2022 جىلدىڭ قىركۇيەگىنەن باستاپ مىندەتتى الەۋمەتتىك مەديسينالىق ساقتاندىرۋ جۇيەسىندە ءوزىن-وزى جۇمىسپەن قامتىعان ازاماتتاردى ساقتاندىرۋ ءتارتىبى وزگەردى.
بۇدان بىلاي اتالعان ساناتتاعى تۇرعىندار الداعى 12 ايعا جارنا تولەپ ساقتاندىرۋ جۇيەسىنە قوسىلۋعا مۇمكىندىك الدى، دەپ حابارلايدى Almaty-akshamy.kz
ماسەلەن، ءمامس پاكەتىندەگى قىزمەتتەردى پايدالانۋ ءۇشىن پاسيەنت وسى جىلدىڭ قىركۇيەك ايىنان باستاپ 2023 جىلدىڭ قىركۇيەگىنە دەيىن جارنا اۋدارا الادى. جالپى جاڭا مەحانيزم قالاي جۇمىس ىستەيدى؟ ءبىر جىلعا ساقتاندىرۋ ستاتۋسىنا يە بولۋ ءۇشىن قانشا ۋاقىت كەتەدى؟ جاڭا تارتىپكە قاتىستى ساۋالدارعا مسق الماتى فيليالى وكىلدەرى جاۋاپ بەردى.
* مەن سوڭعى 12 اي بويى ءمامس جارناسىن اي سايىن تولەپ كەلەمىن. ەندى الداعى 12 اي ءۇشىن دە تولەۋىم قاجەت پە؟ الدە ارى قاراي دا اي سايىن تولەي بەرسەم بولا ما؟
جارنانى ءار ادام ءوز قالاۋىنشا تولەي الادى. ەگەر ۋاقتىلى تولەپ جۇرگەن بولساڭىز، بۇرىنعىشا اي سايىن اۋدارا بەرسەڭىز بولادى. سونداي-اق، ءار توقسانعا نەمەسە ءبىر جىلعا الدىن الا تولەۋگە دە مۇمكىندىك بار.
* بۇرىن-سوڭدى جارنا تولەمەگەن ەدىم. وسى مۇمكىندىكتى پايدالانىپ، ءبىر جىلعا ساقتاندىرىلۋعا بولا ما الدە وتكەن ايلاردىڭ قارىزىن دا وتەۋىم قاجەت پە؟
بۇل وزگەرىس ازاماتتاردىڭ جۇيەگە قوسىلۋىنا مۇمكىندىك بەرۋ ماقساتىندا ەنگىزىلىپ وتىر. ءسىز اعىمداعى اي مەن الداعى 12 ايدىڭ جارناسىن قوسا تولەگەن جاعدايدا 3 كۇننەن كەيىن ساقتاندىرۋ ستاتۋسىنا يە بولاسىز.
* جارنانى ارا-اراسىندا تولەپ ءجۇردىم. «ساقتاندىرىلعان» ستاتۋسىنا يە بولۋ ءۇشىن جارنا تولەنبەگەن ايلارعا قوردالانعان قارىزدى وتەۋىم قاجەت پە؟ الدە بىردەن 12 ايعا جارنا تولەۋىم كەرەك پە؟
ءسىز جارنا اۋدارىلماي قالعان ايلاردىڭ قارىزىن وتەسەڭىز ساقتاندىرۋ جۇيەسىنە قوسىلاسىز. تولەنەتىن قارىز مەرزىمى 12 ايدان اسپاۋى ءتيىس. نەمەسە الداعى ءبىر جىلعا تولەسەڭىز دە بولادى.
* الداعى ءبىر جىلعا جارنا تولەپ ساقتاندىرىلدىم. ودان كەيىن جارنا اۋدارماسام، ستاتۋسىمنان ايىرىلىپ قالام با؟
ءبىرىڭعاي جيىنتىق تولەم تولەۋشىلەردەن باسقا ساناتتاردىڭ ستاتۋسى سوڭعى جاسالعان جارنادان كەيىن 3 اي بويى ساقتالادى. ءبىراق بۇل جارنا تولەۋ مىندەتىنەن بوساتپايدى. ءۇش ايدان كەيىن وتكەن ايلاردىڭ قارىزى جابىلماسا، ساقتاندىرۋ ستاتۋسى جويىلادى.
* ساقتاندىرۋ جارناسى ەڭ تومەنگى جالاقى (ەتج) مەن ايلىق ەسەپتىك كورسەتكىشكە (اەك) بايلانىستى وزگەرىپ وتىرادى. كەلەسى جىلى قازاقستاندا ەتج 70 مىڭ تەڭگەگە وسەدى دەپ حابارلاندى. ەندەشە ءوزىن-وزى ساقتاندىراتىندار تولەيتىن جارنا مولشەرى دە وزگەرە مە؟ كەلەر جىلدىڭ جارناسى قانداي بولماق؟
جارنا مولشەرى ادەتتە 1 قاڭتاردا (بەلگىلى ءبىر قارجىلىق جىلداعى مولشەر بويىنشا) بەلگىلەنەدى. قازىرگى تاڭدا ءوزىن-وزى ساقتاندىرۋشىلار ەتج-نىڭ 5 پايىزىن تولەيدى (60 مىڭ تەڭگەنىڭ 5% – 3000 تگ). ياعني، كەلەسى جىلدىڭ جارناسىن بيىل تولەيتىن بولساڭىز، جارنا قولدانىستاعى مولشەر بويىنشا ەسەپتەلەدى. ماسەلەن، 2021 جىلدىڭ قارىزىن وتەۋ ءۇشىن 2125 تەڭگە تولەيسىز. سەبەبى وتكەن جىلى ەتج 42500 تەڭگە بولاتىن، ونىڭ 5% 2125 تەڭگە بولاتىن.
