جۇمىسسىزدىق كورسەتكىشى 4،9% دەڭگەيىندە ساقتالدى.
COVID-19 پاندەمياسىنان كەيىن 2021 جىلدىڭ قورىتىندىسى بويىنشا قازاقستاننىڭ ەڭبەك نارىعىندا كورسەتكىشتەردىڭ تۇراقتى جاقسارۋى بايقالادى، دەپ حابارلايدى Almaty-akshamy.kz
«وتكەن جىلى جۇمىس كۇشى مەن جۇمىسپەن قامتىلعان حالىق سانى وسە ءتۇستى، جۇمىسسىزدىق كورسەتكىشى ەكى جىل ىشىندە 4،9% دەڭگەيىندە ساقتالدى، ازاماتتاردىڭ ەڭبەكاقىسى ءوستى»، - دەلىنگەن ەڭبەكمينى باسپا ءسوز قىزمەتىنىڭ حابارلاماسىندا.
رەسمي ستاتيستيكاعا سايكەس، 2021 جىلى جۇمىس كۇشىنىڭ سانى 9،26 ميلليون ادامدى قۇرادى، بۇل وتكەن جىلمەن سالىستىرعاندا 76 مىڭعا ارتتى. ديناميكا جۇمىسپەن قامتىلعاندار سانىنىڭ 2020 جىلعى 8،73 ملن-نان وتكەن جىلى 8،81 ملن ادامعا دەيىن وسۋىمەن سيپاتتالادى. نەگىزىنەن ءوزىن-وزى جۇمىسپەن قامتىعان حالىق سانىنىڭ وسكەنى بايقالدى. جىل ىشىندە ولاردىڭ سانى 2،5%-عا (51،5 مىڭ) ارتىپ، 2،1 ملن ادامدى قۇرادى.
«ءوزىن-وزى جۇمىسپەن قامتىعان حالىقتىڭ قۇرىلىمىندا 2020 جىلمەن سالىستىرعاندا ناتيجەلى جۇمىسپەن قامتىلعاندار سانى 71 مىڭ ادامعا كوبەيدى، ال ناتيجەسىز جۇمىسپەن قامتىلعاندار سانى 19 مىڭعا قىسقاردى، بۇل رەتتە ءوزىن-وزى جۇمىسپەن قامتىعانداردىڭ جالپى سانىنداعى ناتيجەسىز جۇمىسپەن قامتىلۋ ۇلەسى 9،7% - دان 8،5% - عا دەيىن تومەندەدى. بۇل ءۇردىس ءوزىن-وزى جۇمىسپەن قامتىعان حالىقتىڭ تابىسى بولىگىندەگى وڭ وزگەرىستەردى كورسەتەدى. سونداي-اق جالدامالى جۇمىسشىلار سانى ءبىر جىلدا 23،5 مىڭعا ارتىپ، 6،71 ملن ادامعا جەتتى»، – دەدى «ەڭبەك رەسۋرستارىن دامىتۋ ورتالىعى» اق باسقارۋشى ديرەكتورى الەكساندرا مولچانوۆسكايا.
ءبىلىم دەڭگەيى بويىنشا جۇمىسپەن قامتىلعاندار اراسىندا ورتا ارنايى ءبىلىمى بار ادامداردىڭ ۇلەسى باسىم (جالپى ەل بويىنشا 43%). الماتى، شىمكەنت جانە نۇر-سۇلتان قالالارى جوعارى ءبىلىمى بار جۇمىسپەن قامتىلعانداردىڭ ەڭ جوعارى ۇلەسىمەن (64-74%) جانە مەكتەپ ءبىلىمى بارلاردىڭ ەڭ از سانىمەن (1-2%) ەرەكشەلەنەدى.
كاسىپتەر بولىنىسىندە جۇمىسپەن قامتىلعانداردىڭ جارتىسىنان كوبى (53% نەمەسە 4،67 ملن ادام) 2021 جىلى داعدىلاردىڭ ورتاشا دەڭگەيى تالاپ ەتىلەتىن جۇمىس ورىندارىندا جۇمىس ىستەدى، ۇشتەن ءبىرى (29% نەمەسە 2،58 ملن ادام) – داعدىلاردىڭ جوعارى دەڭگەيىمەن جانە 17% (1،46 ملن ادام) بىلىكتىلىگى تومەن جۇمىس ورىندارىندا جۇمىس ىستەدى.
