قازاقستاندى جوعارى دامىعان مەملەكەتكە اينالدىراتىن – ازات ويلى جاڭاشىل دا جاسامپاز ازاماتتارى. ول ءۇشىن اركىم جان-جاقتى جانە كەمەل بىلىمگە دەن قويىپ، قاجىرلى ەڭبەك پەن ءوزىن-وزى تولاسسىز جەتىلدىرۋدى ءومىر سالتىنا اينالدىرۋى قاجەت.
نۇرسۇلتان نازاربايەۆ.
قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ 50 حالىقارالىق باستامالارىنان
2010 جىلعى باستامالار:
- قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ەۋروپاداعى قاۋىپسىزدىك جانە ىنتىماقتاستىق ۇيىمىنا (ەقىۇ) ءتوراعالىق ەتۋى: قازاقستاننىڭ ەۋرواتلانتيكالىق جانە ەۋرازيالىق قاۋىپسىزدىك ولشەمدەرىنىڭ سانىن كەڭەيتۋ تۋرالى باستاماسى
- ەلوردادا ەقىۇ مەملەكەتتەرى باسشىلارىنىڭ ءسامميتىن وتكىزۋ تۋرالى باستاماسى: ن.ءا. نازاربايەۆتىڭ «ەقىۇ تاعدىرى مەن پەرسپەكتيۆالارى» («يزۆەستيا») اتتى ماقالاسى.
ەلدى العا جەتەلەگەن ماڭىزدى 9 شەشىم
- 2010 جىلعى 1 قاڭتاردان قازاقستان، رەسەي جانە بەلارۋس اۋماعىندا كەدەندىك وداقتىڭ ءبىرىڭعاي كەدەندىك ءتاريفى ىسكە قوسىلدى.
- «باتىس ەۋروپا – باتىس جۇڭگو» كولىك ءدالىزىنىڭ قۇرىلىسى باستالدى.
- 29 قاڭتار پرەزيدەنت ۇكىمەتكە وڭىرلەردەگى كاسىپكەرلىكتى دامىتۋ جونىندەگى «بيزنەستىڭ جول كارتاسى – 2020» باعدارلاماسىن ازىرلەۋدى تاپسىردى.
- مەملەكەت باسشىسى قازاقستان حالقىنا جولداۋىندا بالالاردى مەكتەپالدى ءبىلىم بەرۋمەن قامتاماسىز ەتۋگە باعىتتالعان «بالاپان» باعدارلاماسىنىڭ باستالعانىن جاريالادى.
- 2 ناۋرىزدا قازاقستان پرەزيدەنتىنىڭ رەسمي سايتىندا «بيزنەستى پرەزيدەنتتىك قورعاۋ» ارنايى ءبولىمى اشىلدى.
- 12 ناۋرىزدا يندۋستريالاندىرۋ باعدارلامالارىن جۇزەگە اسىرۋعا جاۋاپ بەرەتىن يندۋستريا جانە جاڭا تەحنولوگيالار مينيسترلىگى قۇرىلدى .
- 19 ناۋرىزدا قۇنى 42 ملرد. دوللار تۇراتىن 83 ءىرى جوبا ەنگەن قازاقستانرەسپۋبليكاسىنىڭ ۇدەمەلى يندۋستريالىق-يننوۆاسيالىق دامۋ جونىندەگى 2010-2014 جىلدارعا ارنالعان مەملەكەتتىك باعدارلاماسى قابىلداندى.
- 2010 جىلعى 28 ماۋسىمدا ەلوردادا حالىقارالىق دارەجەدەگى «نازاربايەۆ ۋنيۆەرسيتەتى» جاڭا جوعارى وقۋ ورنى اشىلدى.
- 1 قىركۇيەكتە 2011-2015 جىلدارعا ارنالعان «سالاماتتى قازاقستان» قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ دەنساۋلىق ساقتاۋ سالاسىن دامىتۋ مەملەكەتتىك باعدارلاماسى بەكىتىلدى
2010 جىلدىڭ باستى وقيعالارى
- قازاقستاننىڭ 2020 جىلعا دەيىنگى دامۋ ستراتەگياسىنىڭ جوسپارىن قابىلداۋ.
- ەقىۇ ءتوراعالىعى. ەقىۇ استانا ءسامميتى.
- قازاقستان حالقى اسسامبلەياسىنىڭ 15 جىلدىعى.
- ەۋرازيالىق ەكونوميكالىق قوعامداستىققا - 10 جىل!
