عىلىم ورداسىندا حالىقارالىق ايەلدەر كۇنى قارساڭىندا قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتىنىڭ جانىنداعى قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ۇلتتىق عىلىم اكادەمياسى العاش رەت وتاندىق ايەل-عالىمدارعا ارنالعان اكادەميك ن.بازانوۆا اتىنداعى ماراپاتتى سالتاناتتى تۇردە تابىستاۋ ءراسىمىن وتكىزدى.
اتاۋلى ءىس-شاراعا 400-گە جۋىق وتاندىق عىلىمدى دامىتۋعا ايرىقشا ۇلەس قوسقان جەتەكشى ايەل-عالىمدار، عىلىمي قىزمەتكەرلەر، وقىتۋشىلار مەن جوعارى وقۋ ورىندارىنىڭ، عىلىمي ۇيىمداردىڭ باسشىلارى قاتىستى.
نايليا ورازعۇل قىزى بازانوۆا (1911-1993) - قازاقستان مەن ورتالىق ازياداعى العاشقى ايەل-اكادەميك، بيولوگيا عىلىمىنىڭ جاڭا سالاسىنىڭ - اۋىل شارۋاشىلىعى جانۋارلارىنىڭ فيزيولوگياسىنىڭ نەگىزىن قالاۋشى. ول قازاق ايەلدەرى اراسىنان شىققان تۇڭعىش بيولوگيا عىلىمىنىڭ دوكتورى (1945)، پروفەسسور (1946)، قازاق كسر عىلىم اكادەمياسىنىڭ اكادەميگى (1951)، قازاقستاننىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن عىلىمي قايراتكەرى (1946).
قازاقستاندا عىلىممەن اينالىسىپ جۇرگەن زەرتتەۋشى ماماندار اراسىنداعى ايەلدەر سانى 12 مىڭعا جۋىق. بۇل جالپى عالىمدار سانىنىڭ 55،6%.
عىلىمي دارەجە قورعاعان ارۋلارىمىزدىڭ قاتارى جىل سايىن ءوسىپ كەلەدى. مىسالى، بيىل ايەل اراسىندا عىلىم دوكتورلارى – 848-گە جەتتى، عىلىم كانديداتتارى – 2 872-گە، PhD دوكتورلار – 1 806-عا جەتتى.
ءبىزدىڭ دەرەكتەرىمىز بويىنشا، 2024 جىلى قازاقستاندىق ايەلدەر Web of Science جانە Scopus جۋرنالدارىندا 3100-دەن استام ماقالا جاريالادى، ونىڭ ىشىندە 1400-دەن استامى – ءبىرىنشى اۆتور رەتىندە كورىندى، بۇل 2023 جىلمەن سالىستىرعاندا 15%-عا ارتىق. 2024 جىلى Web of Science ءبىرىنشى كۆارتيلىندەگى ەڭ بەدەلدى جۋرنالداردا قازاقستاندىق عالىم ايەلدەرىمىز جاريالاعان ماقالالار سانى 500-دەن استى.
تۇڭعىش وتاندىق ايەل-عالىمدارعا ارنالعان اكادەميك ن.بازانوۆا اتىنداعى ماراپاتپەن 48 وتاندىق عىلىمنىڭ دامۋىنا ايرىقشا ۇلەس قوسىپ جۇرگەن، عىلىمي الەۋەتى جوعارى، عىلىمنىڭ ءارتۇرلى باعىتتارىندا ۇزدىك ناتيجە كورسەتكەن، جەتەكشى ايەل-عالىمدار مەن عىلىمي قىزمەتكەرلەر سالتاناتتى تۇردە ماراپاتتالدى. ماراپاتقا لايىقتى ۇمىتكەرلەر ۋنيۆەرسيتەتتەر مەن عىلىمي-زەرتتەۋ ينستيتۋتتارى ۇجىمدارىنىڭ ۇسىنىستارى بويىنشا انىقتالدى.
ق ر پرەزيدەنتىنىڭ جانىنداعى ۇعا پرەزيدەنتى ا.ق. كۇرىشبايەۆتىڭ حالىقارالىق ايەلدەر كۇنىنە وراي ۇزدىك ناتيجە كورسەتكەن، عىلىمي الەۋەتى جوعارى، جەتەكشى ايەل-عالىمدار مەن عىلىمي قىزمەتكەرلەردى اكادەميك ن.بازانوۆا اتىنداعى ماراپاتتاردى تابىستاپ، قۇتتىقتادى.
– بۇل مەرەكە – بۇگىندە بارشا نازىك جاندىلارعا دەگەن شەكسىز سۇيىسپەنشىلىكتىڭ ناعىز سيمۆولىنا اينالدى. حالقىمىز «جۇماق – انانىڭ ىزىندە، شۋاق – انانىڭ كوزىندە» دەگەن. بۇكىل ادامزات تىرلىگىنىڭ تەگى دە، تىرەگى دە، كيەسى دە سىزدەرسىزدەر. باتىردىڭ ەرلىگىنە، اقىننىڭ ولەڭىنە، سازگەردىڭ سازىنا، سۋرەتشىنىڭ شابىتىنا كۇش بەرەتىن قۇزىرەت – سىزدەردىڭ جۇرەكتەرىڭىزدە! سوندىقتان بارلىق ماداق پەن قۇرمەت بۇگىن سىزدەرگە ارنالادى. وتكەن ءبىر جىلدىڭ ىشىندە قانشاما جاس عالىم قىزدارىمىز مەملەكەت باسشىنىڭ تاپسىرىسىمەن پاتەر الدى! مەملەكەتتىك سىيلىقتار، ستيپەنديا، گرانتتار يەگەرلەرى اتاندى! بۇل ءۇردىس ءالى دە جالعاسادى دەپ سەنەمىز، – دەدى ول.
سونىمەن قاتار، م.و.اۋەزوۆ اتىنداعى ادەبيەت جانە ونەر ينستيتۋتىنىڭ باس عىلىمي قىزمەتكەرى، فيلولوگيا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى، ۇلتتىق عىلىم اكادەمياسى العاش رەت وتاندىق ايەل-عالىمدارعا ارنالعان اكادەميك ن.بازانوۆا اتىنداعى ماراپات يەگەرى باقىتجان ازىبايەۆا ءوز لەبىزىن ءبىلدىردى.
– 8 ناۋرىز – حالىقارالىق ايەلدەر مەرەكسى قارساڭىندا اكادەميك ءنايلا بازانوۆا اتىنداعى سىيلىقپەن عىلىمدا ايانباي ەڭبەك ەتىپ جۇرگەن ايەلدەردى قۇتتىقتاعانى وتە ورىندى بولدى. عىلىمدى ماحاباتپەن شىن جاقسى كورۋ كەرەك. سوندا عانا ىزدەنىستىڭ ناتيجەسى كورىنەدى. ايەلگە ءبىراز نارسە بايلانىستى. وتباسى قۇندىلىعىن دا ۇمىتپاعان دۇرىس. ءبىز سياقتى عىلىم سالاسىندا قىزمەت ىستەپ كەلەجاتقان نازىك جاندىلاردى ەلەپ-ەسكەرىپ، ماراپاتتاعان كىسىلەرگە، قۇتتىقتاعان جاندارعا ۇلكەن راحمەت! ءىزىمىزدى جالعاۋشى جاستارعا جۇعىستى بولسىن، – دەدى پروفەسسور باقىتجان ءۋالي قىزى.