بىرىككەن ۇلتتار ۇيىمىنىڭ دەرەگى بويىنشا، جەر شارىندا زياندى زاتتاردى تۇتىنۋشىلار ۇلەسى جىلدان جىلعا ارتىپ بارادى.
الەمدە ەسىرتكىگە «وتىرعان» ادامدار سانى ارتىپ بارادى. بۇل ماسەلە اسىرەسە جاستار اراسىندا وزەكتى بولىپ تۇر، دەپ حابارلايدى Almaty-akshamy.kz 24.kz-كە سىلتەمە جاساپ.
ماسەلەن، قارا قۇرلىقتا ەسىرتكى شىرماۋىنا تۇسكەن ناۋقاستاردىڭ 70%ء-ى 35-كە تولماعان. اقش-تاعى جاعداي مۇلدەم جانتۇرشىگەرلىك. بىلتىر بۇل ەلدە 109 مىڭ ادام اجال قۇشقان. ءولىم دەرەكتەرىنىڭ ۇشتەن ەكىسى سينتەتيكالىق ەسىرتكىلەرمەن بايلانىستى، - دەيدى ماماندار.
«سوڭعى 20 جىل بويى اقش ەسىرتكىنى شامادان تىس پايدالانىپ كوز جۇمعاندار سانى جاعىنان رەكورد ورناتىپ كەلەدى. بۇل زاتتاردى قولدانۋدا بەلگىلى ءبىر ءقاۋىپ بولعانىمەن، اۋرۋدى باسۋعا كومەكتەسەدى. دەگەنمەن تىم كوپ رەسەپت جازىپ بەرۋدى قىسقارتۋ قاجەت»، - دەيدى ەسىرتكى زەرتتەۋ سالاسىنداعى ساراپشى ەندريۋ كولودنىي.
ال برازيليا، كولۋمبيا مەن پەرۋ شەكارالارىنا جاقىن ءومىر سۇرەتىن تۇرعىندار ەسىرتكى تاسىمالىمەن بايلانىستى قىلمىستاردان قيىندىق كورىپ وتىر. ويتكەنى شالعايداعى ەلدى مەكەندەردە قۇقىق قورعاۋ ورگاندارى دا، مەديسينالىق مەكەمەلەر دە جوق. سونىڭ سالدارىنان تۇرعىندار ەسىرتكى كارتەلدەرىنەن نە قورعانا دا المايدى نە قاجەتتى ەم-دومدى الا المايدى. مۇنداي جاعداي ءتىپتى ەل ىشىندەگى الىپ مەگاپوليستە دە بايقالادى. ماسەلەن، برازيليانىڭ سان-پاۋلۋ قالاسىندا ەسىرتىنىڭ كەڭ تارالعانى سونشا، دۇكەندەر جابىلىپ، ازاماتتار قالادان جاپپاي كوشىپ جاتىر.
«كۇنىنە ورتاشا ەسەپپەن 2-3 ساتىپ الۋشى كەلەدى. سوندىقتان شىعىنعا باتىپ جاتىرمىن. ويتكەنى ادام كەلمەيتىن كۇندەر دە بولادى»، - دەيدى ساۋداگەر دانيەل بونفيم.
امازونكا باسسەينىندەگى ەسىرتكى ساۋداسى قازىرگى تاڭدا قىلمىستىڭ وزگە تۇرلەرىنە دە جول اشىپ وتىر. اتاپ ايتساق، ورمان القاپتارىن وتاۋ، قازبا بايلىقتارىن زاڭسىز الۋ مەن جابايى اڭدار ساۋداسى ەتەك جايعان. سونىڭ كەسىرىنەن بايىرعى حالىقتار ءوز جەرىنەن وكشە كوتەرىپ، وزگە وڭىردەن قونىس تابۋعا ءماجبۇر.