قازاق ەلى ءۇشىن بۇل جىل حالىقارالىق دەڭگەيدە دە، ىشكى ساياساتتا دا، الەۋمەتتىك سالادا دا،ەكونوميكادا دا سەرپىندى دامۋ مەن وركەنيەتتى وزگەرىستەر كەزەڭى بولدى. رۋحاني سالادا حالقىمىزدىڭ ءبىرتۋار ۇلى، كەڭەس وداعىنىڭ باتىرى، داڭقتى قولباسشى باۋىرجان مومىش ۇلىنىڭ تۋعانىنا 100 جىل تولدى.
بيلىك قابىلداعان 2010-2014 جىلدارعا ارنالعان ۇدەمەلى يندۋستريالىق-يننوۆاسيالىق دامۋدىڭ مەملەكەتتىك باعدارلاماسى اياسىندا ەل بويىنشا جانە وڭىرلىك دەڭگەيدەگى يندۋستريالاندىرۋ كارتالارى ازىرلەندى. العاشقى جارتىجىلدىقتا جالپى قۇنى 380 ميلليارد تەڭگەدەن اساتىن 72 ءىرى ءوندىرىس نىسانى پايدالانۋعا بەرىلسە، ەكىنشى جارتى جىلدىقتا جالپى قۇنى 450 ميلليارد تەڭگەدەن اساتىن 80 ءىرى ينۆەستيسيالىق جوبا ىسكە قوسىلدى.
2010 جىلدان باستاپ ەلىمىزدە ءبىرىڭعاي ۇلتتىق دەنساۋلىق ساقتاۋ جۇيەسى ەنگىزىلە باستادى. بۇل ۇلتتىق جۇيە ارقىلى مەديسينا ۇيىمىن تاڭداۋ ەركى، مەديسينالىق كومەكتىڭ اشىقتىعى مەن ونىڭ باعاسىن قالىپتاستىرۋ، بولىنگەن قاراجات ناۋقاستىڭ تاڭداۋىنا بايلانىستى بولادى دەگەن قاعيداتتار باسشىلىققا الىندى. وسىلايشا، باسەكەلى ورتا قالىپتاسىپ، مەديسينالىق كومەكتىڭ ساپاسى ارتپاق.
2010 جىلدىڭ ەڭ باستى ساياسي وقيعاسى – ايبارلىلىعى مەن بەدەلى بىرىككەن ۇلتتار ۇيىمىنان كەم تۇسپەيتىن ەۋروپاداعى قاۋىپسىزدىك پەن ىنتىماقتاستىق ۇيىمىنا (ەقىۇ) قازاق ەلىنىڭ ءتوراعالىق ەتۋى جانە ەلوردادا ەقىۇ ءسامميتىن وتكىزۋى بولدى. بۇل وسى 2010 جىلدىڭ عانا ەنشىسىندەگى ەلەۋلى وقيعا ەمەس، قازاق تاريحىنداعى ەلدىڭ ابىرويىن اسقاقتاناتىن ۇلى ىستەردىڭ ءبىرى بولاتىن. ەلىمىزدىڭ بۇل ءتوراعالىق ميسسياسى: «سەنىم. ءداستۇر. اشىقتىق. توزىمدىلىك» ۇرانىمەن ءوتىپ، ەلىمىز الەمدىك قاۋىپسىزدىكتى قامتاماسىز ەتۋگە زور ۇلەس قوستى.
قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ەقىۇ ءتوراعالىعىنا كىرىسۋىنىڭ الەمدىك قاۋىمداستىقتاعى ماڭىزدىلىعىن ايىرىقشا اتاپ وتكەن ءجون. ەگەر تاريحقا جۇگىنسەك، ەقىۇ-عا مۇشە مەملەكەتتەر سوڭعى رەت 1999 جىلى ىستامبۇل سامميتىندە باس قوسقان بولاتىن. وسى ءبىر دەرەكتىڭ ءوزى-اق سوڭعى ون ءبىر جىل ىشىندە بۇل دۇنيەجۇزىلىك بەلدى ۇيىمنان بەدەل كەتە باستاعانىن اڭعارتسا كەرەك. بالكىم سودان كەيىن دە بولار، قازاقستان ءتوراعالىقتى قولعا العان بويدا ەلباسى وسى ولقىلىقتىڭ ورنىن تولتىرۋعا، ۇيىمنىڭ بەدەلىن كوتەرۋگە ۇمتىلدى.
