مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقايەۆ رەسەي فەدەراسياسىنىڭ پرەزيدەنتى ۆلاديمير پۋتينمەن كەلىسسوز جۇرگىزدى، دەپ حابارلايدى Almaty-akshamy.kz اقورداعا سىلتەمە جاساپ.
ماسكەۋگە جۇمىس ساپارىمەن بارعان قازاقستان پرەزيدەنتى قاسىم-جومارت توقايەۆ رەسەي پرەزيدەنتى ۆلاديمير پۋتينمەن كەلىسسوز جۇرگىزدى.
مەملەكەتتەر باسشىلارى ەكىجاقتى قاتىناستاردىڭ پەرسپەكتيۆالارىن جانە ايماقتىق دەڭگەيدەگى ىقپالداستىقتىڭ وزەكتى ماسەلەلەرىن تالقىلادى.
قازاقستان پرەزيدەنتى ماسكەۋگە ساپارمەن كەلۋگە شاقىرعانى جانە ءداستۇرلى تۇردە قوناقجايلىق كورسەتكەنى ءۇشىن رەسەي كوشباسشىسىنا ريزاشىلىعىن ءبىلدىردى.
– ۆلاديمير ۆلاديميروۆيچ، ەڭ الدىمەن، ماسكەۋگە ساپارمەن كەلۋگە شاقىرعانىڭىز ءۇشىن العىس ايتامىن. شىن مانىندە، بۇل جاڭا جىلدان كەيىنگى، وكىنىشكە قاراي، ەلىمىزدە بولعان قاڭتارداعى قايعىلى وقيعالاردان كەيىنگى العاشقى ساپارىم. بۇل ەلىمىزدىڭ كونستيتۋسيالىق قۇرىلىسىنا نۇقسان كەلتىرىپ، مەملەكەتتىك توڭكەرىس جاساۋ ماقساتىمەن قازاقستانعا شابۋىل جاساعان حالىقارالىق لاڭكەستەر مەن بۇزاقىلاردىڭ مۇقيات دايىنداعان وپەراسياسى بولدى. ءقازىر تەرگەپ-تەكسەرۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلىپ جاتىر. العاشقى ناتيجەلەرى دە بار. وكىنىشكە قاراي، قۇربان بولعانداردىڭ سانى وتە كوپ. بۇل مەنىڭ دە جانىما باتادى. قازا بولعانداردىڭ جاقىندارى مەن تۋىستارىنا كوڭىل ايتتىم. ءاربىر جاعداي ءجىتى تەكسەرىلەدى. كىنالىلەر انىقتالىپ، جاۋاپقا تارتىلادى. ەلىمىزگە بىتىمگەرلىك كۇشتەرىن جىبەرۋ جونىندەگى قازاقستاننىڭ ۇندەۋىنە جىلى ءارى ىسكەرلىكپەن قاراعانىڭىز ءۇشىن سىزگە تاعى دا ريزاشىلىعىمدى بىلدىرەمىن. بىتىمگەرلىك كونتينگەنت ستراتەگيالىق نىسانداردى كۇزەتۋ تۇرعىسىنان وتە ماڭىزدى ءرول اتقاردى، – دەدى قاسىم-جومارت توقايەۆ.
ۆلاديمير پۋتين قاڭتارداعى قايعىلى وقيعالارعا قاتىستى ءوزىنىڭ پىكىرىن ءبىلدىردى.
– قازاقستاندى ەل ىشىندەگى كۇردەلى جاعدايدى پايدالانعان قانداي دا ءبىر حالىقارالىق بۇلىكشىلەردىڭ قۇربانى بولدى دەسەك، ارتىق ايتقاندىق ەمەس. رەسەي ۇجىمدىق قاۋىپسىزدىك تۋرالى شارت ۇيىمىنا مۇشە مەملەكەتتىڭ ءبىرى رەتىندە شارتتىڭ 4-بابىنا سايكەس قازاقستانعا كومەك قولىن سوزدى. دەگەمەن، قازاقستان باسشىلىعى نەگىزگى ءرول اتقاردى، سونداي-اق وزدەرىنىڭ ىسىنە، انتىنا جانە حالقىنا ادال قۇقىق قورعاۋ ورگاندارى مەن قارۋلى كۇشتەر وزدەرىنە جۇكتەلگەن مىندەتتى ورىندادى. وسى وقيعالار كەزىندە قيراعان نىسانداردى قالپىنا كەلتىرۋ ءۇشىن كوپ كۇش جۇمساۋ قاجەت ەكەنىن دە بىلەمىن. ءبىراق قازاقستان ءسىزدىڭ تاباندىلىعىڭىزدىڭ ارقاسىندا نىق تۇر جانە ءسىزدىڭ باسشىلىعىڭىزبەن بەلسەندى دامۋدا، – دەدى رەسەي پرەزيدەنتى.
