الماتىدا ورالحان بوكەيدىڭ 80 جىلدىعىنا ارنالعان رەسپۋبليكالىق ايتىس ءوتتى
الماتىدا ورالحان بوكەيدىڭ 80 جىلدىعىنا ارنالعان الامان ايتىس ءوتتى. ءادىلقازىلار القاسىنىڭ شەشىمىمەن رەسپۋبليكالىق ايتىستىڭ باس جۇلدە يەگەرى اتانعان مۇحتار نيازوۆ 2.5 ميلليون تەڭگەلىك سەرتيفيكاتپەن ماراپاتتالدى. قازىرەت بەردىحان ءى ورىندى جەڭىپ السا، ءىى ورىننىڭ تورىنە شۇعايىپ سەزىمحان مەن جانسايا مۋسينا جايعاستى. ال ءىىى ورىندى سەرىك قۋانعان مەن تولەگەن جامانوۆ ءوزارا ءبولىستى، دەپ حابارلايدى اlmaty-akshamy.kz.
«الاتاۋ» ءداستۇرلى ونەر تەاترىندا وتكەن ءسوز سايىسىنا ەلىمىزدىڭ بەتكە ۇستار 14 ايتىسكەر اقىنى قاتىستى. ولاردىڭ قاتارىندا اسەم ەرەجە قىزى، جانسايا مۋسينا، سەرىك قۋانعان، اسپانبەك شۇعاتايەۆ، شۇعايىپ سەزىمحان، قازىرەت بەردىحان، مۇحتار نيازوۆ، اردابەك اقبابا، نۇرزات قارۋ قىزى، مەيىربەك سۇلتانحان، اقنيەت جۇبانىش، تولەگەن جامانوۆ، ەرجان ءامىروۆ پەن فارحات مارات بار. كىل جۇيرىك ب ا ق سىناسقان ءسوز دوداسىنىڭ تىزگىنىن ايگىلى ايتىسكەر اقىن امانجول ءالتاي ۇستادى.
«الماتىنىڭ حالقى دا ايتىستى ساعىنىپ قالعان ەكەن. ينە شانشار جەر جوق، زال تولىپ وتىردى. جىر ارقاۋى – قازاق ادەبيەتىنىڭ زاڭعار تۇلعالارىنىڭ ءبىرى، كلاسسيك جازۋشى ورالحان بوكەي اعامىز. ايتىسقا اعامىزدىڭ دا تىكەلەي قاتىسى بار. ول 90-جىلداردىڭ كەزىندە ءوزى ۇيىتقى بولىپ، الماتىدا بىرنەشە مارتە ايتىس وتكىزگەن. ال بۇگىن ونىڭ مەرەيتويىندا اقىندار كەلىپ، ورالحان اعانى جىرعا قوسىپ وتىر. كىتاپ وقيتىن، ادەبيەت سۇيەتىن ۇلت بار كەزدە اعامىزدىڭ بەينەسى جادىمىزدان وشپەك ەمەس»، – دەدى امانجول ءالتاي.
ايتىس اراسىندا كومپوزيتور، ەتنومۋزىكانت، ق ر مادەنيەت قايراتكەرى ەدىل قۇسايىنوۆ ونەر كورسەتىپ، تەمىربەك جۇرگەنوۆ اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ونەر اكادەمياسى ورالحان بوكەيدىڭ «قار قىزى» پوۆەسى جەلىسىندە تەاترلاندىرىلعان كورىنىسىن ساحنالادى. سونداي-اق ءسوز دوداسىن تاماشالاۋعا كەلگەن قۇرمەتتى قوناقتار مەن يگى جاقسىلارعا مەرەيتويلىق مەدالدار تاپسىرىلدى.
«بۇگىن قازاقتىڭ قابىرعالى قالامگەرىنىڭ مەرەيتويى دۇركىرەپ تويلانىپ جاتىر. ورالحان بوكەي شىعارمالارىنىڭ ومىرشەڭدىگى سونداي، ونى ءبىر وقىعان ادام قايتا اينالىپ سوعىپ وتىرادى. وسىنداي دارىندى دا، تالانتتى پەرزەنتتى ومىرگە اكەلگەن شىعىستىڭ توپىراعى مەن شىڭعىستايدىڭ ەل-جۇرتىنا التى الاشتىڭ العىسى شەكسىز»، – دەدى باس جۇلدەنى يەمدەنگەن ايتىسكەر اقىن مۇحتار نيازوۆ.
سونىمەن قاتار، بوشاي كىتاپباي ۇلىنىڭ 10 جىلدىعىنا ارنالعان ارنايى جۇلدەنى اسەم ەرەجە قىزى ەنشىلەسە، اباي اتىنداعى حالىقارالىق قور تاراپىنان بەرىلگەن جۇلدە مەيىربەك سۇلتانحانعا بۇيىردى.
ايتا كەتسەك، جازۋشىنىڭ تۋعانىنا 80 جىلدىعىن تويلاۋ قالامگەردىڭ تۋعان جەرى قاتونقاراعاي اۋدانىندا باستاۋ العان بولاتىن. مەرەيتوي اياسىنداعى باستى ءىس-شارا – جازۋشىنىڭ تۋعان جەرى شىڭعىستاي اۋىلىندا ءمۇراجاي-ۇيىنىڭ اشىلۋى بولدى. قاتونقاراعايلىق كاسىپكەر سەرىك تولىقپايەۆتىڭ دەمەۋشىلىگىمەن قالامگەر تۇرعان ءۇي 10 ملن تەڭگەگە ساتىپ الىنىپ، ودان مۋزەي جاساقتالىپ، مەملەكەت قاراماعىنا بەرىلدى. سونداي-اق، شىڭعىستاي اۋىلىندا «ءتور التاي بوياۋلارى» رەسپۋبليكالىق پلەنەر-كورمەسى ۇيىمداستىرىلىپ، 2 اۆتوكولىك تىگىلگەن الامان بايگە ءوتتى. استانادا ورالحان بوكەيدىڭ 80 جىلدىعىنا ارنالعان كونفەرەنسيادا جازۋشىنىڭ شىعارمالارى مەن ول تۋرالى ەستەلىكتەر جينالعان «شولپانداي تاڭ الدىندا تۋىپ – باتتى» كىتابىنىڭ تۇساۋى كەسىلدى. مەرەيتوي اياسىنداعى ءىس-شارالار جازۋشىنىڭ جاستىق شاعى وتكەن الماتى قالاسىندا دا جالعاستى. كەڭسايداعى قالامگەر قابىرىنە زيارات جاسالىپ، ۇلتتىق كىتاپحانادا «ءور التايدىڭ اسقاق جىرشىسى» اتتى كونفەرەنسيا ءوتتى.
ادەبيەت الەمىندە وشپەس مۇرا قالدىرعان ءور التايدىڭ ورالحانىن ۇلىقتاۋ ماقساتىندا شارالار اۋىلدىق ايماقتى تۇراقتى دامىتۋ قورى مەن قاتونقاراعاي اۋدانىنىڭ كاسىپكەرلەرىنىڭ باستاماسىمەن ءوتتى.