ادامدار اراسىنداعى سىيلاستىقتى ارتتىرۋدىڭ بىردەن-بىر قۇرالى - سىيلىق. سىيلىق العان ادام قۋانىپ، رازى بولىپ قالسا، سىيلىق بەرۋشى دە ءماز بولارى ءسوزسىز. ءبىراق كەيدە قۋانتايىن دەپ سىيلىق بەرىپ، كەرىسىنشە رەنجىتىپ الاتىن كەزدەر دە بولادى، سەبەبى سىيلىق بەرۋدىڭ دە ءوز ادەبى، سەنىمى، ىرىمى، تىيىمى بار.
جانۋارلار
جانۋار - ءتىرى ەنەرگيا. ونى سىيعا الۋ دا، بەرۋ دە - جاۋاپكەرشىلىك. كونە نانىمداردا ايتىلعانداي، كەز كەلگەن جانۋاردى "ساتىپ الۋ" (ۆىكۋپ) كەرەك. سوندىقتان ەگەر سىزگە مىسىق، كۇشىك نەمەسە باسقا ءبىر تىرشىلىك يەسىن سىيلاسا، مىندەتتى تۇردە قايتارىمىنا شاعىن بولسا دا (ءتاتتى، اقشا) بىردەڭە بەرىپ جىبەرىڭىز. بۇل جانۋاردىڭ ەنەرگياسىن بەكىتىپ، ونى ءوز يەسىنە ءۇيىر قىلادى، ەگەر ولاي ەتپەسە جانۋار ۇزاق تۇراقتاماي، قاشىپ كەتۋى ەنەمەس اۋىرىپ قالۋى مۇمكىن دەگەن سەنىم بار ەكەن. سونىمەن قاتار جانۋاردى العان كەزدە شىن نيەتىڭمەن "قوش كەلدىڭ" دەپ قابىلداۋ كەرەك.
ساعات
ساعات - ۋاقىتتىڭ بەلگىسى. ۋاقىت ء-ومىردىڭ اعىسى، وزگەرۋ، قارتايۋ. سول سەبەپتى كەز كەلگەن (قولساعات، قابىرعا ساعاتى، ەسكى، جاڭا، ەلەكتروندى، مەحانيكالىق) ساعات سىيلاۋ دا "ءبىرتۇرلى" ەنەرگەتيكا تۋدىرادى دەيدى. ەگەر ساعات سىيلانسا، مىندەتتى تۇردە ونىڭ دا "اقىسىن" بەرۋ كەرەك، ازداعان اقشا نەمەس ءتاتتى ءدام تۇرىندە. بۇلاي ەتۋ سىيلىقتى بەيتاراپتاندىرىپ، ۋاقىت ەنەرگياسىنىڭ يەسىنە قارسى اسەر ەتپەۋىنە كومەكتەسەدى. ساعاتتى سىيعا العان كەزدە "ءوز ۋاقىتىمدى ءوزىم باسقارامىن" دەپ نيەت ەتۋ كەرەك.
بەلدىك
بەلدىك - شەكتەۋ مەن بايلانۋدىڭ بەلگىسى. سىيعا بەرىلگەن بەلدىك يەسىنىڭ ارەكەتىن تەجەيدى دەگەن سەنىم بار. سونى بولدىرماۋ ءۇشىن سىيعا بەرگەن بەلدىكتى ۇيگە اكەلىپ،، ءبىر اپتاداي جازىپ اشىپ قويۋ كەرەك، بەيتاراپتانادى. بەلدىكتى تاعار الدىندا ىشتەي "جولىمدى اش" دەپ ايتۋعا بولادى.
ءاميان
ءاميان - اقشانىڭ "ءۇيى". ول ادامنىڭ وزىنە قالاي ۇناسا، سولاي ونىڭ قارجىلىق جولىنا دا اسەر ەتەدى دەگەن نانىم بويىنشا، بەيتانىس ادامنان ءاميان الۋ قارجىلىق جولىڭدى السىرەتۋى مۇمكىن، كەي جاعدايدا ءوز ساتتىلىگىڭدى باسقاعا "اۋدارىپ" جىبەرۋىڭ دە ىقتيمال. ءامياندى تەك جاقىن، جۇرەگى تازا ادامنان العان دۇرىس. ەڭ باستىسى، سىيلاعان كەزدە ءامياننىڭ ىشىندە كەم دەگەندە 1 تيىن بولۋ كەرەك، تيىن اقشا اعىمىن جولعا قويادى. ءاميان العان كۇننەن باستاپ ونىڭ ىشىنە تەك جاقسى ەنەرگيا جينالسىن دەپ نيەت ەت.
قايشى
قايشى - كەسۋ، توقتاتۋ ەنەرگياسىن بەرەدى. سول سەبەپتى قايشى سىيلاۋ كوپ كەزدەسپەيدى جانە سىيعا الۋ دا ۇسىنىلمايدى. ەگەر سىرتتا بىرەۋ قايشى سىيلاسا، ونى ۇيگە اپارماعان دۇرىس دەپ ايتىلادى، سەبەبى ونىڭ ۇيدەگى ۇيلەسىم ەنەرگياسىن "كەسۋى" مۇمكىن دەپ سەنگەن. ەگەر قاتتى قاجەت بولسا، 24 ساعات تۇزعا كومىپ قويىپ، سودان كەيىن عانا قولدانۋعا بولادى. جالپى قايشىمەن بايلانىستى سىيلىقتى بەرۋدەن دە، الۋدان دا تارتىنعان ءجون، ول ادامنىڭ جوىنا كەدەرگى بولۋى مۇمكىن ەكەن.
اينا
اينا - ادامنىڭ ىشكى ەنەرگياسىن وزىنە قايتا كورسەتە الاتىن كۇشتى زات. سىيعا كەلگەن اينادا بوگدە ادامنىڭ ءىزى، كوڭىل-كۇيى، ويى قوناقتاۋى مۇمكىن. سوندىقتان تۇز سالىنعان سۋعا جۋىپ العان ءجون.تۇز - اينانىڭ ەنەرگياسىن تۇسىرەتىن قاراپايىم تازارتۋ قۇرالى، ءوزىڭ ساتىپ العان اينانى دا وسىلاي "تازالاعان" دۇرىس. تازالانعان اينا ومىرىڭە جارىق ساۋلە شاقىرادى.