الماتىدا زاماناۋي سيفرلى مەديسينا ورتالىعى جۇمىس ىستەي باستادى. بۇدان بىلاي قالا تۇرعىندارى Almaty Digital Medical Center (ADMC) بازاسىندا دارىگەردەن ونلاين كەڭەس الىپ، ۇيدەن شىقپاي-اق دەنساۋلىعىن قاشىقتان باقىلاي الادى.
مۇنداي ورتالىق الماتى قالاسى قوعامدىق دەنساۋلىق ساقتاۋ باسقارماسى مەن سيفرلاندىرۋ باسقارماسىنىڭ قولداۋىمەن قۇرىلدى. ماقسات – ءاربىر تۇرعىنعا مەديسينالىق كومەكتى جىلدام ءارى قولجەتىمدى ەتەتىن ءبىرىڭعاي سيفرلى ەكوجۇيە قالىپتاستىرۋ.
ول ءۇشىن 1312 ءبىرىڭعاي بايلانىس ورتالىعىنا حابارلاسۋ كەرەك. وندا وپەراتورلار مەن دارىگەرلەر شۇعىل ەمەس مەديسينالىق سۇراقتار بويىنشا كەڭەس بەرەدى. سونىمەن بىرگە دارىگەرگە جازىلۋعا، ءدارىحانا نەمەسە زەرتحانا تابۋعا كومەكتەسەدى.
ءبىرىنشى جەلىدە مەديسينالىق ءبىلىمى بار ماماندار، ال ەكىنشى جەلىدە ليسەنزيالى دارىگەرلەر قىزمەت ەتەدى. وسىنداي قىزمەتتىڭ ناتيجەسىندە ەمحانادا كەزەك ازايىپ، دارىگەرلەر ناۋقاسقا كوبىرەك ۋاقىت بولە الادى.
الماتى قالاسى اكىمدىگىنىڭ مالىمەتىنشە، 2025 جىلعى قازان ايىنىڭ وزىندە عانا ورتالىققا 50 مىڭنان استام ءوتىنىش تۇسكەن. اسىرەسە جۇكتى ايەلدەرگە ەرەكشە كوڭىل ءبولىنىپ وتىر. جۇيە اي سايىن 3 200-دەن استام پاسيەنتتى باقىلاۋدا ۇستايدى. ال بوسانۋدان كەيىنگى باقىلاۋ كورسەتكىشى 28%-دان 81%-عا ءوسىپ وتىر.
ءتورت ايدا ورتالىقتاعىلار 362 ادامعا شۇعىل كومەك قاجەت ەكەنىن انىقتاپ، ءتيىستى كومەك كورسەتتى. سيفرلى باقىلاۋدىڭ ارقاسىندا سوزىلمالى اۋرۋى بار پاسيەنتتەرگە مەديسينالىق كومەك كورسەتۋ 27%-دان 48%-عا دەيىن ءوستى.
سيفرلى دەنساۋلىق ساقتاۋ الماتىلىقتارعا مەديسينالىق كومەك كورسەتۋ قىزمەتىنىڭ جىلدامدىعى مەن ساپاسىن ارتتىرادى.
الەمدىك تاجىريبە
الەمدە، اسىرەسە دامىعان ەلدەردە سيفرلى مەديسينا ۇزاق ۋاقىتتان بەرى دامىپ كەلەدى. دۇنيەجۇزىلىك دەنساۋلىق ساقتاۋ ۇيىمى (ددسۇ) تەلەمەديسينا ءۇشىن ءبىرىڭعاي نۇسقاۋلىقتار ازىرلەدى. ولاردى COVID-19 كەزىندە 100-دەن استام ەل قولداندى. مىسالى، قىتايدا ينتەرنەت-اۋرۋحانالار قۇرىلدى: قاشىقتان ۋدز (ۋلترادىبىستىق زەرتتەۋ) جانە كت جۇرگىزۋ مۇمكىن بولدى. مامان جەتىسپەيتىن اۋىل ءۇشىن مۇنداي قىزمەتتىڭ ماڭىزى زور. كوروناۆيرۋس ىندەتى كەزىندە 68 ميلليوننان استام ادام دارىگەر كەڭەسىن ونلاين ادىسپەن الدى. ايتا كەتەيىك، اقش-تا تەلەمەديسينا نارىعى 2024 جىلعا قاراي 100 ميلليارد دوللارعا جەتتى. نارىق كەڭەيىپ كەلەدى.
COVID-19 پاندەمياسى كەزىندە الماتىدا تەلەمەديسينا ورتالىعى (TMC) قۇرىلدى. ول قالاداعى 60-تان استام مەديسينالىق مەكەمەگە قوسىلدى. 2021–2022 جىلدارى 174 مىڭنان استام ناۋقاس قاشىقتان باقىلاندى. سونىڭ ارقاسىندا اۋرۋحاناعا تۇسەتىن ادام ءبىرشاما ازايتتى. ورتالىق ەلەكتروندى بازانى پايدالانا وتىرىپ، ناۋقاستاردىڭ جاعدايىن باقىلايدى جانە ماماندارعا كەڭەس بەردى.
2025 جىلدان باستاپ سانيتارلىق كىتاپشالار مەن مەديسينالىق انىقتامالار تولىق سيفرلىق فورماتقا كوشىپ جاتىر. ول eGov ءموبيلدى قوسىمشاسى ارقىلى جۇزەگە اسادى. سونىڭ كومەگىمەن قۇجاتتاردى بىرنەشە ۇيىمعا بىردەن ۇسىنۋعا مۇمكىندىك بار. الماتىداعى بارلىق ەمحانا جۇيەگە قوسىلعان ۋاقىتتا وتىنىشتەردى تولىق باقىلاۋعا الۋعا بولادى.
الماتىداعى سيفرلى مەديسينا – قازاقستاننىڭ دەنساۋلىق ساقتاۋ رەفورماسىنىڭ جارقىن ۇلگىسى، ول الەمدىك تاجىريبەدەن ساباق الادى. مۇنداي جوبالار ناۋقاستاردىڭ ءومىرىن جەڭىلدەتىپ، رەسۋرس ۇنەمدەيدى. الەمنىڭ وزىق ەلدەرىنەن ۇيرەنۋ ارقىلى الماتى دا تەلەمەديسيناعا تولىق كوشۋى مۇمكىن. بۇل قىزمەتتىڭ دامۋى جالپى ءومىر ساپاسىن جاقسارتادى.