تاۋەلسىزدىك – حالىققا قانات بىتىرەتىن قۇندىلىق.مۇنداي باعا جەتپەس بايلىق كەز-كەلگەن حالىققا بۇيىرا بەرمەيدى...ەڭ باستىسى – ەلىمىزدە بىرلىك،بەيبىتشىلىك پەن كەلىسىمدى ساقتاي بىلەيىك. بۇل – ءبىزدىڭ تاۋەلسىزدىگىمىزدىڭ باستى جەتىستىگى جانە الداعى جەڭىستەرىمىزدىڭ كەپىلى.
نۇرسۇلتان نازاربايەۆ.
2007 جىلدىڭ باستى وقيعالارى
- نۇرسۇلتان نازاربايەۆتىڭ قازاقستان حالقىنا جولداۋى
- كونستيتۋسيالىق رەفورما
- ەقىۇ-نىڭ 2010 جىلى قازاقستاننىڭ ءتوراعالىق ەتۋى تۋرالى شەشىمى
2007 جىل – «قازاق ءتىلىن قولداۋ» جىلى دەپ جاريالاندى. جىل باستالا سالا، قاڭتار ايىندا ۇكىمەت اۋىسىپ، جاڭا ۇكىمەت جاساقتالدى. نەگىزىنەن تاۋەلسىزدىكتىڭ 16 جىلى ءوز ازاتتىعىنىڭ ىرگەتاسىن قالاپ جاتقان قازاق ەلىندە تاريحي ماڭىزى زور ءۇش ءىرى وقيعا بولعانىن ەرەكشە اتاپ ايتقان ءجون.
2007 جىلدىڭ اقپانىندا پارلامەنت پالاتالارىنىڭ بىرلەسكەن باسقوسۋىندا ەلباسى ءوزىنىڭ «جاڭا الەمدەگى جاڭا قازاقستان» دەگەن تاقىرىپپەن قازاقستان حالقىنا ءداستۇرلى جولداۋىن جاريالاپ، «قازاقستان – 2030» ستراتەگياسىنىڭ نەگىزگى ەرەجەلەرىنەن جانە الەمنىڭ باسەكەگە قابىلەتتى 50 ەلىنىڭ قاتارىنا ەنۋدى كوزدەيتىن ستراتەگيالىق ماقساتتان تۋىندايتىن التى نەگىزگى باسىمدىق اياسىندا ىشكى جانە سىرتقى ساياساتتاعى جاڭا دامۋدىڭ 30 باعىتىن ايقىنداپ بەردى.وسى باعدارلامالىق كەشەندى قۇجات ارقىلى ەلىمىز دامۋىنىڭ الداعى ونجىلدىقتاعى باستى قادامدارى تۇجىرىمدالدى. بۇل – ءبىرىنشى وقيعا.
ەكىنشى ەستە قالارلىق جىل وقيعاسى – كونستيتۋسيالىق رەفورما.بۇل رەفورمانىڭ جۇزەگە اسىرىلۋى ەل دامۋىنىڭ ساياسي جۇيەسىندەگى جاڭا كەزەڭگە – قالىپتاسقان پرەزيدەنتتىك مودەلدەن جاڭا باسقارۋ جۇيەسىنە – پرەزيدەنتتىك-پارلامەنتتىك مودەلگە قاراي جاسالعان باتىل قادام ەدى. ارنايى مەملەكەتتىك كوميسسيا قابىلداعان «قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ 2007-2008 جىلدارعا ارنالعان ساياسي رەفورمالاۋدىڭ باستى باعىتتارى» اتتى قۇجاتتا كونستيتۋسيالىق رەفورمانىڭ نەگىزگى باعىتتارى ايقىندالدى.
