ساناق الماتى قالاسى تۇرعىندارىنىڭ ناقتى سانىن كورسەتەتىنىن ءتۇسىنۋ قاجەت.
1 قىركۇيەكتە قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ءۇشىنشى كەزەكتى ۇلتتىق حالىق ساناعى باستالدى. ساناقتان العاش رەت ونى ونلاين رەجيمدە وتۋگە بولادى. قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتى جانىنداعى قوعامدىق سەنىم جونىندەگى ۇلتتىق كەڭەستىڭ مۇشەسى، الماتى قالاسىنىڭ قوعامدىق كەڭەسىنىڭ مۇشەسى مارات شيبۇتوۆتىڭ ايتۋىنشا، حالىق ساناعى جاي عانا حالىق ساناعى ەمەس، ول ەلدىڭ ءاربىر تۇرعىنىنىڭ الەۋمەتتىك دامۋ جاعدايىن كورسەتەتىن ءبىرقاتار اسپەكتىلەردى قامتيدى، دەپ حابارلايدى Almaty-akshamy.kz.
ساراپشى مەگاپوليس تۇرعىندارى ءۇشىن ساۋالنامادان ءوتۋ ماڭىزدى، ويتكەنى حالىقتىڭ ەڭ كوپ ءوسىمى الماتىدا ەكەنىن اتاپ ءوتتى.
«ساناقتىڭ ماقساتى – دەموگرافيالىق، ەكونوميكالىق جانە الەۋمەتتىك پروسەستەر تۋرالى ناقتىلى اقپارات الۋ. ول مەملەكەتتىك باسقارۋ ۇدەرىسىن جاقسارتۋ ءۇشىن جۇرگىزىلۋدە، سەبەبى ءبىزدىڭ ينفراقۇرىلىم مەكتەپ، تۇرعىن ءۇي، مەديسينا تۇرعىسىنان حالىقتىڭ سانىنا بايلانىستى. ايتالىق، تىركەلگەن ادام سانىنا قاراي بەرىلگەن ميكروۋچاسكەدەگى مەكتەپتەردىڭ سانى ەسەپتەلەدى. ەگەر ءبىز ساناققا قاتىسپايتىن بولساق، وندا مالىمەتتەر سايكەس كەلمەيدى، سودان كەيىن بىزدە مەكتەپ جەتىسپەيدى، ءبىز مەكتەپكە بارا الماي وتىرمىز نەمەسە ءبىزدىڭ سىنىپتا 45 بالا وقيدى دەيدى. ساناق الماتى قالاسى تۇرعىندارىنىڭ ناقتى سانىن كورسەتەتىنىن ءتۇسىنۋ قاجەت»، - دەيدى مارات شيبۇتوۆ.
ساراپشى مەگاپوليستە 2 ميلليون ادام بار ەكەنىن اتاپ ءوتتى، ءبىراق ءىس جۇزىندە مەديسينالىق قۇجاتتار مەن پوليسيا دەپارتامەنتىنىڭ مالىمەتتەرى بويىنشا، تۇرعىندار سانى الدەقايدا كوپ. مارات شيبۇتوۆ دەرەكتەردىڭ سايكەس كەلمەۋى، مىسالى، كولىك جۇكتەمەسىنە الىپ كەلەدى دەپ ەسەپتەيدى.
مارات شيبۇتوۆ 30 جىل ىشىندە ەلىمىزدە ەكى ۇلتتىق ساناق جۇرگىزىلگەنىن اتاپ ءوتتى: 1999 جانە 2009 جىلدارى. بۇل – ءۇشىنشى ساناق.
«كەز كەلگەن ساناق ءار 10 جىل سايىن جۇرگىزىلۋى ءتيىس. سونىمەن قاتار، كوپشىلىگى بۇل نە ءۇشىن قاجەت دەپ ويلايدى، سەبەبى جسن، بۋحگالتەرلىك مالىمەتتەر بازاسى بار. تەك جاڭالىقتارعا قاراپ، ءبىزدىڭ ەلدە قانشا ادام قۇجاتسىز ءومىر سۇرەتىنىن بىلۋگە بولادى، نە كسرو ۇلگىسىندەگى تولقۇجاتپەن، نە ەشقانداي جولمەن راسىمدەلمەگەن. ءالى دە تىركەلمەگەن بالالار بار»، - دەپ جالعاستىردى ساراپشى.