نۇرسۇلتان نازاربايەۆتىڭ قازاقستاندا ەقىۇ-نىڭ ءسامميتىن وتكىزۋ يدەياسى ۇيىمنىڭ حالىقارالىق بەدەلىنە تىڭ سەرپىن، جاڭا سەرپىلىس بەردى. استانا سامميتىنە ەقىۇ-عا 56 مۇشە-مەملەكەتتەن جانە قۇرامىنا بۇۇ،ناتو،تمد جانە باسقا دا ۇيىمدار ەنگەن 12 سەرىكتەس مەملەكەتتەردەن 2،5 مىڭعا جۋىق دەلەگات قاتىستى. سامميت جۇمىسىنان حابار تاراتۋعا الەمدىك بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارىنىڭ 1،5 مىڭنان استام وكىلدەرى باس قوستى. وسىنىڭ ءوزى تاۋەلسىز قازاق مەملەكەتىنىڭ جاھاندىق قاۋىمداستىق الدىنداعى ديپلوماتيالىق ءىرى جەڭىسى ەدى. ال، قازاقستان، رەسەي، بەلارۋس مەملەكەتتەرىنىڭ كەدەندىك وداققا، ءبىرتۇتاس ەكونوميكالىق كەڭىستىككە ۇمتىلۋى دا دامۋدىڭ ۇتقىر ۇدەرىستەرىنە جول اشتى. 2010 جىلدىڭ 1 قاڭتارىنان ورتاق كەدەندىك تاريف ەنگىزىلسە، 1 شىلدەدەن – ءبىرتۇتاس كەدەندىك كودەكس قولدانىسقا ەندى. وسى قادامداردى نەگىزدەۋ ءۇشىن ءۇش ەل پرەزيدەنتتەرى كەدەندىك وداقتىڭ جوعارعى ورگانىنىڭ جەلتوقساندا وتكەن باسقوسۋىندا ءبىرتۇتاس ەكونوميكالىق كەڭىستىك قۇرۋ تۋرالى دەكلاراسياعا قول قويدى.
ءبىزدىڭ دايەكتەمە: 2010 جىلى قازاقستاننىڭ ۇدەمەلى يندۋستريالىق-يننوۆاسيالىق دامۋىنىڭ مەملەكەتتىك باعدارلاماسىن جۇزەگە اسىرۋ بارىسىندا جالپى العاندا قۇنى 800 ملرد.تەڭگە بولاتىن 152 جوبا ىسكە قوسىلىپ، 23000 تۇراقتى جۇمىس ورنى اشىلدى. 2010 جىلى عانا 12198 ۇلەسكەردىڭ پروبلەماسىن شەشۋ ماقساتىندا ۇلەسكەرلىك قۇرىلىستىڭ 67 نىسانى تىكەلەي مەملەكەتتىڭ ارالاسۋىمەن پايدالانۋعا بەرىلدى. ال، جالپى،داعدارىسقا قارسى شارالاردى جۇزەگە اسىرۋ اياسىندا مەملەكەتتىڭ قولداۋىمەن 384 نىسانداعى 53 مىڭ ۇلەسكەرلەردىڭ وزەكتى ماسەلەسى شەشىمىن تاپقانىن ايتقان ءجون.
14 قاڭتار
قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ەقىۇ ءتوراعالىعىنا كىرىسۋىنە وراي اۆستريا رەسپۋبليكاسىنىڭ استاناسى ۆەنا قالاسىندا ەقىۇ تۇراقتى كەڭەسى يناۋگۋراسيالىق ءماجىلىس وتكىزدى. ەقىۇ تۇراقتى كەڭەسىنىڭ ماجىلىسىنە قاتىسۋشىلارعا ەلباسى ۆيدەوۇندەۋى جاريا ەتىلدى.
29 قاڭتار
مەملەكەت باسشىسى قازاقستان رەسپۋبليكاسى پارلامەنتى پالاتالارىنىڭ بىرلەسكەن وتىرىسىندا قازاقستان حالقىنا «جاڭا ونجىلدىق – جاڭا ەكونوميكالىق ءوسىم – قازاقستاننىڭ جاڭا مۇمكىندىكتەرى» اتتى جولداۋىن جاريالادى.
1 اقپان
«قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ 2020 جىلعا دەيىنگى ستراتەگيالىق دامۋ جوسپارى تۋرالى» پرەزيدەنت جارلىعى جاريالاندى.