ەكونوميكالىق قىزمەت تۇرلەرى بويىنشا تالداۋعا سايكەس، تاۋارلار ءوندىرىسى سالالارى (اۋىل شارۋاشىلىعى، ونەركاسىپ جانە قۇرىلىس) ەل بويىنشا بارلىق جۇمىسپەن قامتۋدىڭ ۇشتەن ءبىر بولىگىن (33%) عانا قالىپتاستىردى. ال جۇمىس ىستەيتىن قازاقستاندىقتاردىڭ 2/3ء-ى قىزمەت كورسەتۋ سەكتورىندا جۇمىس ىستەدى، ولاردىڭ ساندىق ءوسىمى (جيىنتىعىندا) جىلىنا 54،5 مىڭ ادامدى قۇرادى. بۇل رەتتە جۇمىسپەن قامتىلعاندار ۇلەسىنىڭ ەڭ كوپ ۇلعايۋى جىلجىمايتىن مۇلىكپەن وپەراسيالار (+6،3% نەمەسە 10 مىڭ ادام)، وزگە دە قىزمەتتەر كورسەتۋ (+5،5% نەمەسە 17 مىڭ ادام) جانە دەنساۋلىق ساقتاۋ (+2،6% نەمەسە 13،5 مىڭ ادام) سالالارىندا بايقالدى.
مۇنداي كورىنىس پاندەميانىڭ السىرەۋى، ۇكىمەت قابىلداعان ازاماتتار مەن بيزنەستىڭ قاجەتتىلىكتەرىنە جاۋاپ بەرۋ جونىندەگى يكەمدى جانە ءتيىمدى شارالار سياقتى ءبىرقاتار فاكتورلاردىڭ ارقاسىندا قالىپتاستى.
«بىرىنشىدەن، حالىققا تۇرعىن ءۇي ساتىپ الۋ ءۇشىن زەينەتاقى اۋدارىمدارىن مەرزىمىنەن بۇرىن الۋ مۇمكىندىگىن بەرۋ جىلجىمايتىن مۇلىك نارىعىنا سەرپىن بەردى، بۇل تيىسىنشە وسى سەكتورداعى ماماندار سانىنىڭ وسۋىنە اسەر ەتتى. ەكىنشىدەن، قىزمەتتەردىڭ كوپتەگەن تۇرلەرىنە شەكتەۋ شارالارىن جەڭىلدەتۋ سۇلۋلىق سالوندارى، اتەلە جانە باسقا دا جەكە قىزمەت تۇرلەرىنە يە بيزنەس يەلەرىنە جۇمىس پەرسونالىن كوبەيتۋگە مۇمكىندىك بەردى.ۇشىنشىدەن، پاندەميا كەزىندە سالىنعان دەنساۋلىق ساقتاۋ سالاسىنىڭ رەزەرۆتىك قۋاتى مامانداردى قابىلداۋدى قاجەت ەتەدى، سوندىقتان وسى سالاداعى جۇمىسپەن قامتۋ ارتا بەردى»، – دەدى الەكساندرا مولچانوۆسكايا.
ەكونوميكانىڭ 6 سالاسى بويىنشا جۇمىسپەن قامتۋ تومەندەدى: كاسىبي جانە عىلىمي قىزمەت (-2،9% نەمەسە 7،3 مىڭ ادام)، ونەر جانە ويىن-ساۋىق (-2،7% نەمەسە 3،7 مىڭ ادام)، قارجى جانە ساقتاندىرۋ (-2،2% نەمەسە 4،1 مىڭ ادام)، تۇرۋ جانە تاماقتانۋ (-1،4% نەمەسە 2،8 مىڭ ادام)، كولىك (-1،3% نەمەسە 8 مىڭ ادام)، مەملەكەتتىك باسقارۋ (-1،1% نەمەسە 5،2 مىڭ ادام).
«پاندەميا كەزىندە جۇمىستىڭ جاڭا فورماتتارىنىڭ تارالۋىن ەسكەرە وتىرىپ، قاشىقتان نەمەسە قاشىقتىقتان جۇمىس ىستەيتىندەردىڭ ستاتيستيكاسىن جۇرگىزۋ قاجەتتىلىگى تۋىندادى. ماسەلەن، 2021 جىلى ەلىمىزدە قاشىقتىقتان جۇمىسپەن قامتۋ 54 مىڭعا جۋىق ادامعا جەتتى، ولاردىڭ 71%-ى قالادا تۇرادى، بۇل ءبىرىنشى كەزەكتە اۋىلداعى جۇمىسپەن قامتۋ قۇرىلىمىمەن، سونداي-اق قالادا نەعۇرلىم دامىعان اقپاراتتىق-كوممۋنيكاسيالىق ينفراقۇرىلىمنىڭ بولۋىمەن بايلانىستى. سونىمەن قاتار، قاشىقتىقتان جۇمىس ىستەيتىندەر – بۇل ايەلدەر (66%)، سونىمەن قاتار ولاردىڭ جەكە بايلانىس قۇرالدارى بار (86%)»، – دەپ اتاپ ءوتتى ەردو ساراپشىسى.
جالدامالى قىزمەتكەرلەردىڭ ورتاشا ايلىق اتاۋلى جالاقىسى 2021 جىلدىڭ 12 ايىندا ناقتى ماندە 8،3%-عا ۇلعايىپ، شامامەن 249 مىڭ تەڭگەنى قۇراعانىن اتاپ وتكەن ءجون.
