قۇجات 2023 جىلدىڭ 1 قاڭتارىنان باستاپ قولدانىسقا ەنگىزىلەدى.
سەنات پەن ءماجىلىستىڭ بىرلەسكەن وتىرىسىندا پارلامەنتتىڭ رەگلامەنتىنە ەنگىزىلگەن وزگەرىستەر مەن تولىقتىرۋلار قابىلداندى، دەپ حابارلايدى Almaty-akshamy.kz Inbusiness.kz cىلتەمە جاساپ.
"پارلامەنت رەگلامەنتىنە وزگەرىستەر مەن تولىقتىرۋلار ەنگىزۋ تۋرالى ۇسىنىستاردى قاراۋ بويىنشا بىرلەسكەن كوميسسيا ءتيىستى جۇمىس جۇرگىزدى. بىرلەسكەن كوميسسياعا پارلامەنت پالاتالارى دەپۋتاتتارى مەن كوميتەتتەرىنەن 50-دەن استام ۇسىنىس كەلىپ ءتۇستى. پارلامەنت رەگلامەنتىنە ۇسىنىلاتىن تۇزەتۋلەر ەلىمىزدە جۇرگىزىلگەن كونستيتۋسيالىق رەفورمانىڭ ەرەجەلەرىن ىسكە اسىرۋ ءتارتىبىن بەلگىلەيدى"، – دەدى ءماجىلىستىڭ زاڭناما جانە سوت-قۇقىقتىق رەفورما كوميتەتىنىڭ ءتوراعاسى، دەپۋتات ارمان قوجاحمەتوۆ.
بۇل تۇرعىدا ول وسى ماڭىزدى وزگەرىستەر مەن تولىقتىرۋلار تۋرالى تولىعىراق باياندادى. ايتۋىنشا، كونستيتۋسيالىق زاڭداردى تەك قانا پارلامەنت پالاتالارىنىڭ بىرلەسكەن وتىرىسىندا قاراۋ تۋرالى تۇزەتۋدىڭ كونستيتۋسياعا ەنگىزىلۋىنە بايلانىستى وسى ءتارتىپتى پارلامەنت رەگلامەنتىندە بەكىتۋ ۇسىنىلادى.
"اتاپ ايتقاندا، رەگلامەنتتى "كونستيتۋسيالىق زاڭداردى قابىلداۋ" دەپ اتالاتىن 4-1 جاڭا تاراۋمەن تولىقتىرۋ ۇسىنىلدى. كونستيتۋسيالىق زاڭداردىڭ جوبالارى بويىنشا كەمىندە ەكى وقىلىم وتكىزۋ مىندەتتى بولادى. كونستيتۋسيالىق زاڭ جوباسى پارلامەنت ماجىلىسىندە تىركەلەدى. زاڭ جوباسىنىڭ كوشىرمەسى ەكى كۇننەن اسپايتىن مەرزىمدە سەناتقا جىبەرىلەدى. كونستيتۋسيالىق زاڭ جوباسىن ءبىرىنشى وقىلىمدا قاراۋ ءۇشىن ءماجىلىس ءتوراعاسى پارلامەنت پالاتالارىنىڭ بىرلەسكەن وتىرىسىن شاقىرادى، بۇل وتىرىستا جوبانىڭ تۇجىرىمداماسى تالقىلانادى. كونستيتۋسيالىق زاڭ جوباسىنىڭ باستاماشىسى نەگىزگى بايانداما جاسايدى، ودان كەيىن ءار پالاتانىڭ قوسىمشا بايانداماشىلارى ءسوز سويلەيدى. سونداي-اق پارلامەنت دەپۋتاتتارىنا كەزەكپەن ءسوز ۇسىنىلادى"، - دەپ ءتۇسىندىردى ارمان قوجاحمەتوۆ.
كونستيتۋسيالىق زاڭ جوباسىن ەكىنشى وقىلىمعا ازىرلەۋ ءۇشىن پارلامەنت پالاتالارىنىڭ بىرلەسكەن كوميسسياسى قۇرىلۋى مۇمكىن. ونىڭ قۇرامى پالاتالاردىڭ بىرلەسكەن وتىرىسىندا بەكىتىلەدى. سونداي-اق، وسى وتىرىستا بىرلەسكەن كوميسسيانىڭ ءتوراعاسى سايلانادى جانە بۇل كوميسسيانىڭ جۇمىس مەرزىمى انىقتالادى. وسىلايشا ەكىنشى وقىلىمعا دەيىن بىرلەسكەن كوميسسيا مۇددەلى مەملەكەتتىك ورگانداردىڭ، قوعامدىق بىرلەستىكتەردىڭ وكىلدەرىن، عالىمدار مەن ساراپشىلاردى تارتا وتىرىپ، كونستيتۋسيالىق زاڭ جوباسى بويىنشا تۇراقتى كوميتەتتەر مەن دەپۋتاتتاردىڭ ەسكەرتۋلەرى مەن ۇسىنىستارىن قاراۋ بويىنشا جۇمىس جۇرگىزەدى.