14 اقپان
ەلباسى رەسەيگە جۇمىس ساپارىمەن بارىپ، رەسەي پرەزيدەنتى دميتريي مەدۆەديەۆپەن كەزدەستى. تاراپتار مەملەكەتارالىق جانە حالىقارالىق وزەكتى ماسەلەلەردى تالقىلادى. ەقىۇ ءسامميتىن قازاقستاندا وتكىزۋ تۋرالى باستاما رەسەي باسشىسى تاراپىنان قولداۋ تاپتى.
7 ءساۋىر
مەملەكەت باسشىسى قازاقستانعا رەسمي ساپارمەن كەلگەن بۇۇ باس حاتشىسى پان گي مۋندى قابىلدادى. مارتەبەلى قوناق يادرولىق قارۋدان ءوز ەركىمەن باس تارتىپ،ونى قازاقستان اۋماعىنان شىعارتقان نۇرسۇلتان نازاربايەۆتىڭ ەڭبەگىن جوعارى باعالاپ،العىسىن ءبىلدىردى.
11-13 ءساۋىر
اقش-تا وتكەن يادرولىق قاۋىپسىزدىك جونىندەگى جاھاندىق سامميت اياسىندا نۇرسۇلتان نازاربايەۆ پەن باراك وبامانىڭ كەزدەسۋى بولىپ، ەكى ەل باسشىلارى بىرلەسكەن مالىمدەمەگە قول قويدى. «اقش قازاقستان پرەزيدەنتىنىڭ يادرولىق قارۋسىزدانۋعا جانە ءقاۋىپتى قارۋدى تاراتپاۋعا قوسقان ۇلەسىن ەرەكشە اتاپ وتەدى» دەپ كورسەتىلگەن مالىمدەمەدە.
21 ءساۋىر
ەلباسى نۇرسۇلتان نازاربايەۆ كورەيا رەسپۋبليكاسىنا مەملەكەتتىك ساپارمەن باردى. وندا كورەياداعى قازاقستان جىلىنىڭ سالتاناتتى اشىلۋ ءراسىمى بولىپ ءوتتى.
8 مامىر
ەلباسى رەسەي فەدەراسياسىنىڭ استاناسى – ماسكەۋدە وتكەن تمد-عا مۇشە مەملەكەتتەر باسشىلارىنىڭ بەيرەسمي باسقوسۋىنا قاتىستى.
25 مامىر
ەلىمىزگە رەسمي ساپارمەن تۇركيا پرەزيدەنتى ابدۋللا گۇل كەلدى. نۇرسۇلتان نازاربايەۆ پەن ابدۋللا گۇل ەكى ەل اراسىنداعى ەكونوميكالىق ىنتىماقتاستىقتى تالقىلادى. «قازاقستان - تەك قانا ازيانىڭ جۇرەگى ەمەس، ول سونداي-اق وسى ايماقتىڭ ماڭدايىنداعى جارقىراعان جۇلدىزى! مۇنى تەك قازاقستان عانا ماقتان تۇتپايدى، مۇنى ءبىز - تۇركيا دا ماقتان تۇتامىز! ءبىز سىزدەردىڭ ەلدەرىڭىزدە بۇدان دا كوپ جۇمىس ىستەۋگە، ەندىگى يگەرگەن سالالاردان عانا ەمەس، جاڭالارىندا دا بۇدان دا كوپ جوبانى جۇزەگە اسىرۋعا قۇلىقتىمىز!»، – دەدى ابدۋللا گۇل.
1 ماۋسىم
ەلوردادا قازاق حاندىعىنىڭ نەگىزىن سالۋشى كەرەي جانە جانىبەك حاندار ەسكەرتكىشى اشىلدى. ەسكەرتكىشتىڭ سالماعى – 16،20 توننا. مۇسىندەردىڭ ىرگەتاسىنان ۇشار باسىنا دەيىنگى بيىكتىگى – 12 مەتر.
7-8 ماۋسىم
مەملەكەت باسشىسى ىستامبۇلدا وتكەن ازياداعى ءوزارا ىقپالداستىق جانە سەنىم شارالارى جونىندەگى كەڭەستىڭ ءىىى سامميتىنە باردى. وندا ازياداعى ءوزارا ىقپالداستىق جانە سەنىم شارالارى جونىندەگى كەڭەسىنىڭ ءىس باسىنداعى ءتوراعاسى رەتiندە قازاقستان پرەزيدەنتى ءسوز سويلەدى. ەلباسى ەقىۇ – ازيا كەڭەسi فورۋمىن قۇرۋدى ۇسىندى. «بۇل ەكi ۇيىمنىڭ ىنتىماقتاستىعى مەن ءارiپتەستiگi ازيا قۇرلىعىنداعى قاۋiپسiزدiك پلاتفورماسىن قالىپتاستىرۋعا جول اشۋى تيiس»، - دەدi قازاقستان پرەزيدەنتى.
