىن قارالىپ جاتقان زاڭ جوباسىندا مەملەكەت باسشىسىنىڭ تاپسىرماسىنا سايكەس، القابيلەر قارايتىن ىستەردى كەڭەيتۋ جانە 2024 جىلعى 1 قاڭتاردان باستاپ تاعى 13 اۋىر قىلمىس قۇرامىن بەرۋ ۇسىنىلدى»، - دەدى ءا. جۇكەنوۆ.
بۇل قىلمىستىق كودەكستىڭ:
- 116-باپتىڭ 2، 3-بولىكتەرى (ادامنىڭ دەنە مۇشەلەرىن زاڭسىز الۋ)؛ 146-باپتىڭ 2، 3-بولىكتەرى (ازاپتاۋ)؛ 249-باپتىڭ 2-بولىگى (رەيدەرلىك)؛ 317-باپتىڭ 4-بولىگى (مەديسينالىق قىزمەتكەردىڭ ارەكەتتەرىنەن ابايسىزدا ەكى نەمەسە ودان دا كوپ ادامنىڭ ولىمىنە اكەلۋ)؛ 335-باپتىڭ 4-بولىگى (بالىقتى زاڭسىز اۋلاۋ)؛ 337-باپتىڭ 4، 6-بولىكتەرى (اۋىر سالدارعا اكەلگەن زاڭسىز اڭ اۋلاۋ)؛ 345-باپتىڭ 4-بولىگى (كولىك قۇرالىن باسقارعاندا ابايسىزدا ەكى نەمەسە ودان دا كوپ ادامنىڭ ولىمىنە اكەلگەن جول-كولىك وقيعاسى)؛ 345-1-باپتىڭ 4-بولىگى (كولىك قۇرالىن ماس كۇيدە باسقارىپ ەكى نەمەسە ودان دا كوپ ادامنىڭ ولىمىنە اكەلگەن جول-كولىك وقيعاسى)؛ 346-باپتىڭ 5، 6-بولىكتەرى (كولىك قۇرالىن باسقارۋ قۇقىعىنان ايىرىلعان جانە ماس كۇيدە كولىك باسقارعاندا ادامنىڭ ولىمىنە اكەلگەن جول-كولىك وقيعاسى).
«جالپى العاندا، القابيلەر سوتى قارايتىن 44 قۇرام جاتاتىن بولادى. القابيلەر سوتىنىڭ سوتتىلىعىن كەڭەيتۋ سوت جۇيەسىن دەموكراتيزاسيالاۋعا ىقپال ەتەدى جانە قوعام جاعىنان سوتقا دەگەن سەنىمدى ەداۋىر ارتتىراتىن بولادى. قىلمىستىق سوت ءىسىن جۇرگىزۋدىڭ باستى قاعيداتتارىن، ياعني تاراپتاردىڭ جارىسپالىعىن، كىناسىزدىك پرەزۋمپسياسىن جانە سوت تورەلىگىنىڭ باسقا دا نەگىزگى قاعيداتتارىن ايتارلىقتاي ىسكە اسىرۋعا مۇمكىندىك بەرەدى»، - دەدى ءا. جۇكەنوۆ.