قحر ءتوراعاسى سي ءسزينپيننىڭ شاقىرۋىمەن پرەزيدەنت قاسىم-جومارت توقايەۆ بىر-ەكى كۇن بۇرىن XXIV قىسقى وليمپيادا ويىندارىنىڭ اشىلۋ سالتاناتىنا قاتىسۋ ءۇشىن بەيجىڭگە جۇمىس ساپارىمەن بارىپ كەلدى. بۇل – مەملەكەت باسشىسىنىڭ بيىلعى شەتەلگە جاساعان ءبىرىنشى ساپارى. وسى جاھاندىق سپورت دوداسى قىتايدىڭ اي كۇنتىزبەسى بويىنشا جاڭا جىل مەرەكەسىمەن تۇسپا-تۇس كەلدى. مۇنىڭ سيمۆولدىق ءمانى زور. جۇڭگو حالقى بارىس جىلىن ۇلكەن قوشەمەتپەن قارسى الدى.
قازاقستان پرەزيدەنتىمەن قاتار جۇڭگو استاناسىنا 30-دان استام مەملەكەتتىڭ باسشىلارى مەن ۇكىمەت جەتەكشىلەرى، كورولدەر وتباسىلارىنىڭ مۇشەلەرى مەن حالىقارالىق ۇيىمداردىڭ جەتەكشىلەرى كەلدى.
بەيجىڭدەگى اۋا رايىن ايتار بولساق، كۇن اشىق، قار جوق، ءبىراق قارا سۋىق. ءتورت جىلدا ءبىر كەلەتىن سپورت دوداسىنا حالىقتىڭ قىزىعۋشىلىعى وتە جوعارى بولدى. ماسەلەن، ءتىپتى دۇكەندەردە بەيجىڭ وليمپياداسىنىڭ تاڭبالارى بەينەلەنگەن كادەسىيلارعا ۇزىن-سونار كەزەك بولىپ جاتتى. جەرگىلىكتى حالىقتىڭ كوزىنەن ەلىنە دەگەن ماقتانىش پەن زور قۋانىشتى بايقالدى.
قازاقستان كوشباسشىسى جۇڭگو استاناسىنا 3 اقپان كۇنى ۇشىپ كەلدى. مەملەكەت باسشىسىن اۋەجايدان قحر ۇكىمەتىنىڭ ەۋرازيا ىستەرى جونىندەگى ارناۋلى وكىلى لي حۋەي كۇتىپ الدى. ايتپاقشى، قىتايدىڭ وسى جوعارى لاۋازىمدى ديپلوماتى وتكەن جاڭا جىل قارساڭىندا – 30 جەلتوقساندا اقوردادا قاسىم-جومارت توقايەۆتىڭ قابىلداۋىندا بولعان. سول كەزدە ول قىسقى وليمپيادانىڭ اشىلۋ راسىمىنە جۇڭگو ءتوراعاسىنىڭ شاقىرۋىن تابىستادى. پرەزيدەنتتىڭ ايتۋىنشا، ولار ءبىر ءبىرىن شامامەن 40 جىلدان بەرى بىلەدى. ەكى قۇرداس وتكەن عاسىردىڭ 80ء-شى جىلدارىنىڭ باسىندا بەيجىڭدە وتە جاقىن ارالاسقان.
قازاقستان دەلەگاسياسى بەيجىڭنىڭ باتىس بولىگىندە ورنالاسقان «دياويۋيتاي» مەملەكەتتىك رەزيدەنسياسىنا ورنالاستى. بۇل رەزيدەنسيانىڭ 800 جىلدان استام تاريحى بار. بۇرىن بۇل تاريحي ءارى كورىكتى جەر جۇڭگو يمپەراتورلارىنىڭ دەمالىسى ءۇشىن ارناپ سالىنعان ساراي بولعان. سزين اۋلەتىنىڭ بيلىگى كەزىندە يمپەراتور چجانسزۋن مۇندا بالىق اۋلايتىن پلاتفورما سالدىرعان. رەزيدەنسيا اتاۋى جۇڭگو تىلىنەن اۋدارعاندا بالىق اۋلاۋعا ارنالعان تەرراسسا دەگەندى بىلدىرەدى. سودان بەرى رەزيدەنسياعا «يمپەراتورشا بالىق اۋلاۋ» اتاۋى بەكىپ قالعان.
وسى رەتتە ءبىر نارسەنى ايتا كەتكەن ءجون. قاسىم-جومارت توقايەۆتان بولەك «دياويۋيتاي» رەزيدەنسياسىندا اۋقىمدى ءىس-شارا كۇندەرى رەسەي پرەزيدەنتى ۆلاديمير پۋتين مەن پاكىستان پرەمەر-مينيسترى يمران حان عانا توقتادى، ال وزگە دەلەگاسيالار قوناق ۇيلەرگە ورنالاستىرىلدى. ارينە، بۇل جۇڭگو تاراپىنىڭ قازاقستان باسشىسىنا، جالپى، ءبىزدىڭ ەلگە دەگەن ەرەكشە قۇرمەتىن، ايرىقشا كوزقاراسىن بىلدىرەدى.