ءۇشىنشى ماڭىزدى وقيعا – ەۋروپاداعى قاۋىپسىزدىك جانە ىنتىماقتاستىق ۇيىمىنىڭ (ەقىۇ) شەشىمىمەن قازاق ەلىنىڭ 2010 جىلى ەقىۇ-عا (56 مەملەكەتتىڭ باسىن بىرىكتىرەتىن ايماقتىق ۇيىم) ءتوراعالىق ەتۋى. ەۋروپاداعى قاۋىپسىزدىك پەن ىنتىماقتاستىق ۇيىمىنا مۇشە ەلدەردىڭ بارلىعى ءبىراۋىزدان قازاقستاننىڭ 2010 جىلى اتالعان ۇيىمعا ءتوراعالىق ەتۋىن قولداۋى – شىن مانىندە قازاق ەلىنىڭ حالىقارالىق ارەناداعى ابىرويىن اسقاقتاتقان ماڭىزدى وقيعا بولدى. بۇل، كۇللى الەمدىك قوعامداستىقتىڭ قازاق ەلىنىڭ تاۋەلسىزدىك جىلدارىنداعى ساياسي-ەكونوميكالىق، الەۋمەتتىك باعىتتارداعى قول جەتكىزگەن تابىستارىن تانىپ، مويىنداۋى ەدى.
2007 جىلى ۇكىمەت اكىمشىلىك رەفورمانى جالعاستىرۋ، وڭىرلەردى دامىتۋ، باسەكەلەستىكتى قورعاۋ مەن دامىتۋ، بيۋدجەتتىك جوسپارلاۋ مەن بيۋدجەتارالىق قاتىناستاردى جەتىلدىرۋ، اگرارلىق سالانى دامىتۋ، تۇرعىن ءۇي قۇرىلىسىن دامىتۋ، ينفراقۇرىلىمدى باسقارۋ جۇيەسىن جەتىلدىرۋ، مەملەكەتتىك ءتىلدى دامىتۋ سىندى سەگىز باعىت بويىنشا قارقىندى جۇمىس جۇرگىزدى. قازاقستاننىڭ جالپى التىن ۆاليۋتا رەزەرۆتەرى ۇلتتىق قوردىڭ قارجىسىن قوسا العاندا 40 ملرد. دوللارعا جەتتى.
ەلىمىزدە ءۇش جىلدىڭ ىشىندە سالىنۋى جوسپارلانعان 100 مەكتەپ پەن 100 اۋرۋحانانىڭ العاشقىلارىنىڭ ىرگەتاسىن قالاۋ جۇمىستارى وسى جىلى باستالعان بولاتىن. اعىمداعى جىل ىشىندە ەل بويىنشا 65 مەكتەپ اشىلدى! ال، رەسپۋبليكا بويىنشا ورتاشا ايلىق كولەمى 51 مىڭ تەڭگەگە جەتسە، دۇنيەگە كەلگەن ءار سابيگە بەرىلەتىن جاردەماقى كولەمى 35 مىڭ تەڭگە بولدى.
امەريكا قۇراما شتاتتارىنىڭ يپوتەكالىق نارىعىندا ورىن العان داعدارىس سالقىنى قازاقستاننىڭ دا قارجى جۇيەسىنە ىقپال ەتتى. بۇكىل الەمدى دەرلىك جايلاعان ازىق-تۇلىك تاپشىلىعى قازاقستان نارىعىنا دا اسەر ەتپەي قويمادى. دەگەنمەن كارىم ءماسىموۆ باسقارعان ۇكىمەتتىڭ سول داعدارىستاردىڭ قارقىنداۋىنا جول بەرمەي، ولاردىڭ سالدارىن جويۋ ءۇشىن دەر كەزىندە قولعا العان شارالارى ۇلتتىق ەكونوميكانى داعدارىس قۇرساۋىنان امان الىپ قالدى. سەبەپكەر بولدى. داعدارىسقا قارسى ۇتىمدى شارالار جۇرگىزىىلىپ، وتاندىق ەكونوميكانى ءارتاراپتاندىرۋعا باعىتتالعان شارالار قولعا الىندى. «قازاقستاننىڭ 30 كورپوراتيۆتىك كوشباسشىسى» مەملەكەتتىك باعدارلاماسىنىڭ قابىلدانۋى، ەلباسى تاپسىرمالارىنا سايكەس، «وڭتۇستىك»، «جەتىسۋ»، «سارىارقا»، «ەرتىس»، «باتىس»، «كاسپيي» «توبىل» سياقتى الەۋمەتتىك كاسىپكەرلىك كورپوراسيالاردىڭ قۇرىلۋى دا ەكونوميكاعا تىڭ سەرپىن بەردى.
