مەملەكەت باسشىلارى الەمدىك جانە وڭىرلىك كۇن تارتىبىندەگى وزەكتى ماسەلەلەر بويىنشا پىكىر الماستى.
مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقايەۆ قحر ءتوراعاسى سي سزينپينمەن تەلەفون ارقىلى سويلەستى، دەپ حابارلايدى Almaty-akshamy.kz Akorda.kz سايتىنا سىلتەمە جاساي وتىرىپ.
ەكى ەل باسشىلارى جوعارى دەڭگەيدەگى تۇراقتى، سەنىمدى ديالوگ جان-جاقتى، ۇزاق مەرزىمدى دايەكتى ستراتەگيالىق ارىپتەستىكتىڭ كەپىلى ەكەنىن ايتتى. تاراپتار 2019 جىلدىڭ قىركۇيەك ايىندا قازاقستان پرەزيدەنتىنىڭ جۇڭگو حالىق رەسپۋبليكاسىنا جاساعان مەملەكەتتىك ساپارى بارىسىندا قول جەتكىزىلگەن ماڭىزدى ۋاعدالاستىقتاردىڭ جۇزەگە اسىرىلۋىنا كوڭىلدەرى تولاتىنىن جەتكىزدى.
قاسىم-جومارت توقايەۆ ەكى ەل اراسىنداعى ديپلوماتيالىق قاتىناستارعا 30 جىل تولاتىنىن اتاپ ءوتىپ، قارقىندى دامىپ كەلە جاتقان ەكىجاقتى بايلانىستاردى جوعارى باعالادى. قازاقستان مەن جۇڭگو اراسىنداعى قارىم-قاتىناستاردىڭ قازىرگى جاعدايى كەز كەلگەن سىن-قاتەرگە توتەپ بەرە الاتىن جانە ۇلگى تۇتارلىق دەڭگەيدە ەكەنى ايتىلدى.
«جۇڭگو – ءبىزدىڭ ماڭگى كورشىمىز ءارى دوسىمىز. ءبىزدىڭ بەيبىتشىلىك پەن جان-جاقتى ىنتىماقتاستىققا نەگىزدەلگەن ورتاق شەكارامىز بار. COVID-19 ىندەتى تارالعان كۇردەلى كەزەڭدە ءوزارا قولداۋ كورسەتكەنىمىز – مىزعىماس دوستىقتىڭ ايقىن ۇلگىسى»، – دەدى قاسىم-جومارت توقايەۆ.
پرەزيدەنت جۋىردا قازاقستانعا «CoronaVac» ۆاكسيناسىنىڭ العاشقى لەگىنىڭ جەتكىزىلگەنىن ايتىپ، جۇڭگو تاراپىنا ريزاشىلىعىن ءبىلدىردى. بۇل ەلىمىزدە جۇرگىزىلىپ جاتقان جالپىۇلتتىق ۆاكسينالاۋ ناۋقانىنا ايتارلىقتاي ۇلەس قوسادى.
سي سزينپين ەكىجاقتى ستراتەگيالىق ارىپتەستىككە جانە كۇردەلى كەزەڭدە كورسەتىلگەن ءوزارا كومەككە قاتىستى قازاقستان پرەزيدەنتىنىڭ بەرگەن باعاسىن قۇپتادى.
«ەلدەرىمىز اراسىنداعى ىنتىماقتاستىقتىڭ فورماتى بىرەگەي سيپاتتا جانە قىتايدىڭ باسقا كورشى ەلدەرمەن قارىم-قاتىناسى مۇنداي دەڭگەيدە ەمەس»، – دەدى جۇڭگو باسشىسى.
قحر ءتوراعاسى «ءبىر بەلدەۋ – ءبىر جول» تاريحي باستاماسىن ىسكە اسىرۋداعى قازاقستاننىڭ رولىنە ەرەكشە توقتالىپ، كوروناۆيرۋس پاندەمياسىنىڭ كەسىرىنەن جاھاندىق بايلانىستاردىڭ ۇزىلگەن شاعىندا جوبانىڭ ءوز قاجەتتىگىن دالەلدەگەنىن ايتتى.