جالاقى بويىنشا كوشباسشىلار باتىس وڭىرلەر – اتىراۋ (ايىنا 412 مىڭ تەڭگە) جانە ماڭعىستاۋ (349 مىڭ تەڭگە) وبلىستارى، سونداي-اق نۇر-سۇلتان قالاسى (341 مىڭ تەڭگە) جانە الماتى قالاسى (293 مىڭ تەڭگە) بولىپ قالۋدا. ال ەلدىڭ ءبىرىنشى تورتتىككە كىرمەيتىن باسقا وڭىرلەرىندەگى ورتاشا ايلىق جالاقى جالپى رەسپۋبليكالىق كورسەتكىشكە جەتپەيدى جانە 187-دەن 240 مىڭ تەڭگەگە دەيىن تۇرلەنەدى.
ءوزىن-وزى جۇمىسپەن قامتىعان حالىقتىڭ ءال-اۋقاتى جاقسارۋدا. وسىلايشا، جيىنتىق تابىسى ەكى ەڭ تومەنگى كۇنكورىس دەڭگەيىنەن اساتىن ءوزىن-وزى جۇمىسپەن قامتىعانداردىڭ ۇلەسى 2020 جىلعى 71%-دان 2021 جىلى 81%-عا دەيىن ءوستى.
قازاقستاندا جالپى جانە جاستار جۇمىسسىزدىعىنىڭ كورسەتكىشتەرى ەسەپتى كەزەڭدە وزگەرگەن جوق، 2021 جىلدىڭ قورىتىندىسى بويىنشا تيىسىنشە بۇرىنعى 4،9% جانە 3،8% قۇرادى. بۇل ساندىق ماندە ايتارلىقتاي وزگەرىستەردىڭ بولماۋىمەن بايلانىستى: بارلىق جۇمىسسىزداردىڭ ءوسۋى تەك 0،8 مىڭ ادامدى قۇرادى، ال جۇمىسسىز جاستاردىڭ سانى ءتىپتى 2،8 مىڭعا ازايدى.
سونىمەن قاتار، جۇمىسسىزدىقتىڭ ەڭ جوعارى دەڭگەيى (رەسپۋبليكالىق ماننەن جوعارى) الماتى قالاسىندا (5،2%)، تۇركىستان وبلىسىندا (5،1%) جانە شىمكەنت قالاسىندا (5%) بايقالدى. جۇمىسسىزدىقتىڭ ەڭ تومەنگى كورسەتكىشتەرى قاراعاندى وبلىسىندا (4،5%) جانە نۇر-سۇلتان قالاسىندا (4،6%) تىركەلگەن.
2021 جىلدىڭ سوڭىندا ەل بويىنشا تىركەلگەن جۇمىسسىزدىق دەڭگەيى 1،7% (153 مىڭ ادام) قۇرادى. بۇگىندە ەلەكتروندىق ەڭبەك بيرجاسى (Enbek.kz) ارقىلى جۇمىسپەن قامتىلماعان ازاماتتار ءۇشىن جۇمىسسىز رەتىندە تىركەلۋ جانە جۇمىسىنان ايىرىلۋ بويىنشا جاردەماقى تولەۋگە ءوتىنىم بەرۋ قىزمەتى قولجەتىمدى. سونداي-اق، ەەب-دا بۇگىندە ءتۇرلى باعىتتار مەن ماماندىقتار بويىنشا 95 مىڭ بەلسەندى بوس جۇمىس ورنى ۇسىنىلدى.
جۇمىسقا ورنالاستىرۋ بويىنشا كەشەندى قولداۋدى قاجەت ەتەتىن ازاماتتار ءۇشىن كاسىپكەرلىكتى دامىتۋ جونىندەگى ۇلتتىق جوبا شەڭبەرىندە جۇمىسپەن قامتۋعا جاردەمدەسۋدىڭ بەلسەندى شارالارى كوزدەلگەن: جۇمىس بەرۋشىلەردىڭ وتىنىمدەرى بويىنشا، جۇمىس ورنىندا نەمەسە Skills Enbek (skills.enbek.kz) پلاتفورماسىندا ونلاين فورماتتا قىسقا مەرزىمدى وقىتۋ، مەملەكەت سۋبسيديالايتىن جۇمىس ورىندارىنا جۇمىسقا ورنالاستىرۋ (قاتىسۋ ءۇشىن enbek.kz ارقىلى ونلاين ءوتىنىم بەرۋ مۇمكىندىگى بار)، ا سونداي-اق Business Enbek (business.enbek.kz) پورتالى ارقىلى ءوتىنىم بەرۋ ارقىلى بيزنەس-يدەيالاردى ىسكە اسىرۋعا گرانتتار بەرۋ.