جۇما نامازىن قوعامدىق ورىنداردا وقۋعا بولا ما؟

جۇما نامازىن قوعامدىق ورىنداردا وقۋعا بولا ما؟ سۋرەت: Inform.kz

شاريعات بويىنشا جۇما نامازىنىڭ دۇرىس وتەلۋى ءۇشىن بەلگىلى شارتتار ورىندالۋى كەرەك.


اتاپ ايتقاندا، جۇما نامازى جالپىعا رۇقسات ەتىلگەن جەردە وقىلۋى شارت. بەلگىلى جاماعاتقا عانا رۇقسات ەتىپ، باسقاعا كەلۋگە تىيىم سالىنسا، جۇما نامازى دۇرىس بولمايدى.


بۇل تۋرالى Almaty-akshamy.kz Muftyat.kz-كە سىلتەمە جاساي وتىرىپ حابارلايدى. 



«جالپىعا رۇقسات» دەگەنىمىز – جۇما نامازى وقىلاتىن مەشىتتەردىڭ ەسىگى اشىق بولۋى، وعان قالاعان ادامنىڭ كىرىپ-شىعۋىنا رۇقسات بەرىلۋى. ياعني ادامداردىڭ مەشىتكە كەلۋىنە ەشكىم بوگەت جاساماۋى ءتيىس. سەبەبى جۇما نامازى – يسلام رامىزدەرىنىڭ ءبىرى، ول ادامدار اراسىندا اشىق وتكىزىلۋى كەرەك (جاميع ار-رۋمۋز، ءى توم، 265-بەت).


قازاقستان رەسپۋبليكاسىندا دiني بiرلەستiك مەملەكەتتىك تىركەۋدەن وتكەن ساتتەن باستاپ، زاڭدى تۇلعانىڭ قۇقىق قابiلەتتىلىگiنە يە بولادى («ءدىني قىزمەت جانە ءدىني بىرلەستىكتەر تۋرالى» زاڭنىڭ 15-بابى). بۇگىنگى تاڭدا كەز كەلگەن ادام قازاقستان مۇسىلماندارى ءدىني باسقارماسىنا (قمدب) فيليال بولىپ تىركەلگەن مەشىتتەرگە كەلىپ، ءوزىنىڭ قۇلشىلىعىن ەش كەدەرگىسىز وتەي الادى.

شاريعات بويىنشا جۇما نامازىن سۇلتان (ەڭ جوعارعى بيلىك وكىلى) نەمەسە ونىڭ ورىنباسارى وتكىزۋى شارت (فاتحۋ ءباب ءال-عينايا، ءى توم، 560-بەت). حانافي ءمازھابىنىڭ عالىمدارى وعان مىنا ءحاديستى دالەل ەتىپ كەلتىرەدى: اللا ەلشىسى (وعان اللانىڭ سالاۋاتى مەن سالەمى بولسىن): «كىمدە-كىم مەنىڭ ءتىرى كەزىمدە نەمەسە قايتىس بولعانىمنان كەيىن ءادىل نەمەسە زالىم باسشىسى بولا تۇرىپ، ونى ەلەمەي نەمەسە وعان قارسىلىق ءبىلدىرىپ، جۇما نامازىن وقۋدى تارك ەتسە، اللا ونىڭ دۇنيەسىن بىرىكتىرمەسىن، ىسىنە بەرەكە بەرمەسىن»، – دەگەن (يبن ءماجا). سونداي-اق حاسان ءال-باسري (اللا ونى راقىمىنا السىن): سۇلتانعا ءتيىستى ءتورت نارسەنىڭ ءبىرى رەتىندە جۇما نامازىن اتاپ وتكەن (يمداد ءال-فاتتاح، 522-بەت).



حانافي ءمازھابىنىڭ فيقھ كىتاپتارىندا: «جۇما نامازىن سۇلتان نەمەسە ونىڭ ورىنباسارى (ءامىر، قازي) وتكىزۋى شارت»، – دەلىنگەن (ماراقي ءال-فالاح، 422-بەت). سەبەبى جۇما نامازىن وتكىزەتىن كىسى ناقتى بەلگىلەنبەسە، جاماعات اراسىندا ناماز وقىلاتىن ورىن، ۋاقىتى، ياعني نامازدى ەرتە نەمەسە كەش وقۋ جايىندا، سونداي-اق بىرەۋدى يمامدىققا وتكىزۋدە تالاس-تارتىستار تۋىنداۋى مۇمكىن (ءجاۋھاراتۋ ءان-ناييرا، ءىى توم، 24-بەت). بۇل ارينە بۇلىككە، داۋعا جول اشادى. ال نامازدى بيلىك وكىلى باسقارعان كەزدە مۇنداي تالاستار توقتايدى (كيتاب ءال-يحتيار، 109-بەت). سوندىقتان ءتارتىپ بولۋ ءۇشىن بيلىكتىڭ رۇقساتى ماڭىزدى.

بۇگىندە قازاقستاندا يسلامي ءدىني قىزمەت قمدب جانە ونىڭ فيليالدارى (مەشىتتەرى) تاراپىنان جۇزەگە اسىرىلادى. قازاقستان مۇسىلماندارى ءدىني باسقارماسىنىڭ جارعىسىندا جۇما جانە ايت نامازدارى سەكىلدى ءدىني راسىمدەردىڭ مەشىت يمامدارى تاراپىنان اتقارىلاتىنى جازىلعان (قمدب جارعىسى، 13 تاراۋ، 9-11 بەتتەر).


شەشىم: 


  1. جۇما نامازىنىڭ دۇرىس وتەلۋى ءۇشىن شاريعاتتا كورسەتىلگەن شارتتاردىڭ ءبىرى تابىلماعان جاعدايدا جۇما نامازى وتكىزىلمەيدى، ونىڭ ورنىنا بەسىن نامازى وقىلادى.

  2. قمدب رۇقسات بەرگەن مەشىتتەر مەن ارنايى نامازحانالاردا عانا جۇما نامازى وقىلادى. مەشىتتەردەن تىس (تۇرعىن ءۇي، قوعامدىق ورىن، بازار، ءوندىرىس ورنى، وقۋ ورنى، ت.ب.) عيماراتتار مەن قۇرىلىستاردا جۇما نامازىن وقۋعا بولمايدى.

  3. جۇما نامازىن قمدب تاراپىنان بەكىتىلگەن ءدىني قىزمەتكەر عانا جۇرگىزە الادى.

  4. جۇما نامازىنىڭ شارتى ەكى ايت نامازىنا دا قاتىستى.

ءسىزدىڭ رەاكسياڭىز؟
ۇنايدى
0
ۇنامايدى
0
كۇلكىلى
0
شەكتەن شىققان
0
سوڭعى جاڭالىقتار

16:33

16:28

13:27

12:23

12:17

12:15

12:13

12:05

12:03

12:01

11:59

11:57

11:55

11:53

11:51

11:46

11:43

11:41

11:39

11:37

11:34

11:31

11:29

11:26

11:24