10-11 ماۋسىم
وزبەكستان استاناسى – تاشكەنت قالاسىندا شانحاي ىنتىماقتاستىق ۇيىمىنا مۇشە مەملەكەتتەر باسشىلارىنىڭ ح ءماجىلىسى ءوتتى. القالى باسقوسۋعا ەلباسى نۇرسۇلتان نازاربايەۆ قاتىسىپ، ءسوز سويلەدى.
19 ماۋسىم
نۇر-سۇلتاندا اباي كوشەسىنىڭ بويىنا ۇلى حاكىم، قازاقتىڭ باس اقىنى اباي قۇنانبايەۆتىڭ ەسكەرتكىشى ورناتىلدى. ءمۇسىننىڭ بيىكتىگى – 14،750 مەتر، سالماعى – 10 توننا.
28 ماۋسىم
قازاقستاندا حالىقارالىق دارەجەدەگى جاڭا وقۋ ورنى – نازاربايەۆ ۋنيۆەرسيتەتى اشىلدى. سالتاناتتى اشىلۋ راسىمىنەن كەيىن ەلباسى سونداي-اق وسى كۇنى اتالمىش وقۋ ورنىنىڭ قابىرعاسىندا ۇيىمداستىرىلعان «قۋاتتى قازاقستاندى بىرگە قۇرامىز!» اتتى جالپىۇلتتىق تەلەكوپىرگە قاتىستى. تەلەكوپىردە ۇدەمەلى يندۋستريالدى-يننوۆاسيالىق دامۋدىڭ مەملەكەتتىك باعدارلاماسىن جۇزەگە اسىرۋدىڭ العاشقى ناتيجەلەرى ناقتىلاندى.جالپى، بۇل كۇنى قۇنى 381 ملرد.تەڭگە بولاتىن 72 ينۆەستيسيالىق جوبا ۇسىنىلدى. ولاردىڭ اراسىندا جامبىل وبلىسىنىڭ مىڭارال ەلدى-مەكەنىندە ىسكە قوسىلعان سەمەنت زاۋىتى ءوندىرىسى، ماڭعىستاۋ وبلىسىنداعى باۋتينو پورتىندا اشىلعان كەمە جوندەۋ زاۋىتى، «اقتوبەرەنتگەن» اق «General Electric» كومپانياسىمەن بىرلەسىپ شىعارعان 16 كەسكىندى تۇڭعىش قازاقستاندىق كومپيۋتەرلىك توموگراف جانە تاعى باسقا دا جوبالار بار.
29 ماۋسىم
نۇر-سۇلتانداعى بەيبىتشىلىك جانە كەلىسىم سارايىندا نۇرسۇلتان نازاربايەۆتىڭ قاتىسۋىمەن تولەرانتتىق جانە كەمسىتپەۋشىلىك جونىندەگى ەقىۇ-نىڭ جوعارى دەڭگەيدەگى كونفەرەنسياسى بولىپ ءوتتى. «ماسەلەنىڭ ءمانى قۇنى وتە جوعارى ادام ومىرىنە بايلانىستى. ەگەر ەقىۇ-نىڭ حالىق اراسىنداعى ميسسياسى وسى پروبلەمانى شەشۋدەگى قوسىمشا كۇشكە اينالاتىن بولسا، وندا بۇل الەمدىك وڭ جاعدايعا ۇيىمنىڭ قوسقان ەڭ ماڭىزدى ۇلەسى بولارى انىق»، - دەدى ەلباسى.
5 شىلدە
مەملەكەت باسشىسى نۇر-سۇلتان قالاسىندا ەۋرازيالىق ەكونوميكالىق قوعامداستىقتىڭ ون جىلدىعىنا وراي وتكەن مەملەكەتارالىق كەڭەستىڭ مەرەيتويلىق باسقوسۋىنا قاتىستى.
6 شىلدە
ەلوردادا ەلباسى نۇرسۇلتان نازاربايەۆتىڭ قاتىسۋىمەن الەمگە ايگىلى ساۋلەتشى نورمان فوستەردىڭ جوباسى نەگىزىندە سالىنعان «حان شاتىر» ساۋدا-ويىن-ساۋىق ورتالىعى اشىلدى.
