وسى اپتانىڭ سوڭىندا قاراشا ايى تابيعات ساحناسىنا شىعادى. بۇل ايدى قازەكەڭ – جاماۋ-جاسقاۋ ايى دەپ تە اتاعان. كۇز بەن قىس ارالىعىنداعى وتپەلى كەزەڭ. امالى مەن اتاۋى كوپ اي: «قارا كۇز»، «قاراجات»، «قاراج» دەگەن اتاۋى، «قاراشانىڭ قايتۋى»، «بوز قىراۋ»، «قاراشا»، «كىشى قاراشا»، ت.ب. امالى بار... مال سەمىرەتىن مەزگىل. مالدىڭ ايتارلىقتاي قوڭ جيناۋى ولاردىڭ قىستان قىسىلماي شىعۋىنا مۇمكىندىك بەرەدى.
ەرتەدە سالىق مالىن وسى ايدا جيناعان. ونى حالىق قاراج»، «قاراجشى» دەپ (قاراجات جيناۋشى دەگەن ماعىنادا) اتاپتى. سودان وسى اي اتاۋى قالىپتاسسا كەرەك. بۇرىنعىلاردىڭ ايتۋى بويىنشا: قاراشادا قىسقا شىداي المايتىن كۇيى ناشار نەمەسە اقساق-توقساق مال سويىلىپ الىنادى. كۇن بۇرىنعىدان سۋىتادى. قار تۇسە باستايدى. وسى ايدا قۇستار كوشىن وڭتۇستىككە باعىتتايدى.
وتكەن پايىمدارىمىزدىڭ بىرىندە ءۇش اي كۇز: التىن كۇز، جىلاۋىق كۇز، مىرزا كۇز، قوڭىر كۇز، قارا كۇز سياقتى مەزگىلدىك بولىكتەردەن تۇراتىنىن ايتقانبىز. اتالعان بولىكتەردىڭ كوبىسى ءوتىپ، قاراكۇز قالدى. بۇل – كۇزدىڭ سوڭعى ايى.
از عانا ۋاقىت بۇرىن قۇمىرسقالاردىڭ جايباراقات تىرشىلىك ەتىپ جاتقانىن كوردىك. الدا جىلى دا شۋاقتى كۇندەر ءالى دە بار ەكەنىنە وسى كورىنىس كۋا بولعانداي. بۇعان وتكەندە ايدىڭ الشىسىنان تۋعانىن قوسساق، قاراشانىڭ بەل ورتاسىنا دەيىن اۋا رايىنىڭ شارۋاعا جايلى بولارىنا كوڭىلدە كۇمان قالماسى انىق. بۇل شۋاقتى كۇندەر جالعاسا بەرەدى دەگەن ءسوز ەمەس. ءقازىر قازاننىڭ قارا جەلى امالى دا قاباتتاسا كورىنىس بەرۋدە. تاڭەرتەڭگىلىك جانە كەشكىلىك مەزگىلدەردە سۋىق جەل سوعۋى، كۇننىڭ جىلۋى كۇرت ازايۋى وسى كەزگە ءتان قۇبىلىس.
قولدانىستاعى كۇنتىزبە بويىنشا، بۇگىن قازاننىڭ 28ء-ى. اي كۇنتىزبەسى 13ء-تى كورسەتىپ تۇر. قازاقشا 3 كۇننەن كەيىن قاراشانىڭ – 1ء-ى. اپتا ايدىڭ باسىن دا، ورتاسىن دا، سوڭىن دا قامتىپتى. اتالمىش مەزگىلدەردە اۋا رايىنىڭ اۋمالى- توكپەلى بولاتىنىن ەسكەرسەك، جاۋىن-شاشىن بولۋى وتە مۇمكىن. ءبىراق كۇننىڭ كوزى تۇمشالانبايدى. ەسەسىنە، شۋاقتى ساتتەر كۇرت ازايادى. اياقاستىنان ايتارلىقتاي سالقىندىقتىڭ ورىن الۋى (كۇزدىڭ سوڭعى ايىندا) زاڭدى دا. قانشا دەگەنمەن، قاراشا قىستىڭ ەسىگى ىسپەتتى اي عوي... ارى قاراي قارا كۇز... قىسقا دايىندىق جاساۋدىڭ دەر شاعى.