قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ۇكىمەتى باعانى تۇراقتاندىرۋ جوسپارىندا تاۋار بيرجاسى مەن سەكتورداعى ءونىمسىز دەلدالداردىڭ تىزبەگىن جويۋدان ءۇمىتتى.
بيىلعى جىلدىڭ قاڭتار ايىندا قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ كومىر ءوندىرۋشى كاسىپورىندارى 10،1 ملن توننا تاس كومىر، قوڭىر كومىر جانە كومىر كونسەنتراتىن الدى، بۇل وتكەن جىلدىڭ قاڭتارىمەن سالىستىرعاندا 3،8%-عا از، دەپ حابارلايدى Almaty-akshamy.kz ەnergyprom.kz سايتىنا سىلتەمە جاساپ.
وڭىرلىك كونتەكستە ءوندىرىستىڭ ەڭ ۇلكەن كولەمى ءداستۇرلى تۇردە پاۆلودار وبلىسىنا تيەسىلى: 6،3 ملن توننا، بۇل جىلىنا مينۋس 3% دەگەن ءسوز. ەكىنشى جانە ءۇشىنشى قاتاردا سايكەسىنشە قاراعاندى (2،9 ملن. توننا) مەن شىعىس قازاقستان (854،2 مىڭ توننا) وبلىستارى تۇر.
انىقتاما ءۇشىن: 2021 جىلعى قاڭتار-جەلتوقساندا قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ كاسىپورىندارى 115،7 ملن توننا كومىر الدى، بۇل ءبىر جىل بۇرىنعىدان 2،2%-عا ارتىق.
سالاداعى ءوندىرىستىڭ باسىم بولىگى – جالپى كولەمنىڭ 89،8%-ى تاس كومىردىڭ ۇلەسىنە ءتيدى: اعىمداعى جىلدىڭ قاڭتارىندا 9،1 ملن توننا، بۇل جىل سايىنعى كورسەتكىشتەن 5،1%-عا تومەندەۋ. ونىڭ ىشىندە وتىندىق كومىر ءوندىرۋ 1،4 ملن توننانى، كوكستەلگەن كومىر 606،3 مىڭ توننانى قۇرادى.
قوڭىر كومىر (ليگنيت) ءوندىرۋ ءبىر جىلدا 12،9%-عا، 669،6 مىڭ تونناعا، كومىر كونسەنتراتى – 3،1%-عا، 358،6 مىڭ تونناعا دەيىن ءوستى.
قازاقستان كومىرگە دەگەن ىشكى سۇرانىستى (ىشكى نارىقتاعى ساتۋ مەن ەكسپورتتاۋ) تولىعىمەن دەرلىك قامتاماسىز ەتەدى. كومىردىڭ كوپ بولىگى ەكسپورتتالادى.
ماسەلەن، 2021 جىلدىڭ قاڭتار-جەلتوقسان ايلارىنىڭ قورىتىندىسى بويىنشا، قازاقستان رەسپۋبليكاسىنان 500،1 ميلليون دوللارعا 29،2 ميلليون توننا كومىر ەكسپورتتالدى. ءوسىم فيزيكالىق ماندە 10%، اقشالاي تۇردە 31%-دى قۇرادى.
قازاقستاندىق كومىرگە دەگەن ەڭ كوپ سۇرانىس تمد ەلدەرى تاراپىنان بولىپ وتىر. ماسەلەن، 2021 جىلدىڭ 12 ايىندا بۇل باعىتتا 392،6 ميلليون دوللارعا 23،2 ميلليون توننا كومىر جونەلتىلدى. قازاقستاندىق كومىردى ساتىپ الۋ بويىنشا رەسەي كوش باستاپ تۇر: ەكسپورتتىڭ جالپى كولەمىنىڭ 65،1%-ى وسى ەلدىڭ ۇلەسىندە. ودان كەيىنگى ورىندا بەلارۋس پەن قىرعىزستان كەلەدى.