17 شىلدە
الماتىدا ەقىۇ-عا مۇشە مەملەكەتتەردىڭ سىرتقى ىستەر مينيسترلەرىنىڭ بەيرەسمي كەزدەسۋى ءوتتى. القالى جيىنعا نۇرسۇلتان نازاربايەۆ قاتىستى. «لاڭكەستىك، اشتىق، كەدەيشىلىك، ەكولوگيالىق اپاتتار، ەپيدەميالار، ۇلتارالىق جانە ءدىنارالىق قاقتىعىستار – بۇگىنگى ادامزات بالاسىنىڭ باس قوسىپ شەشەر، الدىڭعى قاتارداعى تۇيتكىلدى ماسەلەسى. بۇلارمەن كۇرەس جۇرگىزۋ ەقىۇ سياقتى قىزمەت اياسى كوپقىرلى جانە بەدەلدى ينستيتۋتتاردىڭ بار كۇش-جىگەرىن جۇمساۋىن قاجەت ەتەدى. سوندىقتان بۇگىنگى ءسامميتتى وتكىزۋ – تۇتاستاي العاندا ادامزات ءۇشىن ماڭىزدى» - دەدى ەلباسى.
4 تامىز
ەلوردادا ازاماتتاردىڭ قۇقىن قورعاۋدىڭ وزەكتى ماسەلەلەرىنە ارنالعان جيىن ءوتىپ، وندا ازاماتتاردىڭ جەكە ءىسى، ولاردىڭ كاسىپكەرلىك قۇقىن ساقتاۋ، ۇلەسكەرلەردىڭ تاعدىرى، قىلمىسقا قارسى كۇرەس، زاڭدىلىقتى ساقتاۋ مەن قۇقىق بۇزۋشىلىقتى بولدىرماۋ ماسەلەلەرى تالقىلاندى.
20 تامىز
ەلباسى نۇرسۇلتان نازاربايەۆ ارمەنيا استاناسى – ەريەۆاندا وتكەن ۇجىمدىق قاۋىپسىزدىك تۋرالى شارت ۇيىمىنا مۇشە-ەلدەر مەملەكەت باسشىلارىنىڭ بەيرەسمي سامميتىنە قاتىستى.
18 قازان
قازاقستان استاناسىندا تۇڭعىش رەت بۇكىلالەمدىك رۋحاني-مادەني فورۋم باستالدى. وعان 500-گە جۋىق دەلەگات قاتىستى.
12 قاراشا
ەلباسى ۇجىمدىق قاۋىپسىزدىك شارتى ۇيىمىنىڭ باس حاتشىسى نيكولاي بورديۋجانى قابىلدادى. قازاقستاننىڭ ەقىۇ-عا ءتوراعالىعىنا جوعارى باعا بەرگەن نيكولاي بورديۋجا نۇرسۇلتان نازاربايەۆقا 2010 جىلى 10 جەلتوقساندا ماسكەۋدە وتەتىن ۇقشۇ ۇجىمدىق قاۋىپسىزدىك كەڭەسىنىڭ وتىرىسىنا ازىرلىك بارىسى تۋرالى ايتتى.
18 قاراشا
نۇرسۇلتان نازاربايەۆ ازەربايجان استاناسى - باكۋ قالاسىندا وتكەن كاسپيي ماڭى مەملەكەتتەرى باسشىلارىنىڭ ءىىى سامميتىنە قاتىستى. سامميت اياسىندا مەملەكەتتەر باسشىلارى كاسپييدەگى قاۋىپسىزدىك ماسەلەسىنە قاتىستى ماڭىزدى ۋاعدالاستىقتارعا قول جەتكىزدى.
1 جەلتوقسان
ەلوردادا، تاۋەلسىزدىك سارايىندا ەقىۇ VII ءسامميتىنىڭ پلەنارلىق وتىرىسى اشىلدى. وسىناۋ القالى جيىندا قابىلدانعان استانا دەكلاراسياسى الەمدىك دەڭگەيدەگى ماڭىزدى تاريحي وقيعاعا اينالدى.
