قۇجاتتا قىسقا مەرزىمدى بولاشاقتا شەشۋدى قاجەت ەتەتىن ماسەلەلەر كورسەتىلگەن.
قاسىم-جومارت توقايەۆ نەگىزگى ماسەلەلەردى كورسەتە وتىرىپ، سىبايلاس جەمقورلىققا قارسى ساياسات تۇجىرىمداماسىن ماقۇلدادى، دەپ حابارلايدى Almaty-akshamy.kz
قازاقستان پرەزيدەنتى قاسىم-جومارت توقايەۆ نەگىزگى ماسەلەلەردى كورسەتە وتىرىپ، 2022-2026 جىلدارعا ارنالعان سىبايلاس جەمقورلىققا قارسى ساياسات تۇجىرىمداماسىن بەكىتتى.
«مەملەكەت باسشىسىنىڭ 2021 جىلعى 1 قىركۇيەكتەگى «حالىق بىرلىگى مەن جۇيەلى رەفورمالار – ەل وركەندەۋىنىڭ بەرىك ىرگەتاسى» اتتى قازاقستان حالقىنا جولداۋىن ىسكە اسىرۋ جونىندەگى ۇلتتىق ءىس-شارالار جوسپارىنىڭ 88-تارماعىنا سايكەس، قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتىنىڭ 2021 جىلعى 13 قىركۇيەكتەگى № 659 جارلىعىمەن بەكىتىلگەن، قاۋلى ەتەمىن:
قوسىمشانى ماقۇلداۋ:
1) قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ سىبايلاس جەمقورلىققا قارسى ساياساتىنىڭ 2022 - 2026 جىلدارعا ارنالعان تۇجىرىمداماسى؛
2) قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتiنiڭ كەيبiر جارلىقتارىنا وزگەرiستەر ەنگiزiلسiن.
ورتالىق جانە جەرگىلىكتى اتقارۋشى ورگاندارعا، قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتىنە تىكەلەي باعىناتىن جانە ەسەپ بەرەتىن مەملەكەتتىك ورگاندارعا، سونداي-اق تۇجىرىمدامانى ىسكە اسىرۋعا جاۋاپتى مۇددەلى ۇيىمدارعا (كەلىسىم بويىنشا):
1) تۇجىرىمدامانى ىسكە اسىرۋ جونىندەگى شارالاردى قابىلداسىن؛
2) مەملەكەتتىك جوسپارلاۋ جۇيەسى بەلگىلەگەن تارتىپپەن جانە مەرزىمدەردە تۇجىرىمدامانى ىسكە اسىرۋ بارىسى تۋرالى اقپاراتتى ۇسىنسىن.
وسى جارلىقتىڭ قوسىمشاسىنا سايكەس، قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتىنىڭ كەيبىر جارلىقتارىنىڭ كۇشى جويىلدى دەپ تانىلسىن.
قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ سىبايلاس جەمقورلىققا قارسى ءىس-قيمىل اگەنتتىگى (سىبايلاس جەمقورلىققا قارسى قىزمەت) وسى جارلىقتان تۋىندايتىن شارالاردى قابىلداسىن.
وسى جارلىقتىڭ ورىندالۋىن باقىلاۋ قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتىنىڭ اكىمشىلىگىنە جۇكتەلسىن»، — دەلىنگەن جارلىقتا.
اتالعان قاۋلى قول قويىلعان كۇنىنەن باستاپ قولدانىسقا ەنگىزىلەدى.
تۇجىرىمدامادا قىسقا مەرزىمدى پەرسپەكتيۆادا شەشۋدى قاجەت ەتەتىن نەگىزگى ماسەلەلەر ايقىندالعان.