پرەزيدەنتتەر ەكى ەل اراسىنداعى جان-جاقتى بايلانىستاردىڭ تابىستى دامۋىن جوعارى باعالاپ، ساياسي، ەكونوميكالىق، ساۋدا، ينۆەستيسيالىق جانە مادەني-گۋمانيتارلىق قارىم-قاتىناستاردى تەرەڭدەتۋگە ەكى تاراپتىڭ دا مۇددەلى ەكەنىن ايتتى.
– الداعى كەلىسسوز بارىسىندا قازاقستاننىڭ جانە ەكى ەلدىڭ دە ستراتەگيالىق مۇددەلەرىن قامتيتىن ءبىرقاتار وزەكتى ماسەلە بويىنشا پىكىر الماسۋدى جوسپارلاپ وتىرمىز. ماڭىزدى كەلىسىمگە قول قويىلدى. جالپى، ءوزارا ستراتەگيالىق، وداقتاستىق قارىم-قاتىناستار بويىنشا ناقتى ناتيجەگە قول جەتكىزەمىز دەپ ويلايمىن. ساياسي ەرىك-جىگەر بار، سوندىقتان ناقتى ناتيجەگە قول جەتكىزەمىز دەپ ويلايمىن. بۇدان بۇرىن دا قازاقستان مەن رەسەيدىڭ قۇداي قوسقان كورشى ەكەنىن ايتقانبىز. الەمدەگى ەڭ ۇزىن قۇرلىقتىق شەكارا دا بىزگە تيەسىلى. ەلدەرىمىز اراسىندا دوستىق پەن ىنتىماقتاستىقتان باسقا قارىم-قاتىناس بولۋى مۇمكىن ەمەس، – دەدى قازاقستان پرەزيدەنتى.
رەسەي باسشىسى ەكى ەل اراسىنداعى ەكونوميكالىق ىقپالداستىقتى ارتتىرۋعا نيەتتى ەكەنىن مالىمدەدى.
– رەسەي قازاقستاننىڭ ءىرى ساۋدا-ەكونوميكالىق سەرىكتەسى ەكەنىن قۋانىشتىمىن. حالىقارالىق الاڭداردا دا تىعىز ىنتىماقتاستىق ورناتقانبىز، بۇرىنعى كەڭەستىك كەڭىستىكتەن تىس ءىرى حالىقارالىق ۇيىمداردا دا ىقپالداستىعىمىز بار. بيىل ديپلوماتيالىق قاتىناستاردى ورناتقانىمىزعا – 30 جىل. ءبىرقاتار كولەمدى ءىس-شارا وتكىزۋ كوزدەلىپ وتىر. ولار ءبىزدىڭ ىسكەرلىك، گۋمانيتارلىق بايلانىستارىمىزعا پايدالى بولاتىنىنا سەنىمدىمىن. عارىش، ەنەرگەتيكا، ماشينا جاساۋ سالالارىنداعى ءىرى جوبالار بويىنشا بىرلەسىپ اتقاراتىن جۇمىس كوپ، – دەدى ۆلاديمير پۋتين.
قازاقستان مەن رەسەي باسشىلارىنىڭ كەزدەسۋى بارىسىندا ءبىلىم بەرۋ سالاسىنداعى ىنتىماقتاستىققا باسا ءمان بەرىلدى. ينجەنەرلىك-تەحنيكالىق سالاداعى جوعارى بىلىكتى مامانداردىڭ تاپشىلىعىنا بايلانىستى قازاقستاندا رەسەيدىڭ جەتەكشى جوعارى وقۋ ورىندارىنىڭ فيليالدارىن اشۋ جانە «بولاشاق» باعدارلاماسى اياسىندا رەسەيدە مامانداردى ازىرلەۋ جونىندە ۋاعدالاستىققا قول جەتكىزىلدى.
كەلىسسوز قورىتىندىسى بويىنشا ءبىلىم بەرۋ، تەمىرجول، سيفرلاندىرۋ، عارىشتى يگەرۋ جانە اتوم ەنەرگەتيكاسى سالالارى بويىنشا ماماندار دايارلاۋعا قاتىستى ءبىرقاتار قۇجاتقا قول قويىلدى.
1. قازاقستان رەسپۋبليكاسى سيفرلىق دامۋ، يننوۆاسيالار جانە اەروعارىش ونەركاسىبى مينيسترلىگى مەن رەسەي فەدەراسياسى سيفرلىق دامۋ، بايلانىس جانە بۇقارالىق كوممۋنيكاسيالار مينيسترلىگى اراسىنداعى سيفرلاندىرۋ سالاسىنداعى تاجىريبە الماسۋ جونىندەگى ءوزارا تۇسىنىستىك تۋرالى مەموراندۋم.