قاسىم-جومارت توقايەۆ قازاقستان تەرريتورياسى ارقىلى وتەتىن كولىك-ترانزيت باعدارلارىن ودان ءارى ءارتاراپتاندىرۋ باعىتىنداعى ەلىمىزدىڭ بەرىك ۇستانىمىن ناقتىلادى. پرەزيدەنت قازاقستان مەن جۇڭگو شەكاراسىنداعى اۆتوكولىكتەر مەن تەمىرجول وتكىزۋ بەكەتتەرىنىڭ جۇمىستارىن، سونداي-اق، ەكى ەل اراسىنداعى تۇراقتى اۋە قاتىناستارىن تەزىرەك قالىپتى جاعدايعا كەلتىرۋ قاجەت ەكەنىن ايتتى. بۇل قادام ەكى ەلدىڭ ىسكەر توپتارى مەن جالپى جۇرتشىلىعى ءۇشىن اسا جاعىمدى جاڭالىق بولار ەدى.
مەملەكەت باسشىسى «ءبىر بەلدەۋ – ءبىر جول» تۇجىرىمداماسىنىڭ باسقا دا باعىتتارىن بىرلەسىپ ىلگەرىلەتۋدە يننوۆاسيالىق، اتاپ ايتقاندا، قارجى، سيفرلاندىرۋ جانە «جاسىل» تەحنولوگيالارعا قاتىستى شەشىمدەردى ىزدەستىرۋگە شاقىردى.
قاسىم-جومارت توقايەۆ پەن سي سزينپين ەكى ەل ۇكىمەتتەرىنە اڭگىمە بارىسىندا كوتەرىلگەن ماسەلەلەردى ەگجەي-تەگجەيلى پىسىقتاۋدى قولعا الۋ جونىندە تاپسىرما بەرۋگە ۋاعدالاستى.
مەملەكەت باسشىلارى الەمدىك جانە وڭىرلىك كۇن تارتىبىندەگى وزەكتى ماسەلەلەر بويىنشا پىكىر الماستى. ولار بۇۇ، شىۇ جانە «ورتالىق ازيا – جۇڭگو» فورماتى سياقتى كوپجاقتى الاڭدارداعى ءوزارا ءىس-قيمىلداردىڭ زور الەۋەتى بار ەكەنىن اتاپ ءوتتى. ەكى ەل باسشىلارى جاڭا ءداۋىر كەزەڭىندە مۋلتيلاتەراليزم تۇجىرىمداماسىن جانە «ادامزاتتىڭ ورتاق تاعدىرى» قوعامداستىعىن قۇرۋدىڭ اسا قاجەت ەكەنىن ايتتى. قازاقستان پرەزيدەنتى ازياداعى ءوزارا ىقپالداستىق جانە سەنىم شارالارى جونىندەگى كەڭەسكە ۇنەمى قولداۋ كورسەتىپ كەلە جاتقانى ءۇشىن جۇڭگو تاراپىنا ريزاشىلىعىن ءبىلدىردى.
قاسىم-جومارت توقايەۆ سيان قالاسىندا وتكەن ورتالىق ازيا ەلدەرى سىرتقى ىستەر مينيسترلەرى كەزدەسۋىنىڭ قورىتىندىلارىنا جوعارى باعا بەردى. سونداي-اق حالىقارالىق ىقپالداستىقتىڭ اتالعان فورماتىنىڭ دامۋىنا اتسالىسۋعا دايىن ەكەنىنە توقتالىپ، كەزەكتى وتىرىستى 2022 جىلى قازاقستاندا وتكىزۋدى ۇسىندى.
سي سزينپين قازاقستان ورتالىق ازياداعى ءىرى مەملەكەت رەتىندە ايماقتاعى قاۋىپسىزدىك پەن تۇراقتىلىقتى قامتاماسىز ەتۋدە، اسىرەسە، اۋعانستاننان امەريكا اسكەرى شىعارىلعاننان كەيىن ماڭىزدى ءرول اتقارا الادى دەپ سانايدى.
ءوزارا سەنىمگە جانە تولىق قولداۋعا نەگىزدەلگەن اڭگىمەلەسۋ سوڭىندا قاسىم-جومارت توقايەۆ پەن سي سزينپين ءارتۇرلى دەڭگەيدەگى تىعىز قارىم-قاتىناستاردى جالعاستىرۋعا ۋاعدالاستى. سونىمەن قاتار ۇيىمنىڭ 20 جىلدىعىنا وراي قازاقستان استاناسىندا شىۇ-عا مۇشە مەملەكەتتەر ۇكىمەتتەرى باسشىلارىنىڭ وتىرىسىن لايىقتى دەڭگەيدە وتكىزۋگە كەلىستى. قحر باسشىسىنىڭ قازاقستانعا مەملەكەتتىك ساپارمەن كەلۋ مەرزىمىن ديپلوماتيالىق جولدار ارقىلى كەلىسۋ جونىندە ۋاعدالاستىققا قول جەتكىزىلدى.