"ەكىنشى وقىلىمدا پارلامەنت پالاتالارىنىڭ دەپۋتاتتارى مەن كوميتەتتەرى بىرلەسكەن كوميسسياعا جازباشا تۇردە ەنگىزگەن ەسكەرتۋلەر مەن ۇسىنىستار عانا تالقىلاۋعا جاتادى. داۋىس بەرۋ قورىتىندىسى بويىنشا پارلامەنتتىڭ ءاربىر پالاتا دەپۋتاتتارى جالپى سانىنىڭ كەمىندە ۇشتەن ەكىسىنىڭ كوپشىلىك داۋسىمەن كونستيتۋسيالىق زاڭدى قابىلدايدى نەمەسە ونى قابىلدامايدى"، – دەدى كوميتەت ءتوراعاسى.
تۇزەتۋلەردىڭ كەلەسى لەگى كونستيتۋسيانىڭ 61-بابى 2-تارماعىنىڭ ەكىنشى بولىگىنە سايكەس، پارلامەنتكە ەنگىزىلگەن ۇكىمەتتىڭ زاڭ جوبالارىن دەرەۋ قاراۋعا قاتىستى.
زاڭ جوباسى پارلامەنت ماجىلىسىندە تىركەلگەن. پارلامەنت پالاتالارىنىڭ بىرلەسكەن وتىرىسىن ءماجىلىس ءتوراعاسى زاڭ جوباسى قابىلدانعان كۇننەن كەيىنگى كەلەسى جۇمىس كۇنىنەن كەشىكتىرمەي شاقىرادى.
بىرلەسكەن وتىرىستا ۇكىمەت وكىلى بايانداما جاسايدى، ودان كەيىن بايانداماشىعا سۇراقتار قويىلىپ، دەپۋتاتتارعا ءسوز بەرىلەدى.
قاجەت بولعان جاعدايدا زاڭ جوباسىن قاراۋ ءۇشىن دەپۋتاتتارعا ءوز ۇسىنىستارى مەن ەسكەرتۋلەرىن ەنگىزۋگە مۇمكىندىك بەرەتىن پارلامەنت پالاتالارىنىڭ بىرلەسكەن كوميسسياسى قۇرىلۋى مۇمكىن.
ونىڭ قورىتىندىلارى بويىنشا، زاڭ جوباسى پارلامەنت پالاتالارىنىڭ ءارقايسىسىنىڭ دەپۋتاتتارى جالپى سانىنىڭ كوپشىلىك داۋسىمەن قابىلدانادى.
داۋىس بەرۋ ارقىلى بەلگىلەنگەن داۋىس سانى جينالماسا، زاڭ جوباسى قابىلدانبادى دەپ ەسەپتەلەدى.
"پارلامەنتتە پرەمەر-مينيستردىڭ ەسەبىن تىڭداۋ ءتارتىبىن كورسەتەتىن جەكە تاراۋ ۇسىنىلىپ وتىر. كونستيتۋسيانىڭ 67-بابىنىڭ ءتورتىنشى تارماقشاسىنا سايكەس، پرەمەر-مينيستر پارلامەنتكە ۇكىمەت قىزمەتىنىڭ نەگىزگى باعىتتارى جانە ونىڭ بارلىق ماڭىزدى شەشىمدەرى تۋرالى ەسەپ بەرەدى. بۇل ەسەپتى پارلامەنت پالاتالارىنىڭ بىرلەسكەن وتىرىسىندا تىڭداۋ ۇسىنىلادى. بۇل رەتتە دەپۋتاتتار پرەمەر-مينيستردىڭ ەسەبىن تىڭداۋ كەزىندە سۇراق قويۋعا جانە جارىسسوزگە قاتىسۋعا قۇقىلى"، –دەپ ءتۇسىندىردى دەپۋتات.