* مەن ءبىر جىلعا جارنا تولەپ ساقتاندىرۋ جۇيەسىنە قوسىلدىم دەلىك. سودان كەيىن جەڭىلدىگى بار ساناتقا ەنەتىن بولسام، تولەنگەن سومانى قايتارىپ الۋعا بولا ما؟
جاڭا تالاپ بويىنشا، ءبىر جىلعا الدىن الا تولەنگەن تولەمدەر قايتارىلمايدى. جالپى، ساقتاندىرۋ جۇيەسىندە ارتىق نەمەسە قاتە تولەنگەن تولەمدەردى قايتارىپ الۋعا بولادى. ول ءۇشىن «ازاماتتارعا ارنالعان ۇكىمەت» مەملەكەتتىك كورپوراسياسى» كەاق-نا بارىپ ءوتىنىش جازۋ قاجەت (الماتى قالاسىنداعى مەكەن-جايى: جاندوسوۆ كوشەسى 51، اۋەزوۆ اۋداندىق حقكو، 2-قابات، 3-كابينەت).
* بۇعان دەيىن جەڭىلدىك ساناتىندا بولدىم. الداعى ءبىر جىلدىڭ جارناسىن تولەۋىم قاجەت پە؟ الدە اي سايىن تولەي بەرۋگە بولا ما؟
مىندەتتى الەۋمەتتىك مەديسينالىق ساقتاندىرۋ تۋرالى زاڭ بويىنشا، قازاقستاننىڭ بارلىق ازاماتتارى جانە ىقتيارحاتى بار شەتەلدىكتەر جارنا تولەۋگە مىندەتتەلگەن. ءبىراق جارنا تولەۋ ءتاسىلىن ءار ادام ءوز قالاۋىنشا تاڭدايدى. ستاتۋستان ايىرىلىپ قالماس ءۇشىن، جەڭىلدىك ساناتىنان شىققان ايدان باستاپ جارنا تولەي باستاساڭىز جەتكىلىكتى.
* ءبىرىڭعاي جيىنتىق تولەم (بجت) تولەيتىندەر ءبىر جىلعا ستاتۋس الا الا ما؟
بۇل مەحانيزم ءوزىن-وزى ساقتاندىرۋشىلارعا عانا ارنالعان. ەگەر ول ساناتقا وتكىڭىز كەلمەسە بجت تولەمدەرىن اي سايىن نەمەسە جىلدىڭ سوڭىنا دەيىن تولەپ تاستاۋعا بولادى. وكىنىشكە وراي، ەكىنشى دەڭگەيلى بانكتەر ازىرگە جيىنتىق 2023 جىل ءۇشىن بجت قابىلدامايدى. سەبەبى كەلەر جىلدان باستاپ بجت مولشەرى وزگەرۋى مۇمكىن.
ق ر سالىق كودەكسىنىڭ 774 بابى بويىنشا، جيىنتىق تولەمدى كونسۋلتاسيالىق، ماركەتينگتىك، اۋديت، بۋحگالتەرلىك قىزمەت، ساقتاندىرۋ، زاڭ، يۋستيسيا سالاسىنا قاتىستى قىزمەتتەردى كورسەتەتىندەر، شەتەل ازاماتتارى، جەكە كاسىپكەرلەر، ازاماتتىق-قۇقىقتىق كەلىسىمشارت بويىنشا ەڭبەك ەتەتىندەر، كوممەرسيالىق جىلجىمايتىن مۇلىكتى جالعا بەرۋشىلەر تولەي المايدى.
ماڭىزدى
ءمامس جۇيەسىندەگى ستاتۋستى تەلەگرامم ارناسىنداعى ساقتاندىرۋ بوت (https://t.me/SaqtandyryBot) ارقىلى، فمس.كز سايتى مەن Qoldau 24/7ءموبيلدى قوسىمشاسى ارقىلى انىقتاۋعا بولادى. تولەم تۋرالى رەسمي قۇجاتتى ەلەكتروندى ۇكىمەت پورتالى eGov.kz بەرەدى.
جارنانى بىردەن 12 ايعا تولەگەن كەزدە ءار ايعا ءبولىپ تولەۋ قاجەت. سونىمەن قاتار، جسن، تولەم جاسالاتىن اي مەن جىلدى قاتەسىز كورسەتۋ ماڭىزدى. قاتەلەسىپ ءبىر ايعا بىرنەشە رەت تولەپ قويساڭىز نەمەسە جسن دۇرىس كورسەتىلمەگەن جاعدايدا، اقشانى قايتارۋ ءۇشىن «ازاماتتارعا ارنالعان ۇكىمەت» مەملەكەتتىك كورپوراسياسىنا ارىز جازۋ قاجەت. جارنانى ەكىنشى دەڭگەيلى بانكتەر، بانكتەردىڭ ءموبيلدى قوسىمشالارى، تەرمينالدار نەمەسە «قازپوشتا» اق ارقىلى تولەۋگە بولادى.