ەقىۇ-نىڭ استانا ءسامميتى ەلىمىز ءۇشىن دە، الەمدىك قاۋىمداستىق ءۇشىن دە ەلەۋلى وقيعا بولدى.وعان بۇكىل الەمنەن – ەۋروپا مەن ازيادان، سولتۇستىك امەريكا مەن اۆستراليادان 75 ەلدىڭ دەلەگاسياسى قاتىستى. ونىڭ ىشىندە ەلوردامىز 5 مىڭنان استام شەتەلدىك قوناقتاردى جانە 1،5 مىڭنان استام قازاقستاندىق جانە حالىقارالىق بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارىنىڭ وكىلدەرىن قابىلدادى. قابىلدانعان دەكلاراسيادا ەقىۇ-نىڭ بارلىق نورمالارى، قاعيدالارى مەن مىندەتتەمەلەرى كورسەتىلدى، ونىڭ اۋقىمى مەن اۋماعى دا كەڭەيتىلدى. «دەكلاراسيا - ەۋرازيالىق جانە ەۋرواتلانتيكالىق قاۋىپسىزدىكتى قامتاماسىز ەتۋدىڭ ءبىرتۇتاس جانە بولىنبەس كەڭىستىگىندەگى جاڭا كەزەڭنىڭ باستاۋى بولۋى مۇمكىن. استانا ءسامميتىنىڭ تابىسى بۇل بۇكىل ەقىۇ-عا قاتىسۋشى مەملەكەتتەردىڭ تابىسى بولىپ تابىلادى»، - دەپ اتاپ كورسەتتى ن.نازاربايەۆ.
9 جەلتوقسان
نۇرسۇلتان نازاربايەۆ، الەكساندر لۋكاشەنكو، دميتريي مەدۆەديەۆ بەلارۋس رەسپۋبليكاسى، قازاقستان رەسپۋبليكاسى جانە رەسەي فەدەراسياسى اراسىندا ءبىرىڭعاي ەكونوميكالىق كەڭىستىك قۇرۋ جونىندەگى دەكلاراسياعا قول قويدى.
ءبىرتۇتاس ەكونوميكالىق كەڭىستىك 2012 جىلدىڭ 1 قاڭتارىنان باستاپ ءوز كۇشىنە ەنەتىنى بەكىتىلدى جانە وعان باسقا ەلدەردىڭ دە ەنۋىنە جول اشىق ەكەنى تۇجىرىمدالدى.
9-10 جەلتوقسان
ەلباسى نۇرسۇلتان نازاربايەۆ ەۋرازەق، تمد جانە ۇقشۇ-نىڭ ءىس-شارالارىنا قاتىسۋ ءۇشىن رەسەي فەدەراسياسىنا رەسمي ساپارمەن باردى.
ستاتيستيكا:
2010 جىلى ەلباسىنىڭ قاتىسۋىمەن 500-دەن استام پروتوكولدىق ءىس-شارالار ءوتتى. مەملەكەت باسشىسى ءبىر جىل ىشىندە حالىقارالىق سيپاتتاعى 180 كەزدەسۋلەر مەن شارالارعا ، ونىڭ ىشىندە 16 سامميت پەن 5 حالىقارالىق فورۋمعا قاتىسقان ەكەن. پرەزيدەنت رەسپۋبليكا وڭىرلەرىنە 21 رەت، شەت ەلدەرگە 22 رەت رەسمي ساپارعا شىقتى. ءبىر جىل ىشىندە بارلىعى 139 زاڭ قابىلدانىپ، 214 جارلىققا قول قويىلدى.
ءتۇيىن
«تاۋەلسىزدىكتىڭ ءار جىلى – بۇل جاڭا قازاقستان تاريحىنداعى تۇتاس ءداۋىر. ءبىزدىڭ ەلىمىز ءۇشىن تاۋەلسىزدىكتىڭ ون توعىزىنشى جىلى ناق وسىنداي بولدى. استانادا ءححى عاسىرداعى ەقىۇ-نىڭ تۇڭعىش ءسامميتى ءوتتى. ون ءبىر جىل بويى بىردە-بىر ەل ۇيىمنىڭ جوعارى فورۋمىن جيناي المادى. قازاقستان مۇنى جاساي الدى! استانا ءسامميتى ەقىۇ-نىڭ بارلىق ەلدەرى ءۇشىن بىرىكتىرۋشى تابىس بولدى.
...بۇدان ون توعىز جىل بۇرىن ەشكىم دە قازاقستاننىڭ ەلورداسى اتاقتى «حەلسينكي رۋحىنىڭ» لايىقتى مۇراگەرى بولاتىنىن ويلاي دا العان جوق. بۇگىندە بۇل ىسكە استى. ءبىز ەقىۇ-عا ءتوراعالىق اياسىندا ءوزىمىزدىڭ ءىس-قيمىل باعدارلامامىزدى ورىندادىق، استانا ءسامميتى – بۇل بۇكىل قازاقستاننىڭ جۇلدىزدى ساعاتى.
