قۇرمەتتى وتانداستار!
بارشاڭىزعا ءمالىم، مەن بيىل حالىققا جولداۋىمدا ساياسي جاڭعىرۋ تۋرالى اۋقىمدى باعدارلاما ۇسىندىم. بۇل قۇجات قوعامدا جان-جاقتى تالقىلاندى. ساراپشىلار قاۋىمى جانە بەلسەندى ازاماتتار وسىعان قاتىستى ءوز پىكىرىن ءبىلدىردى. قالىڭ كوپشىلىك قولداۋ كورسەتتى.
جولداۋدا ايتىلعان باستامالاردىڭ نەگىزگى ماقساتى – ساياسي جۇيەمىزدى تۇبىرىمەن وزگەرتۋ. بۇل حالىقتىڭ كوپ جىلعى تالاپ-تىلەگىنەن تۋىنداپ وتىر. ازاماتتارىمىز مەملەكەتتى باسقارۋ ىسىنە قاتىسۋعا كەڭ مۇمكىندىك بەرىلگەنىن قالايدى. سونداي-اق ساياسي ۇدەرىستى تۇبەگەيلى دەموكراتيالاندىرۋ قاجەت دەپ سانايدى. مۇنى ءتيىمدى جۇزەگە اسىرۋ ءۇشىن اتا زاڭىمىزعا وزگەرىستەر ەنگىزۋ قاجەت.
ءبىر سوزبەن ايتقاندا، كونستيتۋسيالىق رەفورما جاساۋ كەرەك. وسىعان وراي مەنىڭ تاپسىرماممەن ارناۋلى جۇمىس توبى قۇرىلدى. وعان بەلگىلى قۇقىقتانۋشى عالىمدار، تاجىريبەلى ساراپشىلار جانە قۇزىرلى ورگانداردىڭ وكىلدەرى كىردى.
جۇمىس توبى نەگىزگى زاڭعا ەنگىزىلەتىن وزگەرىستەر مەن تولىقتىرۋلاردىڭ جوباسىن ازىرلەدى. ونى مۇقيات زەردەلەپ، كونستيتۋسيالىق كەڭەسكە جولدادىق. بۇل ورگان ءوز قورىتىندىسىن ۇسىندى. قۇجات جوباسى اتا زاڭ نورمالارىنا ساي كەلەدى. ءبىز كونستيتۋسيالىق رەفورمانىڭ شەشۋشى كەزەڭىنە قادام باستىق. ەندى نەگىزگى زاڭدى وزگەرتۋىمىز كەرەك. شىن مانىندە، مۇنىڭ ەل تاعدىرى ءۇشىن ايرىقشا ءمانى بار.
اتا زاڭ باپتارىنىڭ ۇشتەن ءبىرى وزگەرەدى. اشىعىن ايتساق، كونستيتۋسيامىز مۇلدە جاڭا سيپاتقا يە بولادى. سول سەبەپتى، مەن رەسپۋبليكالىق رەفەرەندۋم وتكىزۋ تۋرالى باستاما كوتەردىم. ويتكەنى، مۇنداي اۋقىمدى وزگەرىس بۇكىل حالىقتىڭ شەشىمىمەن جۇزەگە اسىرىلۋعا ءتيىس.
بارلىق دامىعان ەلدە پلەبيسيت تىكەلەي حالىق بيلىگىنىڭ ايقىن كورىنىسى سانالادى. ءبىراق قازاقستاندا دەموكراتيانىڭ بۇل ءتيىمدى ينستيتۋتىنىڭ الەۋەتى تولىققاندى پايدالانىلماي وتىر.
27 جىل بۇرىن وتكىزىلگەن رەفەرەندۋمدا قازىرگى اتا زاڭ قابىلداندى. ودان كەيىنگى بارلىق كونستيتۋسيالىق رەفورما پارلامەنتتە ماقۇلداندى. نەگىزىندە، بۇل - زاڭدى قالىپتاسقان تاجىريبە. ءبىراق دامۋدىڭ جاڭا كەزەڭىندە، جاڭا قازاقستاندى قۇرۋ جولىندا ەلىمىز ءۇشىن وسىنداي اسا ماڭىزدى شەشىمدەردى بۇكىل حالىق بولىپ قابىلداۋىمىز كەرەك. بۇعان كامىل سەنەمىن. سوندىقتان بۇگىن مەن كونستيتۋسياعا وزگەرىستەر مەن تولىقتىرۋلار ەنگىزۋ ءۇشىن 5 ماۋسىمدا رەسپۋبليكالىق رەفەرەندۋم وتكىزۋ تۋرالى جارلىققا قول قويدىم.
كونستيتۋسيالىق تۇزەتۋلەر جوباسى بويىنشا ازاماتتاردىڭ جاپپاي داۋىس بەرۋى ءبىزدىڭ دەموكراتيالىق قاعيداتتاردى بەرىك ۇستاناتىنىمىزدى بىلدىرەدى.
الداعى رەفەرەندۋم قازاقستاننىڭ بولاشاعىن ايقىندايدى. ءاربىر ازاماتىمىز داۋىس بەرىپ، وسى تاريحي بەتبۇرىستى جاساۋعا ءوز ۇلەسىن قوسا الادى.