12 قاڭتار
مينيسترلەر كابينەتىنىڭ العاشقى وتىرىسى ءوتتى. مەملەكەت باسشىسى ۇكىمەت جانە پرەزيدەنت اكىمشىلىگى جەتەكشىلەرىمەن قازاقستاننىڭ ەكونوميكالىق دامۋ ماسەلەلەرىنە ارنالعان كەڭەس وتكىزدى.
13 اقپان
بەيبىتشىلىك جانە كەلىسىم سارايىندا ءۇش جىلعا ارنالعان «مادەني مۇرا» مەملەكەتتىك باعدارلاماسىن جۇزەگە اسىرۋ جونىندەگى قوعامدىق كەڭەستىڭ كەڭەيتىلگەن قورىتىندى وتىرىسى ءوتتى. وندا بايانداما جاساعان ەلباسى مادەنيەت جانە اقپارات مينيسترلىگىنە تيىسىنشە 2007-2009 جىلدارعا ارنالعان سالالىق باعدارلاما جاساپ، ىسكە اسىرۋدى تاپسىردى. «مادەني مۇرا» باعدارلاماسى ەل تاريحىندا، ۇلتتىق تاعدىرىمىزدا ايرىقشا ورىن الاتىن الەۋمەتتىك جوبا بولىپ قالارى ءسوزسىز. بۇل باستامانىڭ ەل رۋحىنىڭ كوتەرىلىپ، ۇلت جادىنىڭ جاڭعىرۋىنا سەپتىگىن تيگىزەتىن قۇبىلىستاردىڭ بىرىنە اينالعانى اقيقات»، – دەدى ەلباسى.
19 -20 اقپان
نۇرسۇلتان نازاربايەۆتىڭ ءتوراعالىق ەتۋىمەن دەموكراتيالىق رەفورمالار باعدارلاماسىن دايارلاۋ مەن ناقتىلاۋ جونىندەگى مەملەكەتتىك كوميسسيانىڭ VI قورىتىندى وتىرىسى ءوتتى. 20-اقپاندا ەلباسى «قازاقستان رەسپۋبليكاسى كونستيتۋسياسىنا وزگەرىستەر مەن تولىقتىرۋلار ەنگىزۋ تۋرالى» قازاقستان رەسپۋبليكاسى زاڭىنىڭ جوباسىن دايارلاۋ جونىندەگى جۇمىس توبىنىڭ العاشقى باسقوسۋىن وتكىزدى.
28 اقپان
مەملەكەت باسشىسى پارلامەنت پالاتالارىنىڭ بىرلەسكەن وتىرىسىندا قازاقستان حالقىنا ءوزىنىڭ ءداستۇرلى جولداۋىن جاريالادى.
10-11 ناۋرىز
نۇرسۇلتان نازاربايەۆ مىسىر اراب رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى حوسني مۇباراكتىڭ شاقىرتۋىمەن مىسىرعا ساپارمەن باردى. كايردە ەگيپەت پرەزيدەنتi حوسني مۇباراكپەن كەزدەستi. يسلام تەولوگيالىق ورتالىعىنا بارىپ، تاريحي ورىنداردى، سۇلتان بەيبارىستىڭ مەشiتiن ارالاپ كوردى.
