الماتى وبلىسىنىڭ اكىمى اماندىق باتالوۆ جاڭادان تاعايىندالعان اۋدان اكىمدەرىنىڭ تىڭداۋىن وتكىزدى.
وبلىس اكىمى ءاربىر جوبانى، نىسانداردى سالۋ مەن جوندەۋ جۇمىستارىن ەرەكشە باقىلاۋدا ۇستاپ، مەرەيتويلىق شارالاردى وتكىزۋدىڭ ۇساق-تۇيەگىنە دەيىن ءمان بەرۋدى تاپسىردى.
العاشقىلاردىڭ قاتارىندا جامبىل، تالعار، الاكول اۋداندارىنىڭ اكىمدەرى جوسپارلارىمەن ءبولىستى. رايىمبەك اۋدانىنىڭ اكىمى اقيىق اقىن مۇقاعالي ماقاتايەۆتىڭ 90 جىلدىعىن وتكىزۋ جونىندە باياندادى، - دەپ حابارلايدى Almaty-akshamy.kz الماتى وبلىسى اكىمىنىڭ باسپا ءسوز قىزمەتىنە سىلتەمە جاساپ.
مەرەيتويلىق داتا شەڭبەرىندە جوسپارلانعان شارالاردىڭ اۋقىمدى بولىگى اقىننىڭ تۋعان اۋىلى قاراسازدا الەۋمەتتىك نىسانداردى سالۋ، جوندەۋ، اباتتاندىرۋ جۇمىستارىمەن بايلانىستى ەكەنى ايتىلدى. جولدار جوندەلىپ، كوشەلەر جارىقتاندىرىلىپ، ساياباقتار مەن سكۆەرلەر اباتتاندىرىلىپ، كوگالداندىرىلادى. ونەر مەكتەبى سالىنا باستايدى. سونىمەن قاتار رايىمبەك اۋدانىنىڭ نارىنقول اۋىلىندا اقىنعا ەسكەرتكىش ورناتىلادى. مەرەيتويلىق شارالاردىڭ نەگىزگى بولىگى قىركۇيەك ايىنا جوسپارلانعان.
الاكول اۋدانىندا تۋريزم مەن اۋىل شارۋاشىلىعىن دامىتۋعا نەگىزگى باسىمدىق بەرىلەدى. ەسكە سالساق، اۋداندا قانت زاۋىتىن قالپىنا كەلتىرۋ جوسپارلانىپ وتىر.
«ءسىزدىڭ باستاماڭىزبەن قانت زاۋىتىن ىسكە قوسقاندا، 500 تۇراقتى جۇمىس ورنى اشىلاتىن بولادى، ونەركاسىپ ءونىمىنىڭ كولەمى 3 ەسەگە ۇلعايادى نەمەسە 32 ملرد تەڭگەگە دەيىن جەتەدى. قانت زاۋىتىن قانت قىزىلشاسى شيكىزاتىمەن قامتاماسىز ەتۋ ءۇشىن 7 مىڭ گەكتار جەرگە ءتاتتى ءتۇبىر ەگۋىمىز كەرەك»، - دەدى اۋدان اكىمى الماس ابدينوۆ.
بۇل ءۇشىن سۋارۋ جۇيەلەرىن جاڭعىرتۋعا قولداۋ قاجەت. بۇگىندە 360،2 كم شارۋاشىلىقارالىق سۋ قۇبىرى جۇيەلەرىن جوندەۋ ءۇشىن جوبالىق-سمەتالىق قۇجاتتاما ازىرلەنگەن. وسى جوبانى جۇزەگە اسىرۋدىڭ ناتيجەسىندە سۋارمالى جەر الاڭى 5 مىڭ گەكتارعا ۇلعايادى. جالپى، بيىلعى جىلى اۋداننىڭ اۋىل شارۋاشىلىعى سالاسىنا 2،5 ملرد تەڭگە ينۆەستيسيا سالۋ جوسپارلانعان. وتكەن 5 ايدا 830 ملن تەڭگە ينۆەستيسيا تارتىلىپتى. ونەركاسىپ، تۋريزم، تۇرعىن ءۇي قۇرىلىسى سياقتى باعىتتار دا نازاردان تىس قالمايدى.
جامبىل اۋدانىنىڭ اكىمى نۇرلان ەرتاس ءوز ءوڭىرىنىڭ قالاي داميتىنى جايلى باياندادى. اۋدان ەڭ الدىمەن اگرارلىق باعىتتا بولعاندىقتان، اۋىل شارۋاشىلىعىن دامىتۋعا ەرەكشە كوڭىل بولىنەدى. سوربۇلاق جانە بوزوي ماسسيۆتەرىن دامىتۋ ەسەبىنەن ەگىس القاپتارىنىڭ كولەمىن ۇلعايتۋ، مال ازىعى بازاسىن دامىتۋ، مال باسىن كوبەيتۋ، مال ونىمدەرىن وڭدەۋ دامىتىلادى. اۋداندا وسى سالالارعا ينۆەستيسيا تارتىلماق. جوسپارلانعان ينۆەستيسيالىق جوبالاردىڭ ىشىندە جىلىنا 8 مىڭ توننا كوكونىس وسىرەتىن جىلىجاي كەشەنى، قۋاتى 2 مۆت گەس جانە 100 مۆت بولاتىن كۇن ەلەكتر ستانساسىنىڭ قۇرىلىسى بار. قوسىمشا اۋىل شارۋاشىلىعى سالاسىنا كادرلار دايارلاۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلۋدە. قازىرگى كەزدە جامبىل اتىنداعى ۇزىناعاش كاسىپتىك كوللەدجىنىڭ بازاسىندا «جاس مامان» باعدارلاماسى اياسىندا 2021-2022 وقۋ جىلىنا «مەحانيزاتور» ماماندىعىنا 25 ستۋدەنتتى وقىتۋ جوسپارلانىپ وتىر.