بۇكىل الەمدە ءورشىپ تۇرعان كوروناۆيرۋستىڭ جاڭا "وميكرون" شتامى جاعدايىندا جۇڭگو بيلىگى بۇرىن-سوڭدى بولماعان شەكتەۋ شارالارىن ەنگىزدى. بۇل حاتتامالىق شارالارعا دا ءوزىنىڭ اسەرىن تيگىزدى. مىسالى، بەلگىلەنگەن تارتىپكە سايكەس، پرەزيدەنتتىڭ شەتەلدىك ساپارلارىن دايىنداۋ كەزىندە مەملەكەتتىك كۇزەت قىزمەتىنىڭ، پرەزيدەنتتىڭ باسپا ءسوز قىزمەتى مەن پروتوكولىنىڭ، سونداي-اق پرەزيدەنتتىڭ ءىس باسقارماسىنىڭ بىرنەشە قىزمەتكەرىنەن تۇراتىن الدىن الا باراتىن توپ قۇرىلادى. سول الدىن الا باراتىن توپ مەملەكەت باسشىسىنىڭ بەيجىڭگە بارۋىنا 1،5 كۇن قالعاندا جەتتى. وسىنداي قىسقا مەرزىمگە قاراماستان، اتالعان جۇمىس توبى قحر ءسىم جاۋاپتى قىزمەتكەرلەرىمەن، كۇزەت قىزمەتىمەن بىرلەسە وتىرىپ، ساپاردىڭ بارلىق حاتتامالىق ماسەلەسىن تولىعىمەن شەشە الدى. ءبىزدىڭ دەلەگاسياعا قىتايلىق ۇيىمداستىرۋشىلار تاراپىنان ەرەكشە قوناقجايلىق كورسەتىلدى.
قىسقى وليمپيادا ويىندارىنىڭ اشىلۋ سالتاناتى «قۇس ۇياسى» دەپ اتالاتىن ۇلتتىق ستاديوندا ءوتتى. بەيجىڭ – قىسقى جانە جازعى وليمپيادا ويىندارىن وتكىزگەن جالعىز قالا. ءدال وسى ستاديوندا 2008 جىلدىڭ تامىز ايىندا جازعى وليمپيادا ويىندارىنىڭ اشىلۋ سالتاناتى وتكەن بولاتىن.
قاسىم-جومارت توقايەۆ VIP قوناقتارعا ارنالعان مىنبەردەن قازاقستاندىق وليمپياداشىلارعا قول بۇلعاپ، قولداۋ كورسەتتى. پرەزيدەنتتىڭ جەكە فوتوگرافى تۇسىرگەن سۋرەتتەردىڭ بىرىنەن سپورتشىلارىمىز شىققان ساتتە تۇرىكمەنستان پرەزيدەنتى گۋربانگۋلى بەردىمۇحامەدوۆ پەن ونىڭ دەلەگاسياسى ءبىزدىڭ مەملەكەت باسشىسىنا ەرەكشە قۇرمەتپەن قاراعانىن كورۋگە بولادى. وزبەكستان پرەزيدەنتى شاۆكات ميرزيويەۆ تە ءىلتيپات ءبىلدىردى.
بۇل باسقا كوماندالارمەن سالىستىرعاندا ءبىزدىڭ ۇلتتىق قۇراماداعى سپورتشىلاردىڭ الدەقايدا كوپ بولۋىنا بايلانىستى بولسا كەرەك. ءبىزدىڭ وليمپياداشىلار ەلىمىزگە مەدالدارمەن ورالادى دەپ سەنەمىز.
كەلەسى كۇنى، ياعني 5 اقپاندا، حالىق جينالىسى ۇيىندە قازاقستان پرەزيدەنتى جۇڭگو حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ ءتوراعاسى سي سزينپينمەن كەلىسسوز جۇرگىزدى.
بۇل - مەملەكەت باسشىلارىنىڭ ءۇشىنشى بەتپە-بەت كەزدەسۋى. بۇعان دەيىن ولار 2019 جىلى قىركۇيەكتە بەيجىڭدە قاسىم-جومارت توقايەۆتىڭ قىتايعا مەملەكەتتىك ساپارى كەزىندە كەزدەسكەن ەدى.
سونىمەن بىرگە وسى ۋاقىت ىشىندە مەملەكەت باسشىلارى زاماناۋي بايلانىس قۇرالدارى ارقىلى تۇراقتى حابارلاسىپ وتىردى. بۇل ءوزارا ىقپالداستىقتى جالعاستىرۋعا جانە نىعايتۋعا مۇمكىندىك بەردى.
سي سزينپين قاسىم-جومارت توقايەۆقا ەرەكشە ءىلتيپات بىلدىرە وتىرىپ، قۇرمەتپەن قارسى الدى. بۇنى ەكى ەلدىڭ كوشباسشىلارى اراسىنداعى كەلىسسوزدىڭ مازمۇنىنان دا، ودان كەيىن بىرگە سۋرەتكە ءتۇسىپ، اۋدارماشىسىز سويلەسىپ تۇرعاندارىنان دا بايقاۋعا بولادى.