2. قازاقستان رەسپۋبليكاسى سيفرلىق دامۋ، يننوۆاسيالار جانە اەروعارىش ونەركاسىبى مينيسترلىگى مەن «روسكوسموس» عارىش قىزمەتى مەملەكەتتىك كورپوراسياسى اراسىنداعى جەردى قاشىقتان زوندتاۋ عارىش اپپاراتتارىنىڭ دەرەكتەرىمەن الماسۋ جونىندەگى ءوزارا تۇسىنىستىك تۋرالى مەموراندۋم.
3. قازاقستان رەسپۋبليكاسى ەنەرگەتيكا مينيسترلىگى مەن «روساتوم» اتوم ەنەرگياسى مەملەكەتتىك كورپوراسياسى (رەسەي فەدەراسياسى) اراسىنداعى قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ اتوم ەنەرگياسىن بەيبىت ماقساتتا پايدالانۋ سالاسىنداعى قادرلاردى دايارلاۋ جونىندەگى ءوزارا تۇسىنىستىك تۋرالى مەموراندۋم.
4. قازاقستان رەسپۋبليكاسى ءبىلىم جانە عىلىم مينيسترلىگى مەن رەسەي فەدەراسياسى عىلىم جانە جوعارى ءبىلىم مينيسترلىگى اراسىنداعى ءوزارا تۇسىنىستىك تۋرالى مەموراندۋم.
5. «قازاقستان تەمىر جولى» ۇك» اق جانە «ترانسماشحولدينگ» اق اراسىنداعى ءوزارا ىنتىماقتاستىق تۋرالى كەلىسىم.
6. «حالىقارالىق باعدارلامالار ورتالىعى» اكسيونەرلىك قوعامى (قازاقستان رەسپۋبليكاسى) مەن «ن.ە.باۋمان اتىنداعى ماسكەۋ مەملەكەتتىك تەحنيكالىق ۋنيۆەرسيتەتى» فەدەرالدىق مەملەكەتتىك اۆتونومدى جوعارى وقۋ ورنى اراسىنداعى ءوزارا تۇسىنىستىك تۋرالى مەموراندۋم.
7. «حالىقارالىق باعدارلامالار ورتالىعى» اكسيونەرلىك قوعامى (قازاقستان رەسپۋبليكاسى) مەن «ميسيس» ۇلتتىق تەحنولوگيالىق زەرتتەۋ ۋنيۆەرسيتەتى» فەدەرالدىق مەملەكەتتىك اۆتونومدى جوعارى ءبىلىم بەرۋ مەكەمەسى (رەسەي فەدەراسياسى) اراسىنداعى ءوزارا تۇسىنىستىك تۋرالى مەموراندۋم.
8. «حالىقارالىق باعدارلامالار ورتالىعى» اكسيونەرلىك قوعامى (قازاقستان رەسپۋبليكاسى) مەن «ميفي» ۇلتتىق يادرولىق زەرتتەۋ ۋنيۆەرسيتەتى» فەدەرالدىق مەملەكەتتىك اۆتونومدى جوعارى ءبىلىم بەرۋ مەكەمەسى اراسىنداعى ءوزارا تۇسىنىستىك تۋرالى مەماراندۋم.
9. «حالىقارالىق باعدارلامالار ورتالىعى» اكسيونەرلىك قوعامى (قازاقستان رەسپۋبليكاسى) مەن «ماسكەۋ فيزيكو-تەحنيكالىق ينيستيتۋتى» فەدەرالدىق مەملەكەتتىك اۆتونومدى جوعارى ءبىلىم بەرۋ مەكەمەسى اراسىنداعى ءوزارا تۇسىنىستىك تۋرالى مەموراندۋم.
10. «حالىقارالىق باعدارلامالار ورتالىعى» اكسيونەرلىك قوعامى (قازاقستان رەسپۋبليكاسى) مەن «ي.م.گۋبكين اتىنداعى رەسەي مەملەكەتتىك مۇناي جانە گاز ۋنيۆەرسيتەتى (ۇلتتىق زەرتتەۋ ۋنيۆەرسيتەتى)» فەدەرالدىق مەملەكەتتىك اۆتونومدى جوعارى ءبىلىم بەرۋ مەكەمەسى اراسىنداعى ءوزارا تۇسىنىستىك تۋرالى مەموراندۋم.
11. «حالىقارالىق باعدارلامالار ورتالىعى» اكسيونەرلىك قوعامى (قازاقستان رەسپۋبليكاسى) مەن «ناقتى مەحانيكا مەن وپتيكا ينستيتۋتى» ۇلتتىق زەرتتەۋ ۋنيۆەرسيتەتى» فەدەرالدىق مەملەكەتتىك اۆتونومدى جوعارى ءبىلىم بەرۋ مەكەمەسى اراسىنداعى ءوزارا تۇسىنىستىك تۋرالى مەموراندۋم.