حالىقتىڭ تۇرمىس ساپاسىن جاقسارتۋ ءۇشىن سۋمەن، گازبەن جانە ەلەكترمەن قامتۋ جوبالارى، اۋىلىشىلىك جولداردى جوندەۋ، كارىز جۇيەلەرىنىڭ قۇرىلىسى جۇمىستارىنا قارجىلىق قولداۋ قاجەت. سول سياقتى ءارقايسىسى 150 ورىندىق ەكى اۋىلدىق مادەنيەت ءۇيىن سالۋ، ءبىرقاتار اكىمشىلىك عيماراتتارىنا كۇردەلى جوندەۋ جۇرگىزۋ، ساۋلەتتىك ەسكەرتكىشتەردى رەستاۆراسيالاۋ كەرەك. بەيبەرەكەت جينالعان قوقىستى جويۋ، ورتالىق ساياباقتى جاڭعىرتۋ جۇمىستارىنا دا اۋدان اكىمى كومەك سۇرادى. اماندىق باتالوۆ ءتيىستى قولداۋ كەزەڭ-كەزەڭىمەن كورسەتىلەتىنىن ايتتى.
«اۋداننىڭ اعىمداعى الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق دامۋىنا تولىق تالداۋ جاساپ، باسىم باعىتتارىن ايقىنداعان دۇرىس. ەڭ باستىسى، وسى جوسپاردىڭ بارلىعى ءىس جۇزىندە ورىندالۋى كەرەك، سوندا ناتيجەنىڭ جەمىسىن حالىق كورەتىن بولادى. اۋدان اكىمىنىڭ ءوز مىندەتتەرىنە وسىلاي جاۋاپتى قاراۋى جامبىل اۋدانىن الدىڭعى قاتارلى، ىرگەلى، ەكونوميكالىق قۋاتتى اۋدان ەتۋگە مۇمكىندىك بەرەدى»،- دەدى ا. باتالوۆ.
تالعار اۋدانى اكىمىنىڭ كەزەكتى بايانداماسىنان كەيىن اماندىق باتالوۆ اۋدان باسشىسى قايدار ابدىحانوۆقا اۋداننىڭ دامۋىن جان-جاقتى سارالاپ، يندۋستريالدى باعىتقا باسىمدىق بەرۋدى تاپسىردى.
«جۇمىسقا العاش كىرىسكەندە، ەڭ الدىمەن ناقتى جوسپار جاساپ، نەگىزگى باعىتتاردى بەلگىلەپ الۋ كەرەك. تالعار اۋدانىنىڭ ونەركاسىپتىك الەۋەتى جوعارى. ياعني ءبىرىنشى كەزەكتە ينۆەستيسيا تارتۋعا، كاسىپورىندار اشۋعا، جاڭا جۇمىس ورىندارىن قۇرۋعا ارەكەت جاساۋ كەرەك. اۋدان الماتى اگلومەراسياسىنا كىرەدى، بۇل تۇرعىن ۇيگە سۇرانىس جوعارى دەگەن ءسوز. سوندىقتان تۇرعىن ءۇي سالۋ جوسپارلانعان الاڭداردى دەر كەزىندە ينجەنەرلىك كوممۋنيكاسيامەن قامتاماسىز ەتۋ كەرەك. اۋداندا حالىق تىعىز ورنالاسقان، سوندىقتان قانشا مەكتەپ سالۋ كەرەك، قانداي الەۋمەتتىك نىساندار قاجەت ەكەنىن انىق بىلۋگە تيىسسىڭدەر. تالعار قالاسىن سۋمەن قامتۋدىڭ وزەكتى ماسەلەسىن شەشۋدىڭ ءتيىمدى شارالارىن قابىلداۋ قاجەت. مۇنداي ماسەلەلەر تۇزدىباستاۋ جانە باسقا دا ەلدى مەكەندەردە دە بار. اۋداننىڭ ءتۋريزمدى دامىتۋعا مۇمكىندىگى مول. وسىنداي ءاربىر سالادا ناقتى جوسپارلارمەن جۇمىس ىستەۋ قاجەت. اۋدان، قالا اكىمدەرى الدارىنا ناقتى مىندەت قويىپ، ماقساتتى باعىتتا جۇمىس ىستەۋى كەرەك. ءىستىڭ سوڭعى ناتيجەسى حالىقتىڭ تۇرمىسىن جاقسارتۋدان كورىنەدى. باستى تالاپ تا وسى»، - دەدى ءسوزىنىڭ قورىتىندىسىندا وبلىس اكىمى اماندىق باتالوۆ.