... قازاقستان ءقازىردىڭ وزىندە ەلىمىزدىڭ ءوركەندەۋىنە جەتكىزەتىن جولىمىزدىڭ قيىن جارتىسىن ءوتتى. اتاپ ايتقاندا، ەكونوميكانى نارىق ارناسىنا كوءشىرۋ، ەلدىڭ يادرولىق قارۋسىز مارتەبەسى، ەلوردانى اۋىستىرۋ، 2030 ستراتەگياسىن قابىلداۋ، ۇلتتىق قور قۇرۋ، كەدەن وداعى جانە استانادا ەقىۇ ءسامميتىن وتكىزۋ تۋرالى بارلىق تاعدىرلى شەشىمدەر قابىلداۋ وڭايعا تۇسكەن جوق. وركەندى قازاقستاندى قۇرۋ – بۇل بىردەن ەكى عاسىردىڭ، ەكى مىڭجىلدىقتىڭ جاھاندىق سىناعىنا لايىقتى جاۋاپ. بۇگىندە ەلىمىز سەنىمدى ءوسۋ قارقىنىنا يە بولۋدا. 2010 جىلعى 9 اي ىشىندە ءجىو 7،5 پايىزعا ءوستى. ونەركاسىپ ءوندىرىسى - 10،5 پايىزعا ارتتى. جاڭادان 100-گە جۋىق جاڭا كاسىپورىندار اشىلدى. جاڭا عاسىرداعى 10 جىل ىشىندە جان باسىنا شاققانداعى ءجىو 7 ەسە ءوسىپ، 8 مىڭ دوللارعا ارتتى. 2000 جىلدان باستاپ ەل ەكونوميكاسىنا 110 ميلليارد دوللارعا جۋىق تىكەلەي شەتەل ينۆەستيسياسى تارتىلدى. جالپى العاندا، بۇل كەزەڭدە نەگىزگى كاپيتالعا ينۆەستيسيا ەكى ءجۇز ميلليارد دوللاردان استامدى قۇرادى. بۇل ونجىلدىقتا زەينەتاقىلار كولەمى 6 ەسەدەن استامعا ءوستى. قازاقستاننىڭ تۇرعىن ءۇي قورى 30 ميلليون شارشى مەترگە ۇلعايدى. ال 330 مىڭ قازاقستاندىقتار وتباسى جاڭا پاتەرلەرگە يە بولدى. ورتاشا ەڭبەكاقىسى 5،5 ەسەگە ءوستى. وتكەن جىلى قازاقستان حالىقتىڭ ءال-اۋقات دەڭگەيى بويىنشا جاھاندىق رەيتينگتە 50ء-شى ورىن الدى. ون جىل ىشىندە بىلىمگە جانە دەنساۋلىق ساقتاۋعا كەتەتىن شىعىندار سەگىز ەسەدەن استامعا ءوستى. جەتى جۇزدەن استام مەكتەپتەر مەن 455-كە جۋىق دەنساۋلىق ساقتاۋ نىساندارى سالىندى. بيىلعى جىلى ۇزدىك الەمدىك عىلىمي-اعارتۋ ورتالىقتارى ۇلگىسىندە جانە سولاردىڭ جاردەمدەسۋ جاعدايىندا قۇرىلعان استانانىڭ جاڭا ۋنيۆەرسيتەتى اشىلدى. بالا تۋۋ ءبىر جارىم ەسەگە، حالىقتىڭ تابيعي ءوسىمى ءۇش ەسەگە ارتتى. وسى ونجىلدىقتا حالىقتىڭ ءبىر جارىم ميلليون ادامعا ءوسۋى قامتاماسىز ەتىلدى. تاۋەلسىز قازاقستان ابىرويمەن ەكى مىڭجىلدىق توعىسىنىڭ توتەنشە قيىن شەبىن ەڭسەردى. جيىرما ءبىرىنشى عاسىردىڭ قيىن ونجىلدىعى ارتتا قالدى! ءبىز ءوز جولىمىزدى تاپتىق، بۇل جول ءبىزدى ءبىرتۇتاس تا كۇشتى وسى زامانعى ۇلت جاسادى. بۇل ءبىزدىڭ تاۋەلسىزدىگىمىزدىڭ 19 جىلىنىڭ ەڭ باستى قورىتىندىسى.
(نۇرسۇلتان نازاربايەۆتىڭ 2010 جىلى 15 جەلتوقساندا تاۋەلسىزدىك كۇنىنە ارنالعان سالتاناتتى جيىندا سويلەگەن سوزىنەن).