جيناققا حIX – حح عاسىردىڭ ءبىرىنشى جارتىسىندا جيناقتالعان، ورىس تىلىنە اۋدارىلعان جانە ءارتۇرلى باسىلىمداردا جاريالانعان قازاق حالىق ەرتەگىلەرى ەنگىزىلگەن.
ماسكەۋدەگى قازاقستاننىڭ ەلشىلىگىندە “ءۇش ءجۇز قازاق ەرتەگىسى” ەكى تومدىق كىتابىنىڭ تۇساۋكەسەرى ءوتتى، دەپ حابارلايدى Almaty-akshamy.kz
وعان بەلگىلى فولكلورتانۋشى ۆيكتور سيدەلنيكوۆ دايىنداعان قازاق كسر عىلىم اكادەمياسىنىڭ ءۇش تومدىق (1958-1964) باسىلىمىنىڭ ماتىندەرى نەگىز بولدى.
شارانى اشقان قازاقستاننىڭ رەسەيدەگى ەلشىسى داۋرەن ابايەۆ جيناقتى قازاق حالقىنىڭ باي مادەنيەتىن تانىتاتىن جاي عانا كىتاپ ەمەس، ۇرپاقتان-ۇرپاققا جالعاسىپ كەلە جاتقان، شەكارانى بىلمەيتىن سيقىرلى، شىتىرمان وقيعالى جانە دانالىق الەمى دەپ اتادى. ول ەكى تومدىق كىتاپ اركىمگە بالالىق شاققا قايتا سۇڭگىپ، ەرتەگى وقيعاسىن جاڭاشا سەزىنۋگە مۇمكىندىك بەرەتىنىنە سەنىم ءبىلدىردى. ەلشى شىعارماشىلىق ۇجىمعا قازاق ادەبيەتىنە وسىنداي جىلى كوزقاراسى ءۇشىن العىسىن ءبىلدىردى.
ءوز كەزەگىندە باسىلىمنىڭ بىرلەسكەن باستاماشىسى، مەملەكەتارالىق دامۋ كورپوراسياسىنىڭ باس ديرەكتورى يۆان پولياكوۆ كىتاپ يدەياسىنىڭ قالاي تۋعاندىعىمەن ءبولىستى.
“جاس كەزىمدە قازاق اۋىز ادەبيەتى ماعان قاتتى اسەر ەتتى. كوپ جىلداردان كەيىن مەن بالالارىمدى قازاقستاننىڭ حالىق ونەرىمەن تانىستىرعىم كەلدى. الايدا مەن ەش جەردەن لايىقتى ادەبيەت تابا المادىم. وسىعان بايلانىستى قازاق ەرتەگىلەرىن قايتا باسىپ شىعارۋ جۇمىستارىن جۇرگىزۋ يدەياسى تۋىندادى”، – دەپ اتاپ وتكەن يۆان پولياكوۆ كىتاپ قازاقستان مەن رەسەي حالىقتارى اراسىنداعى ءوزارا تۇسىنىستىكتى نىعايتۋعا سەپتىگىن تيگىزەتىنىن ايتتى.
“ۆەس مير” باسپاسىنىڭ ديرەكتورى ءارى باس رەداكتورى ولەگ زيمارين قازاقستانعا ساپارلارىنىڭ بىرىندە قازاق ەرتەگىلەرىمەن تانىس بولعانىن ەسكە الدى. “ەرتەگىلەر – ۇلتتىق بولمىستىڭ، مىنەزدىڭ، پسيحولوگيانىڭ، ادامدىق دانالىقتىڭ كورىنىسى. قاراپايىم ومىردە ءبىز ۇلتتىق فولكلورعا قانشالىقتى قانىققانىمىزدى دا تولىق تۇسىنبەيمىز”، – دەدى ول.
شاراعا قاتىسۋشىلاردىڭ ايتۋىنشا، شىم-شىتىرىق سيۋجەتتى، ءازىل مەن قيالدى قامتيتىن تارتىمدى ماتىندەرى بار “قازاقتىڭ ءۇش ءجۇز ەرتەگىسى” جيناعى ءوز وقىرمانىن تاۋىپ، بارلىق جاستاعى ادامداردىڭ قىزىعۋشىلىعىن تۋدىرماق.
جوبا قازاقستاننىڭ رەسەيدەگى بۇرىنعى ەلشىسى ەرمەك كوشەربايەۆتىڭ باستاماسىمەن جانە قولداۋىمەن جۇزەگە استى. كىتاپتاعى يلليۋستراسيالاردى جاس سۋرەتشى ايگەرىم ءۋاليحانوۆا مەن كسەنيا بۋركوۆا جاساعان.