18 ناۋرىز
ەلباسى جۇمىس ساپارىمەن رەسەي فەدەراسياسىنا بارىپ، كرەملدە ۆلاديمير پۋتينمەن كەزدەستى. ەكى ەل باسشىلارى قازاقستان مەن رەسەي مۇشە بولىپ تابىلاتىن تمد، ەۋرازەق، شانحاي ىنتىماقتاستىق ۇيىمى، ۇجىمدىق قاۋىپسىزدىك شارتى ۇيىمى اراسىندا ءىس-قيمىلدى تەرەڭدەتۋ جونىندە دە پىكىر الىستى.
19 ءساۋىر
نۇرسۇلتان نازاربايەۆ الماتىدا وتكەن VI ەۋرازيالىق مەديا-فورۋمنىڭ جۇمىسىنا قاتىسىپ،ءسوز سويلەدى. «ەۋرازيانىڭ كىندىگىندەگى الماتىدا الەمدىك دەڭگەيدەگى قوعامدىق وي-سانا وكىلدەرى مەن مايتالمان جۋرناليستەردىڭ جينالعاندارىنا قۋانىشتىمىن. جاھاندىق كوكەيكەستى ماسەلەلەردى ورتاعا سالىپ، ولاردى بىرلەسىپ تالقىلاپ، ورتاق شەشىمگە كەلۋ ءۇشىن سىزدەردىڭ وسىلايشا باس قوسۋلارىڭىز يگى داستۇرگە جالعاسۋدا.ءبىزدىڭ بۇل فورۋمنىڭ ماڭىزى ءقازىر جالپاق جۇرتقا ايان. سىزدەر ءۇش كۇن بويى وسى جەردە تالقىعا سالىپ، كوتەرەتىن ماسەلەلەر بارلىق ەلدەر مەن وڭىرلەر ءۇشىن اسا ماڭىزدى بولماق. ويتكەنى ءبىزدىڭ ءبارىمىز دە الەمدىك باستى پروبلەمالاردىڭ توركىنى مەن ولاردى شەشۋ جولدارىنا بەرىلەتىن ورتاق تا ۇيلەسىمدى باعاعا ءزارۋ ەكەنىمىز بەلگىلى.قازاقستان شىعىس پەن باتىستىڭ، تەرىستىك پەن كۇنگەيدىڭ گەوساياسي ۆەكتورلارى مەن مادەني ارەالدارى قيىلىسقان توعىز جولدىڭ تورابىندا ورنالاسقان. سول سەبەپتى دە ءبىزدىڭ ستراتەگيامىز ۇلتتىق جانە حالىقارالىق پروسەستەردىڭ ءوزارا بايلانىسىنا نەگىزدەلگەن»، –دەدى ەلباسى.
فورۋم اياسىندا پرەزيدەنت يران يسلام رەسپۋبليكاسىنىڭ ەكس-پرەزيدەنتى م.حاتاميمەن،رەسەي ساۋدا-ونەركاسىپتىك پالاتاسىنىڭ پرەزيدەنتى ە.م.پريماكوۆپەن، ەقىۇ باس حاتشىسى م.پ.دە بريشامبومەن،اقش مەملەكەتتىك حاتشىسىنىڭ ەكس-ورىنباسارى ر.حولبرۋكپەن، ۇقشۇ باس حاتشىسى ن.ن. بورديۋجامەن جانە ت.ب ەكىجاقتى كەزدەسۋلەر وتكىزدى.
23 ءساۋىر
رەسەي فەدەراسياسىنىڭ تۇڭعىش پرەزيدەنتى بوريس ەلسين دۇنيەدەن ءوتتى. قازاقستان پرەزيدەنتى 20 جىلعا جۋىق ۋاقىت بويى سەرىكتەس بولىپ، قاتار جۇرگەن ايراتكەر تۇلعانى سوڭعى ساپارعا شىعارىپ سالۋ راسىمىنە قاتىستى.