قالا بەلسەندىسى بۇگىن، 15 قازاندى قوسا العاندا، قازاقستاننىڭ ءاربىر تۇرعىنى www.sanag-gov.kz سايتىنا كىرىپ، 69-عا جۋىق مىندەتتى جانە 22 قوسىمشا سۇراقتان تۇراتىن ساۋالنامانى تولتىرا الاتىنىن ايتتى.
ءۇي-ۇيدى ارالاپ، تولىق ساۋالناما جۇرگىزۋدىڭ ءداستۇرلى فورماتى اعىمداعى جىلدىڭ 1 قازانىنان 30 قازانىنا دەيىن ەلەكتروندى پلانشەتتەر ارقىلى سۇحبات بەرۋ ادىسىمەن وتەدى.
«مەن ءوزىم ونلاين ساناقتان ءوتۋدى جوسپارلاپ وتىرمىن، مەنىڭ بىلۋىمشە، 300 مىڭعا جۋىق قازاقستاندىق بۇل مۇمكىندىكتى پايدالانىپ ۇلگەردى. بۇل فورمات سۇرانىسقا يە بولادى دەپ ويلايمىن، ويتكەنى ءبىزدىڭ حالىقتىڭ كوپ بولىگى كومپيۋتەرلەندىرىلگەن»، - دەدى مارات شيبۇتوۆ.
ساراپشى ساۋالنامالاردا نەلىكتەن كارىز، قوقىس جەلىسى، جىلىتۋ تۋرالى سۇرالاتىنىن ءتۇسىندىردى.
«بۇل وتە ماڭىزدى سۇراقتار، سەبەبى ولار وسى يگىلىكتەرمەن ناقتى قامتاماسىز ەتىلۋىن كورسەتەدى. ادامدار كەيدە شەنەۋنىكتەر بىزدە بىردەڭە جەتىسپەيتىنىن، ينفراقۇرىلىمعا قولجەتىمدىلىكتى جانە ت.ب. جاعدايلاردى بىلمەيدى دەپ ايتىپ جاتادى. ال ولاردان نە جەتىسپەيتىنىن ەگجەي-تەگجەيلى سۇراعاندا، ولار بۇل سۇراقتارعا نارازىلىق تانىتادى. بۇل دۇرىس ەمەس قوي. وسىنداي سۇراقتاردىڭ كومەگىمەن عانا نەگە قاجەتتىلىك بار ەكەنىن تۇسىنۋگە بولادى»، - دەيدى مارات شيبۇتوۆ.
الماتى قالاسىنىڭ قوعامدىق كەڭەسىنىڭ مۇشەسى قالا تۇرعىندارىن كىرىستەرى تۋرالى سۇراقتارعا شىن جاۋاپ بەرۋدەن قورىقپاۋعا شاقىردى.
«ادامدار كەيدە مۇنداي ورتاشا جالاقى قايدان شىققان، بىزدەن بۇدان از دەپ ىزالانادى. سوندىقتان كىرىستى ناقتى جازۋ كەرەك. سوندا جۇمىسسىزدار نەمەسە ۋاقىتشا جۇمىسپەن قامتىلعاندار انىقتالادى، بيۋدجەتتىك ساياساتتى دا، قارجىلىق ساياساتتى دا وزگەرتۋگە بولادى. مىسالى، جالاقىعا سالىناتىن سالىقتى وزگەرتۋ. مۇنىڭ ءبارى ادامداردىڭ قانشالىقتى ادال بولعانىنا بايلانىستى. ساناق وسى وبەكتيۆتى دەرەكتەردى كورسەتۋى ءتيىس»، - دەدى ساراپشى.
ءسوزىنىڭ سوڭىندا مارات شيبۇتوۆ حالىقتى ساناق ناۋقانىنا ساقتىقپەن قاراماۋعا شاقىردى.
«ەگەر ءسىز مەملەكەتتىڭ سۇراقتارىنان قورقاتىن بولساڭىز، وندا ەشتەڭە تالاپ ەتپەڭىز، الەۋمەتتىك جاردەماقىنى، مەكتەپتەردى سۇراماڭىز. ەگەر قورقاتىن بولساڭىز، مەملەكەتپەن بايلانىسپاڭىز. ءبىز الماتىدا قانشا ادام تۇراتىنىن ناقتى بىلەتىن بولساق، وندا ءبىرقاتار الەۋمەتتىك ماسەلەلەردى سونىڭ ىشىندە كوشى-قونعا بايلانىستى ماسەلەلەردى دۇرىس شەشۋگە بولادى»، - دەدى مارات شيبۇتوۆ.