مەملەكەتتەردىڭ باسشىلارى ەكى ەلدىڭ جان-جاقتى ستراتەگيالىق ىنتىماقتاستىعىن جاڭا دەڭگەيگە شىعاراتىن ناتيجەلى كەلىسسوز جۇرگىزدى. جۇڭگو ءتوراعاسى اتاپ وتكەندەي، بۇل كەزدەسۋ مەملەكەتتەر اراسىنداعى الداعى 30 جىلداعى التىن داۋىرىنە جول اشتى. دوستىق ءارى ءوزارا تۇسىنىستىككە نەگىزدەلگەن كەزدەسۋ سوڭىندا قاسىم-جومارت توقايەۆ سي ءسزينپيندى ەلىمىزگە مەملەكەتتىك ساپارمەن كەلۋگە شاقىردى. جۇڭگو باسشىسى وسى جىلدىڭ قىركۇيەك ايىندا قازاق حالقىنىڭ قوناقجايلىعىنا كۋا بولادى دەگەن ۇمىتتەمىن.
قازاقستان پرەزيدەنتىنىڭ جۇمىس ساپارى قحر ءتوراعاسىنىڭ وليمپيادانىڭ اشىلۋ سالتاناتىنا كەلگەن دەلەگاسيالار باسشىلارىنا ارنالعان رەسمي قابىلداۋىمەن اياقتالدى. قاسىم-جومارت توقايەۆ وسى قابىلداۋ بارىسىندا بۇۇ باس حاتشىسى انتونيۋ گۋتەرريشپەن، ددسۇ باس ديرەكتورىمەن، سونداي-اق پولشا، سينگاپۋر، قاتار، پاكىستان جانە ورتالىق ازيا ەلدەرىنىڭ باسشىلارىمەن اڭگىمەلەستى. ولار مەملەكەت باسشىسىنىڭ «قاسىرەتتى قاڭتار» كەزىندە جاعدايدى تۇراقتاندىرۋ ءۇشىن قابىلداعان شەشىمدەرىنە قولداۋ ءبىلدىردى.
قابىلداۋ اياقتالعان سوڭ قاسىم-جومارت توقايەۆ اۋەجايعا بەت الىپ، قازاقستانعا ۇشىپ كەتتى. بەس ساعاتتىق جولدا پرەزيدەنت بەيجىڭ ساپارىنان العان اسەرىمەن ءبولىستى. مەملەكەت باسشىسى بيىلعى العاشقى شەتەلگە جاسالعان ساپارىنا كوڭىلى تولاتىنىن ايتتى.
قاسىم-جومارت توقايەۆتىڭ جۇڭگو ءتىلىن جەتىك مەڭگەرگەن الەمدەگى ساناۋلى كوشباسشىلاردىڭ ءبىرى ەكەنى جالپىعا ءمالىم. كەزىندە پرەزيدەنت وسى ەلدە وقىپ، جۇمىس ىستەگەن. قىتايدىڭ مىڭجىلدىق باي تاريحى مەن مادەنيەتىن زەرتتەگەن. مەملەكەت باسشىسىنىڭ CCTV تەلەارناسىنا 2019 جىلى بەرگەن سۇحباتىنان كەيىن جۋرناليسكە ەستەلىك جازبا قالدىرعانى جۇڭگو حالقىنىڭ ءالى كۇنگە دەيىن ەسىندە ەكەنىنە سەنىمدىمىن. سي سزينپين بۇكىلقىتايلىق حالىق جينالىسىنىڭ ءزاۋلىم عيماراتىندا وتكەن كەلىسسوزدەردىڭ باسىندا قاسىم-جومارت توقايەۆتى «جۇڭگو حالقىنىڭ دوسى» دەپ اتادى.
پرەزيدەنت بۇگىندە قىتايدى دامۋدىڭ بارلىق كورسەتكىشتەرى بويىنشا الەمدىك كوشباسشىلار توبىنا لايىقتى تۇردە قوسىلدى دەپ ەسەپتەيدى. جۇڭگو ەكونوميكاسىنىڭ الەمدە ەكىنشى ورىندا تۇرعانى ەشكىمگە قۇپيا ەمەس، ساراپشىلاردىڭ بولجامى بويىنشا 10 جىلدان كەيىن ءبىرىنشى ورىنعا شىعۋعا ءتيىس. جۇڭگو سياقتى ەلمەن كورشى بولۋ مەملەكەتىمىز ءۇشىن ارتىقشىلىق دەپ ويلايمىن. قازاقستان مەن قىتايدىڭ مەملەكەتتىك شەكاراسىنىڭ ۇزىندىعى -- 1782 شاقىرىم. ءبىرقاتار مەملەكەت بەيجىڭ وليمپياداسىنا بويكوت جاريالاپ جاتقان كەزدە دوستاس ەلدى قولداماۋ جانە ونىڭ اشىلۋ راسىمىنە قاتىسپاۋ دۇرىس بولماس ەدى. پرەزيدەنت وڭ شەشىم قابىلدادى.