10 مامىر
قازاقستانعا رەسمي ساپارمەن رەسەي فەدەراسياسىنىڭ پرەزيدەنتى ۆلاديمير پۋتين كەلدى. ەكى ەل باسشىلارىنىڭ شاعىن جانە كەڭەيتىلگەن قۇرامدا وتكەن ەكىجاقتى كەزدەسۋلەرىندە عارىشتى بىرلەسە يگەرۋ، يادرولىق ەنەرگەتيكا ، وتىن-ەنەرگەتيكا كەشەنى جانە ت.ب. سالالارداعى ىسكەرلىك پەن ىنتىماقتاستىق ماسەلەلەرى تالقىعا ءتۇستى،ماڭىزدى قۇجاتتارعا قول قويىلدى.
21 مامىر
«قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ كونستيتۋسياسىنا وزگەرىستەر مەن تولىقتىرۋلار ەنگىزۋ تۋرالى» زاڭعا قول قويىلعان كۇن. كونستيتۋسياعا ەنگىزىلگەن وزگەرىستەرگە سايكەس، بۇرىنعى اتا زاڭ بويىنشا مەملەكەت باسشىسىنىڭ ءبىرقاتار وكىلەتتىكتەرى پارلامەنتكە بەرىلىپ، زاڭ شىعارۋشى ورگاننىڭ وكىلەتتىلىگى كەڭەيدى. ءبىر سوزبەن ايتقاندا قازاقستان پرەزيدەنتتىك-پارلامەنتتىك باسقارۋ جۇيەسىنە كوشتى. پرەزيدەنتتىك باسقارۋ مەرزىمى 7 جىلدان 5 جىلعا قىسقاردى. پارلامەنت دەپۋتاتتارىنىڭ سانى 38 ادامعا كوبەيىپ، 154-كە جەتتى. جەرگىلىكتى جەرلەردەگى ءماسليحاتتاردىڭ ءرولى كۇشەيتىلىپ، جەرگىلىكتى ءوزىن-وزى باسقارۋ جۇيەسى تۇبەگەيلى وزگەردى. سونداي-اق سوت بيلىگى نىعايدى، ازاماتتىق قوعامدى دامىتۋعا ايرىقشا ماڭىز بەرىلدى. 2007 جىلدىڭ 21 مامىرىنداعى قازاقستان رەسپۋبليكاسى كونستيتۋسياسىنا ەنگىزىلگەن وزگەرىستەر مەن تولىقتىرۋلارعا سايكەس، بۇرىنعى كونسۋلتاتيۆتىك-كەڭەسشى ورگان – قازاقستان حالىقتارى اسسامبلەياسىنا قازاقستان حالقى اسسامبلەياسى دەگەن جاڭا اتاۋ بەرىلدى.
16 تامىز
شانحاي ىنتىماقتاستىق ۇيىمىنا مۇشە مەملەكەتتەر باسشىلارى قىرعىزستان استاناسى – بىشكەكتە باس قوستى. سامميت قورىتىندىسىندا بىرلەسكەن كومميۋنيكە قابىلدانىپ، ماڭىزدى 10 قۇجاتقا قول قويىلدى.
18 تامىز
مەملەكەت باسشىسى قازاقستانعا رەسمي ساپارمەن كەلگەن جۇڭگو حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ ءتوراعاسى حۋ سزينتاونى قابىلدادى. ەكىجاقتى كەزدەسۋلەر قورىتىندىسىندا ماڭىزدى ۋاعدالاستىقتارعا قول جەتكىزىلدى، دوستىق پەن ىنتىماقتاستىقتى ماقسات تۇتقان 10 قۇجاتقا قول قويىلدى.
***
ءدال وسى كۇنى پارلامەنت ءماجىلىسى دەپۋتاتتارىنىڭ سايلاۋى جاڭا كونستيتۋسيا قابىلدانۋىنا وراي تۇڭعىش رەت پارتيالىق ءتىزىم بويىنشا ءوتتى. رەسپۋبليكامىزدا بارلىق دەڭگەيدەگى ءماسليحاتتاردىڭ سايلاۋى دا بولدى. كونستيتۋسياعا ەنگىزىلگەن وزگەرىستەر مەن تولىقتىرۋلارعا سايكەس سايلاۋشىلار پارتيالارعا داۋىس بەردى. سايلاۋشىلاردىڭ 88 پايىزدان استام داۋىسىن جيناپ،جەڭىسكە جەتكەن «نۇر وتان» پارتياسى زاڭعا وراي ماجىلىستەگى 98 ورىندى يەلەنىپ، ناعىز حالىقتىق پارتياعا اينالدى. قالعان پارتيالار زاڭدا بەلگىلەنگەن 7 پايىزدىق مەجەنى ەڭسەرە المادى.