كونستيتۋسيالىق رەفورما بارلىق مەملەكەتتىك مودەلدى كەشەندى تۇردە وزگەرتۋگە باعىتتالعان. تۇزەتۋلەر «سۋپەرپرەزيدەنتتىك» باسقارۋ ۇلگىسىنەن ىقپالدى پارلامەنتى جانە ەسەپ بەرەتىن ۇكىمەتى بار پرەزيدەنتتىك رەسپۋبليكاعا تۇبەگەيلى كوشۋدى كوزدەيدى.
كونستيتۋسيالىق رەفورما بيلىكتىڭ وكىلدى تارماعىن ايتارلىقتاي كۇشەيتەدى. ۇيلەسىمدى جانە تەڭگەرىمدى جۇيەنى نىعايتادى. ءماسليحاتتاردىڭ ىقپالىن ارتتىرادى.
ءماجىلىس پەن وبلىستىق ءماسليحاتتاردىڭ دەپۋتاتتارىن سايلاۋدىڭ ارالاس ماجوريتارلى-پروپورسيونالدى مودەلى ەنگىزىلەدى. بۇل قادام سايلاۋشىلاردىڭ كوزقاراستارى مەن پىكىرلەرىن بارىنشا تولىق قامتۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.
اۋداندىق جانە قالالىق ءماسليحاتتاردىڭ دەپۋتاتتارىن سايلاۋدىڭ ماجوريتارلىق جۇيەسىنىڭ تولىقتاي ەنگىزىلۋى وڭىرلەردىڭ تىنىس-تىرشىلىگىنە ازاماتتاردىڭ ىقپال ەتۋ مۇمكىندىگىن ارتتىرۋعا جول اشادى.
كونستيتۋسيانىڭ جاڭارعان نۇسقاسىندا پرەزيدەنتتىڭ بارلىق ساياسي كۇشتەر مەن پارتيالاردان دەربەستىگىن بەكىتۋ كوزدەلگەن. مەملەكەت باسشىسىنىڭ جاقىن تۋىستارىنا ساياسي لاۋازىم يەلەنۋگە جانە كۆازيمەملەكەتتىك سەكتوردا باسشىلىق قىزمەت اتقارۋعا تىيىم سالىنادى. سونداي-اق قۇقىق قورعاۋ سالاسى بويىنشا ماڭىزدى وزگەرىستەر ەنگىزىلەدى. اتاپ ايتساق، كونستيتۋسيالىق سوت قۇرىلادى. ادام قۇقىقتارى جونىندەگى ۋاكىلدىڭ، ياعني ومبۋدسمەننىڭ مارتەبەسى اتا زاڭمەن ايقىندالادى. ەلىمىزدە ءولىم جازاسى مۇلدە جويىلادى. مۇنىڭ ءبارى ازاماتتاردىڭ قۇقىقتارى مەن بوستاندىقتارىن قورعاۋ ءۇشىن جاسالىپ جاتىر. الداعى كونستيتۋسيالىق رەفورما ەل دامۋىنىڭ جاڭا كەزەڭى باستالعانىن كورسەتەدى.
قۇرمەتتى وتانداستار!
ءبىز ءبارىمىز ءبىر ەل بولىپ جاڭا قازاقستاندى، ادىلەتتى قازاقستاندى قۇرامىز. ءاربىر ازاماتتىڭ قۇقىعى قورعالاتىن مەملەكەت بولامىز. بارىنە بىردەي مۇمكىندىك بەرەمىز. اركىم قارىم-قابىلەتىنە ساي قوعامنان ءوز ورنىن يەلەنەدى. حالىقتىڭ وي-ساناسى جاڭعىرىپ، ءومىر سالتى وزگەرەدى. ءبىز مەملەكەتتىك جۇيەنى جەتىلدىرىپ، قوعام مەن بيلىكتىڭ ءتيىمدى ديالوگىن ورناتامىز. وسىلايشا، ەكىنشى رەسپۋبليكانى قالىپتاستىرامىز. كونستيتۋسيالىق رەفورما مۇنىڭ ءبارىن تابىستى جۇزەگە اسىرۋ ءۇشىن قاجەت.
قازىرگى رەفورمانىڭ ەرەكشەلىگى – پرەزيدەنتتىڭ وكىلەتتىگىن كۇشەيتۋ ەمەس، مەملەكەتىمىزدى جەتىلدىرۋ، جاڭعىرتۋ جانە نىعايتۋ. مەن بارشاڭىزدى ەلدىڭ ەرتەڭى، ۇرپاقتىڭ كەلەشەگى ءۇشىن رەفەرەندۋمعا قاتىسۋعا شاقىرامىن!
ۇلت مۇددەسىنە ساي باستامالاردى قولدايسىزدار دەپ سەنەمىن!
ەلىمىزدىڭ جارقىن بولاشاعى – ءوز قولىمىزدا!
كۇشىمىز – بىرلىكتە!
بىرگە بولايىق!
بەرەكە-بىرلىگىمىزدى نىعايتايىق!