تمد-دان تىس ەلدەرگە قازاقستان 107،5 ميلليون دوللارعا 6 ميلليون توننا كومىر ەكسپورتتادى. مۇندا شۆەيساريا كوش باستاپ تۇر: 4،8 ملن توننا، پليۋس 34،6%.
قازاقستاننىڭ ىشكى نارىعىندا اعىمداعى جىلدىڭ قاڭتار ايىنىڭ قورىتىندىسى بويىنشا ءبىر توننا كومىر 14،8 مىڭ تەڭگەگە دەيىن قىمباتتادى – بۇل ءبىر جىلدا 9،8%-دىق ءوسىم.
باعانىڭ ەڭ كوپ جىلدىق ءوسىمى* شىعىس قازاقستاندا (جىلىنا 22،2%)، جامبىل (14،9%) جانە اقمولا (14،5%) وبلىستارىندا، ەڭ ازى سولتۇستىك قازاقستان وبلىسىندا (جىلىنا 3،2%-عا) تىركەلدى. باتىس قازاقستان جانە قىزىلوردا وبلىستارىندا باعالار جىلدىق ديناميكا بويىنشا وزگەرگەن جوق.
ەلىمىزدىڭ ءىرى قالالارى مەن مەگاپوليستەرىنىڭ ىشىندە ءبىر توننا كومىردىڭ ەڭ قىمبات باعاسى تارازدا (20،1 مىڭ تەڭگە)، ەڭ ارزانى سەمەيدە (11،4 مىڭ تەڭگە) بولدى.
انىقتاما ءۇشىن: 2021 جىلعى قاڭتار-جەلتوقساندا كومىر باعاسى وتكەن جىلدىڭ وسى كەزەڭىمەن سالىستىرعاندا 5،2%-عا، 2020 جىلى 3،3%-عا ءوستى.
ۇكىمەت مۋنيسيپالدىق كومىرگە وڭتايلى باعا بەلگىلەۋدى قامتاماسىز ەتۋ ماقساتىندا ءونىمسىز دەلدالداردى شىعارۋ جۇمىستارىن جۇرگىزۋدە، دەپ حابارلادى قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەمەر-مينيسترىنىڭ رەسمي رەسۋرسى.
ۇكىمەت سايتىنىڭ حابارلاۋىنشا، كومىردى تاۋار بيرجاسى ارقىلى وتكىزۋ بويىنشا پيلوتتىق جوبا ءوزىنىڭ تيىمدىلىگىن كورسەتتى – دەلدالداردىڭ سانى قىسقاردى، بولشەك ساۋداداعى ساتۋشىلار ءۇشىن كومىر شاحتالارىنىڭ رەسۋرستارىنا تىكەلەي قولجەتىمدىلىك قامتاماسىز ەتىلدى.
* دەرەكتەرى ۇسىنىلماعان اتىراۋ جانە ماڭعىستاۋ وبلىستارىن قوسپاعاندا
كومىرگە الەمدىك سۇرانىستىڭ نەگىزگى قوزعاۋشى كۇشتەرىنىڭ ءبىرى - ەلەكتر ەنەرگياسىن ءوندىرۋ.
جۇڭگو 2020 جىلى كومىر ءوندىرۋ نەگىزىندە ەلەكتر ەنەرگياسىن شىعارۋ بويىنشا كوشباسشى بولدى: 4،9 مىڭ تەراۆاتت-ساعات – ءبىر جىل بۇرىنعىدان 1،4%-عا ارتىق. بۇل كورسەتكىشتىڭ العاشقى ۇشتىگىنە ءۇندىستان مەن اقش تا كىردى.
قازاقستان رەيتينگكە قاتىسقان 27 ەلدىڭ اراسىندا 16-ورىنعا تۇراقتادى. تمد ەلدەرىنىڭ ىشىندە رەسەيدىڭ كومىر وندىرۋدەگى كورسەتكىشى قازاقستاننان 2،1 ەسە جوعارى بولسا، ۋكراينانىڭ كورسەتكىشى، كەرىسىنشە، 1،8 ەسە تومەن.