20 تامىز
ەلباسىنىڭ قاتىسۋىمەن قازاقستان حالقى اسسامبلەياسىنىڭ ءحىىى سەسسياسى ءوتىپ، وندا ماجىلىسكە اسسامبلەيادان 9 دەپۋتات سايلاندى.
7-9 قاراشا
ەلباسى سيريا اراب رەسپۋبليكاسىنا رەسمي ساپارمەن جانە بىرىككەن اراب امىرلىكتەرىنە جۇمىس ساپارىمەن باردى. سيريا ساپارى اياسىندا نۇرسۇلتان نازاربايەۆ ءابۋ ناسىر ءال فارابي تاريحي-مادەني كەشەنىنىڭ ىرگەتاسىن قالاۋ راسىمىنە قاتىسىپ، سۇلتان بەيبارىس كەسەنەسىن جاڭعىرتۋ جۇمىستارىمەن تانىستى. بۇل ەكى نىسان دا تاۋەلسىز قازاق ەلىنىڭ تىكەلەي ىقپالىمەن جانە قارجىلاي كومەگىمەن قولعا الىنعانىن ايتا كەتكەن ءجون.
ءبىزدىڭ دايەكتەمە: ءابۋ ناسىر ءال-فارابي داماسك قالاسىنداعى (سيريا) باب-اس-ساگيردەگى «پاتشالار زيراتىنا» جەرلەنگەنى بەلگىلى. 2007 جىلى قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى داماسكىگە ساپارى كەزىندە قازاقستان ءال-فارابيدىڭ تاريحي-مادەني ورتالىعىن سالاتىنى تۋرالى ۋاعدالاستىققا قول جەتكىزىلدى. «تەك تاۋەلسىزدىك جاعدايىندا عانا ءبىز بۇكىل الەمدەگى تاريحي دەرەككوزدەردى زەرتتەپ، كوتەرە باستادىق. «قازاقستان اۋماعىندا تۋىپ، سيريا جەرىندە ۇلى عالىم، فيلوسوف جانە اقىن بولعان ۇلى بابامىز تۋرالى ەستەلىكتى جانداندىرۋدامىز»، – دەگەن ەدى سول كەزدە نۇرسۇلتان نازاربايەۆ. 2011 جىلى 6 مىڭ شارشى مەتر الاڭدا ورنالاسقان التى قاباتتى ءال-فارابي ورتالىعىنىڭ قۇرىلىسى اياقتالدى. مەموريالدىق كەشەننىڭ ديزاينى زاماناۋي ستيلدە جاسالعان. بابامىزدىڭ ءقابىرى كەشەننىڭ ىشىندە ورنالاسقان.
