وزبەكالى جانىبەكوۆتىڭ تۋعانىنا 90 جىل

وزبەكالى جانىبەكوۆتىڭ تۋعانىنا 90 جىل سۋرەت: Qazaquni.kz

وزبەكالى جانىبەكوۆ دەگەندە ەل ەسىنە بىردەن تۇركىستانداعى قوجا احمەت ياساۋي كەسەنەسى مەن تايقازان تۇسەدى.


بۇگىن كورنەكتى مەملەكەت قايراتكەرى، ەتنوگراف، تاريح عىلىمدارىنىڭ كانديداتى، ەل تاريحىنداعى ەڭ داڭقتى مادەنيەت مينيسترلەرىنىڭ ءبىرى وزبەكالى جانىبەكوۆتىڭ تۋعانىنا 90 جىل تولدى، دەپ حابارلايدى Almaty-akshamy.kz قازاقپاراتقا سىلتەمە جاساپ.


ءبىر ءوزى ءبىر ينستيتۋتتاي بولعان وزبەكالى جانىبەكتوۆتىڭ قازاق رۋحانياتى مەن مادەنيەتىن دامىتۋداعى ەڭبەك جولىن احمەت بايتۇرسىن ۇلىنىڭ ۇلت اعارتۋ ىسىندەگى سارا جولىنا ۇقساتۋعا بولادى. الاش كوسەمىنىڭ قازاق زەيىنىن عىلىم-بىلىمگە بۇرۋ ءۇشىن تۇتاس ءبىر عىلىمي ينستيتۋت اتقاراتىن شارۋانى تىندىرىپ كەتكەنى تاريحتان ايان. قازاق مادەنيەتىنىڭ اسىل جاۋھارىن ارشىپ، ساف كۇيىندە ۇرپاققا تابىستاۋ جولىندا وزبەكالى جانىبەكوۆكە دە ءدال سولاي جان-جاقتى، ولشەۋسىز ەڭبەك ەتۋگە تۋرا كەلدى. ول 1931 جىلى 28 تامىزدا، تۇركىستان وبلىسى وتىرار اۋدانىنىڭ سارىقامىس اۋىلىندا دۇنيەگە كەلىپ، 1998 جىلدىڭ 22 اقپانىندا الماتىدا ومىردەن ءوتتى. اباي اتىنداعى قازاق پەداگوگيكالىق ينستيتۋتىن بىتىرگەن سوڭ ەڭبەك جولىن قازىرگى تۇركىستان وبلىسىنىڭ كەلەس اۋانىندا مەكتەپ ءمۇعالىمى، كەيىن وقۋ ءىسىنىڭ مەڭگەرۋشىسى بولىپ باستايدى. ۋاقىت وتە كەلە كەلەس اۋدانى كومسومول كوميتەتىنىڭ 1-حاتشىسى، شىمكەنت وبلىسىنىڭ كومسومول كوميتەتىنىڭ حاتشىسى، قازاقستان لەنينشىل كوممۋنيستىك جاستار وداعىنىڭ حاتشىسى، قازاقستان كومپارتياسى تورعاي وبلىسى كوميتەتىنىڭ حاتشىسى، قازاقستان كومپارتياسى ورتالىق كوميتەتىنىڭ شەت ەلدەرمەن بايلانىس ءبولىمىنىڭ مەڭگەرۋشىسى، قازاقستان مادەنيەت ءمينيسترىنىڭ ورىنباسارى، مادەنيەت ءمينيسترى، قازاقستان كومپارتياسى ورتالىق كوميتەتىنىڭ حاتشىسى قىزمەتتەرىن اتقارعان. وزبەكالى جانىبەكوۆ دەگەندە ەل ەسىنە بىردەن تۇركىستانداعى قوجا احمەت ياساۋي كەسەنەسى مەن تايقازان تۇسەدى. وتكەن عاسىردىڭ 70-جىلدارى قوجا احمەت ياساۋي كەسەنەسىن قالپىنا كەلتىرۋگە ۇيىتقى بولىپ، تايقازاندى سانكت-پەتەربۋرگتەگى ەرميتاجدان قايتارۋعا قاجىرلى ەڭبەك سىڭىرگەنى ەندى عانا اشىق ايتىلىپ ءجۇر. ونىڭ باستاماسىمەن قازاقستاننىڭ كوپتەگەن قالالارىندا ەتنوگرافيالىق مۇراجايلار اشىلدى. تاريحي جانە مادەني ەسكەرتكىشتەردى ساقتاپ، قالپىنا كەلتىرۋ ءۇشىن «ارقاس» قوعامىن قۇرعان. قازاق سازىنىڭ سارقىلماي جەتۋىنە تۇرتكى بولعان «شەرتەر»، «ادىرنا»، «التىناي» جانە تاعى باسقا فولكلورلىق ونەر انسامبلدەرىن ۇيىمداستىردى. ناۋرىز مەيرامىنىڭ حالىقپەن قايتا قاۋىشقان كەزى دە ونىڭ مادنيەت تىزگىنىن ۇستاعان كەزىمەن تۇسپا-تۇس كەلەدى. ءمىرجاقىپ دۋلاتوۆ، جۇسىپبەك ايماۋىتوۆ، ماعجان جۇمابايەۆ، شاكارىم قۇدايبەردى ۇلى ەسىمدەرىنىڭ اقتالۋىنا دا بەلسەنە ات سالىستى. 1988-1991 جىلدارى وزبەكالى جانىبەكوۆ قازاقستان كومپارتياسى ورتالىق كوميتەتىنىڭ حاتشىسى بولىپ قىزمەت اتقارعان ەدى. قازاق ءتىلىنىڭ مەملەكەتتىك ءتىل مارتەبەسىن الاتىنى دا وسى كەز. قايراتكەر انا ءتىلىن دامىتۋ باعدارلاماسىنىڭ مەملەكەتتىك تۇجىرىمداماسىن جاساۋعا دا ۇلەس قوسقان ەكەن. بەلگىلى جۋرناليست، مادەنيەتتانۋشى قالي سارسەنباي وتكەن عاسىردا قازاق مادەنيەتىن ۇلتسىزداندىرۋ قاقپانىنان اراشالاۋ ىسىندە تەمىربەك جۇرگەنوۆ، ءىلياس وماروۆ، وزبەكالى جانىبەكوۆ ۇشتىگىنىڭ ەڭبەگى ولشەۋسىز بولعانىن ايتادى. ونىڭ ارتىندا سول قاجىرلى ەڭبەگىنىڭ كۋاسى بولىپ «قازاقتىڭ ۇلتتىق قول ونەرى» (1982)، «جاڭعىرىق» (1991)، «ۋاقىت كەرۋەنى» (1992)، «جولايرىقتا» (1996)، «قازاق كيىمى» (1996)، «ەجەلگى وتىرار» (1997)، «تاعدىر تاعىلىمى» (1996، 1-كىتاپ، 1997، 2-كىتاپ) اتتى ەڭبەكتەرى قالدى.

ءسىزدىڭ رەاكسياڭىز؟
ۇنايدى
0
ۇنامايدى
0
كۇلكىلى
0
شەكتەن شىققان
0
سوڭعى جاڭالىقتار

13:44

13:09

13:05

12:53

12:39

12:27

12:23

11:56

11:37

11:34

11:02

10:31

10:25

10:21

10:02

09:53

09:20

16:33

16:28

13:27

12:23

12:17

12:15

12:13

12:05