كۇندەلىكتى ومىردە ازاماتتار مەن كاسىپكەرلەردىڭ مەملەكەتتىك ورگاندار جانە ۇيىمدار وكىلدەرىمەن ءوزارا ارەكەتتەسۋىنەن تۋىندايتىن «تۇرمىستىق» سىبايلاس جەمقورلىق كوپتەگەن سالادا ساقتالۋدا. «ترانسپارەنسي قازاقستان» قق جۇرگىزگەن «سىبايلاس جەمقورلىقتىڭ 2020 جاي-كۇيىنىڭ مونيتورينگى» الەۋمەتتىك زەرتتەۋىنىڭ ناتيجەلەرىنە سايكەس، سىبايلاس جەمقورلىق تۇرعىسىنان وسال ورگاندار مەن مەكەمەلەردىڭ ءتىزىمى ءىس جۇزىندە جىلدان جىلعا وزگەرىسسىز قالدى: مەملەكەتتىك ەمحانالار مەن اۋرۋحانالار، پوليسيا، جەر قاتىناستارى بولىمدەرى، حالىققا قىزمەت كورسەتۋ ورتالىقتارى، مەملەكەتتىك بالاباقشالار مەن جوعارى وقۋ ورىندارى. سوڭعى ءۇش جىلدا سىبايلاس جەمقورلىق قىلمىستارىنىڭ 50%-دان استامى پارا الۋ فاكتىلەرى بولدى»، - دەلىنگەن قۇجاتتا.
نەگىزگى سەبەپتەردىڭ قاتارىندا: اكىمشىلىك كەدەرگىلەر، تۇسىنىكسىز جانە ديسكرەسيالىق نورماتيۆتىك اكتىلەر، مەملەكەتتىك ورگاندار قىزمەتىنىڭ قولجەتىمسىزدىگى، بالامالى (قاعاز) نەگىزدە كورسەتىلەتىن مەملەكەتتىك قىزمەتتەردىڭ كوپ بولۋى.
«ءار ءتۇرلى الەۋمەتتىك توپتارعا ولاردىڭ قۇقىقتارىن، مىندەتتەرى مەن راسىمدەرىن ناقتى جاعدايلارعا، ايماقتىق، سالالىق جانە باسقا دا سيپاتتامالارعا نەگىزدەلگەن قولجەتىمدى جانە تۇسىنىكتى جەتكىزۋ ستاندارتتارى جوق. بۇعان مەملەكەتتىك باسقارۋدىڭ بيزنەس-پروسەستەرىن اۆتوماتتاندىرۋداعى كەمشىلىكتەر مەن ولقىلىقتار دا سەبەپ. كەيبىر سيفرلىق شەشىمدەر ساپاسىز جانە جارتىلاي ىسكە اسىرىلۋىنا بايلانىستى سىبايلاس جەمقورلىق تاۋەكەلدەرىن تۋدىرادى. كوبىنەسە شەنەۋنىكتەر «ويدان شىعارىلعان» سيفرلاندىرۋدى پايدالانا وتىرىپ، سىبايلاس جەمقورلىق ارەكەتتەرىن جالعاستىرۋدا، ال ازاماتتار مەن كاسىپكەرلەر تەحنيكالىق اقاۋلارعا، «سيفرلانعان» مەملەكەتتىك فۋنكسيالارداعى قاجەتسىز پروسەستەرگە جانە باسقا دا كەمشىلىكتەرگە بايلانىستى ءوز ماسەلەلەرىن شەشۋدىڭ زاڭسىز جولدارىن ىزدەۋگە ءماجبۇر بولادى»، - دەلىنگەن تۇجىرىمدامادا.
سونىمەن قاتار، دەرەكتەر بازاسىنىڭ ءالسىز ينتەگراسياسى مەملەكەتتىڭ پرواكتيۆتى سەرۆيستىك مودەلىن قۇرۋعا مۇمكىندىك بەرمەيتىنى اتاپ ءوتىلدى.