24-26 قىركۇيەك
مەملەكەت باسشىسى نيۋ-يوركتە وتكەن بۇۇ باس اسسامبلەياسىنىڭ 62ء-شى سەسسياسىنا قاتىسىپ،ءسوز سويلەدى. بۇكىل الەم كوز تىككەن وسىناۋ القالى باسقوسۋدا قازاق باسشىسى نۇرسۇلتان نازاربايەۆ بەيبىتشىلىك پەن حالىقارالىق قاۋىپسىزدىك جۇيەسىن نىعايتۋ سالاسىندا ماڭىزدى باستامالار (بۇۇ اياسىندا دۇنيەجۇزىلىك ەكولوگيالىق پروبلەمالار رەەسترىن قۇرۋ، جاھاندىق ەنەرگو-ەكولوگيالىق ستراتەگيا ازىرلەۋ،ت.ب.) كوتەرگەنىنە ساراپشىلار جوعارى باعا بەردى. ساپار اياسىندا قازاق باسشىسى بۇۇ باس حاتشىسى پان گي مۋنمەن، بوسنيا مەن گەرسەگوۆينا پرەزيديۋمىنىڭ ءتوراعاسى ج. كومشيچپەن،اۆستريانىڭ فەدەرالدىق كانسلەرى ا.گۋزەنباۋەرمەن،ەۋرووداق كەڭەسىنىڭ باس حاتشىسى ح.سولانامەن جانە ت.ب. ەكىجاقتى كەزدەسۋلەر وتكىزدى. بۇۇ باس اسسامبلەياسىنىڭ 62-سەسسياسىنا قاتىسۋشى شەتەلدىك دەلەگاسيالار باسشىلارىنىڭ قۇرمەتىنە اقش پرەزيدەنتى دجوردج بۋشتىڭ قابىلداۋىندا بولىپ، «كلينتوننىڭ جاھاندىق باستاماسى» فورۋمىنا قاتىستى.
3 جەلتوقسان
قازاقستان مەملەكەتى ەۋروپاداعى قاۋىپسىزدىك جانە ىنتىماقتاستىق ۇيىمىنىڭ 2010 جىلعى ءتوراعاسى بولىپ سايلاندى.
20 جەلتوقسان
ماسكەۋ قالاسىندا قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى نۇرسۇلتان نازاربايەۆ پەن رەسەي فەدەراسياسىنىڭ پرەزيدەنتى ۆلاديمير پۋتين كەزدەسىپ، ەكى ەلدىڭ ستراتەگيالىق ارىپتەستىگىن جانە ينتەگراسيالىق ىنتىماقتاستىعىن دامىتۋعا قاتىستى ءبىرقاتار وزەكتى ماسەلەلەردى تالقىلادى.
جىل ءتۇيىنى
2007 جىل ەلىمىز عانا ەمەس، بۇكىل الەم ءۇشىن تاريحتاعى ەڭ ءىرى قارجىلىق داعدارىسپەن ەستە قالعانى بەلگىلى. ەكونوميكالىق داعدارىس قازاقستاندى دا شارپىپ ءوتتى. 2007 جىلعى 25 جەلتوقساندا ەلباسى ۇكىمەت، پارلامەنت، پرەزيدەنت اكىمشىلىگى جەتەكشىلەرىمەن كەڭەس وتكىزىپ، وندا 2007 جىلعى ەلىمىزدىڭ الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق دامۋى قورىتىندىلاندى جانە 2008 جىلعا ىشكى جانە سىرتقى ساياساتتاعى ماقسات-مىندەتتەر تالقىعا ءتۇستى. قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ عىلىمىن دامىتۋدىڭ 2007-2012 جىلدارعا ارنالعان مەملەكەتتىك باعدارلاماسى قابىلداندى. 2008-2010 جىلدارىنا ارنالعان «جاسىل ەل» باعدارلاماسى بەكىتىلدى. 2007 جىلى وتاندىق زەينەتاقى قورلارىنداعى زەينەتاقى جينالىمدارىنىڭ ءوسىمى 1،1 تريلليون تەڭگەدەن استى. ال، ەلدەگى ءىجو جان باسىنا شاققاندا 7 مىڭ دوللار بولدى. ەلىمىز بۇل جىلى استىق ءوندىرىسىنىڭ جان باسىنا شاققانداعى كولەمى مەن ۇن ەكسپورتى بويىنشا دۇنيە جۇزىندە ءبىرىنشى ورىنعا شىقتى.رەسپۋبليكامىزدا 22،5 ميلليون توننادان استام استىق ورىلدى.
تاعى ءبىر ەرەشە اتاپ وتەر جايت، 2007 جىل – قازاقستان دەموكراتياسى ءۇشىن تاريحي جىل رەتىندە ەستە قالدى. قازاقستان پرەزيدەنتتىك-پارلامەنتتىك باسقارۋ جۇيەسىنە كوشتى. اتا زاڭعا ەنگىزىلگەن وزگەرىستەرگە سايكەس، بۇرىنعى كونستيتۋسيا بويىنشا پرەزيدەنت قۇزىرىنداعى ءبىرقاتار وكىلەتتىكتەر پارلامەنتكە بەرىلدى. سول ارقىلى زاڭ شىعارۋشى ورگاننىڭ وكىلەتتىگى كەڭەيە ءتۇستى. پارلامەنت دەپۋتاتتارىنىڭ سانى 154-كە جەتتى.
بۇل جىلى ەلىمىزدە ءبىرقاتار جاڭا ءوندىرىس ورىندارى - الماتى وبلىسىندا كەراموگرانيت ءوندىرۋ زاۋىتى، شىعىس قازاقستاندا جاڭا «شيەۆرولە» اۆتوكولىگىن قۇراستىرۋ جەلىسى، جامبىل وبلىسىندا جوعارى وكتاندىق جانار-جاعار ماي قوسپاسى -بيوەتانول ءوندىرۋ كەشەنى،قوستاناي وبلىسىندا التىن-مىس وندىرەتىن كەن ورنى، پاۆلودار وڭىرىندە ەلەكتروليز زاۋىتى مەن جىكسىز بولات قۇبىرلارى زاۋىتى، وڭتۇستىك قازاقستان وڭىرىندە مەديسينالىق ماي ونىمدەرى سەحى جانە ت.ب. اشىلدى.
ال، ەلىمىزدىڭ ەۋروپاداعى قاۋىپسىزدىك جانە ىنتىماقتاستىق ۇيىمىنىڭ 2010 جىلعى ءتوراعاسى بولىپ سايلانعانىن قازاقستاننىڭ حالىقارالىق قوعامداستىق الدىنداعى زور بەدەل الۋى ءارى ءىرى جەڭىسى دەپ باعالاعان ءجون.
ستاتيستيكا:
2007 جىلى پرەزيدەنت رەسپۋبليكا وڭىرلەرىنە 9 رەت (52 كۇن) ، شەت ەلدەرگە 27 رەت (51 كۇن) رەسمي ساپارعا شىقتى. ءبىر جىل ىشىندە بارلىعى ەكى مىڭنان استام ءتۇرلى قۇجاتتار قارالدى،ونىڭ ىشىندە 127 زاڭ قابىلدانىپ، 274 جارلىققا قول قويىلدى.
قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ 50 حالىقارالىق باستامالارىنان:
2007 جىلى:
- ەۋرازيالىق بانك يەلەرى كلۋبىن، ەۋرازيالىق جاڭا تەحنولوگيالار بانكىن، ەۋرازيالىق ىسكەرلىك كونگرەسىن جانە ەۋرازيالىق عالىمدار كلۋبىن قۇرۋ تۋرالى باستاماسى (سانكت-پەتەربۋرگ قالاسى).
- جاھاندىق ەنەرگيالىق-ەكولوگيالىق ستراتەگيانى ازىرلەۋ تۋرالى ۇسىنىس. - ق ر پرەزيدەنتى ن.ءا. نازاربايەۆتىڭ بۇۇ باس اسسامبلەياسىنىڭ 62ء-شى سەسسياسىندا سويلەگەن ءسوزى.
- ەنەرگيامەن قامتاماسىز ەتۋ تۇراقتىلىعىنىڭ ەۋرازيالىق پاكتىسىن قابىلداۋ ۇسىنىسى – ق ر پرەزيدەنتى ن.ءا. نازاربايەۆتىڭ بۇۇ باس اسسامبلەياسىنىڭ 62ء-شى سەسسياسىندا سويلەگەن ءسوزى.
- 2007 جىلدان باستاپ – وسى ۋاقىتقا دەيىن اۋعانستانعا كومەك كورسەتۋدىڭ ارنايى جوسپارى.