«سىبايلاس جەمقورلىققا قارسى ءىس-قيمىل جونىندەگى ۋاكىلەتتى ورگان سىرتقى تالداۋ شەڭبەرىندە انىقتاعان سىبايلاس جەمقورلىقتىڭ العىشارتتارىن جويۋعا مەملەكەتتىك ورگاندار مەن كۆازيمەملەكەتتىك سەكتوردىڭ مۇددەسى ءالسىز. سىبايلاس جەمقورلىق تاۋەكەلدەرىن ىشكى تالداۋ ينستيتۋتى ءالى كۇنگە دەيىن مەملەكەتتىك ورگاندار مەن كۆازيمەملەكەتتىك ۇيىمدار ءۇشىن «ءوزىن-وزى تازارتۋدىڭ» ءتيىمدى قۇرالىنا اينالعان جوق. سونىمەن قاتار، مەملەكەتتىك باسقارۋدىڭ سەكتورىشىلىك جۇيەسىنىڭ انىقتالعان تاۋەكەلدەرىنە «ءوڭىر-ورتالىق» قاعيداتى نەگىزىندە ارەكەت ەتۋدىڭ ءتيىمدى تەتىگى جوق»، - دەلىنگەن قۇجاتتا.
مەملەكەتتىك ورگاندار مەن كۆازيمەملەكەتتىك سەكتور سۋبەكتىلەرىنىڭ سىبايلاس جەمقورلىققا قارسى ءىس-قيمىل ماسەلەلەرىندەگى ەنجارلىعى، اتاپ وتىلگەندەي، سىبايلاس جەمقورلىق دەڭگەيىنىڭ ناقتى تومەندەۋىنە سەنۋگە مۇمكىندىك بەرمەيدى.
«مەملەكەتتىك قىزمەتشىلەر مەن مەملەكەتتىك ۇيىمدار قىزمەتكەرلەرىنىڭ ەڭبەكاقىسى كورپوراتيۆتىك سەكتورمەن سالىستىرعاندا باسەكەگە قابىلەتتى بولماي وتىر. مەملەكەتتىك فۋنكسيالاردى ورىنداۋ كەزىندە مۇددەلەر قاقتىعىسىنىڭ الدىن الۋدىڭ ءتيىمدى تەتىگى جوق. قولدانىستاعى دەكلاراسيالاۋ جۇيەسى شىعىستار مەن الىنعان كىرىستەر اراسىنداعى ەلەۋلى الشاقتىق فاكتىلەرىنە جاۋاپ بەرۋدىڭ ءتيىمدى قۇرالدارىمەن دۇرىس قامتاماسىز ەتىلمەگەن. ۇرلانعان مۇلىكتى ىزدەستىرۋ، ولاردى بيۋدجەتكە قايتارۋ مۇلىكتىڭ قىلمىستىق تەگىن دالەلدەۋدىڭ قيىندىعىنا بايلانىستى ەكىنشى جوسپاردا قالىپ وتىر»، - دەلىنگەن قۇجاتتا.
الدىن الۋ شارالارى، اتاپ وتىلگەندەي، نەگىزىنەن مەملەكەتتىك قىزمەتشىلەر اراسىنداعى سىبايلاس جەمقورلىقپەن كۇرەسۋگە باعىتتالعان.
«بۇل باسقا تۇلعالار تاراپىنان سىبايلاس جەمقورلىق كورىنىستەرىنىڭ الدىن الۋ تيىمدىلىگىن تومەندەتەدى، ءبىراق سونىمەن بىرگە ازاماتتاردىڭ سىبايلاس جەمقورلىق دەڭگەيىن قابىلداۋىنا جوعارى اسەر ەتەدى. بۇل تۇرعىدا مەملەكەتتىك ەمەس سەكتورداعى سىبايلاس جەمقورلىققا قارسى ءىس-قيمىل جانە ادال بيزنەستى قولداۋ قاجەتتىگى ەرەكشە ماڭىزعا يە»، - دەلىنگەن تۇجىرىمدامادا.
قۇجاتتىڭ تولىق ماتىنىمەن سىلتەمە بويىنشا تانىسۋعا بولادى.