ءماجىلىس جانىنداعى قوعامدىق پالاتا مۇشەلەرى پارلامەنتشىلەرمەن جانە ساراپشىلارمەن بىرلەسىپ سىبايلاس جەمقورلىققا قارسى ءىس-قيمىل ماسەلەلەرى جونىندەگى زاڭ جوباسىن جانە وعان ىلەسپە تۇزەتۋلەردى تالقىلادى.
وتىرىس ءماجىلىس دەپۋتاتى ايدوس سارىمنىڭ توراعالىعىمەن جانە ءماجىلىستىڭ ۆيسە-سپيكەرى ءدانيا ەسپايەۆانىڭ قاتىسۋىمەن ءوتتى. 3 كودەكس پەن 5 زاڭعا وزگەرىستەر مەن تولىقتىرۋلار ەنگىزىلەدى. نەگىزگى وزگەرىستەردىڭ قاتارىندا سىبايلاس جەمقورلاردىڭ رەەسترىن ەنگىزۋ جانە پارا بەرۋ تۋرالى ۇسىنىس پەن ۋادە ءۇشىن قىلمىستىق جاۋاپقا تارتۋ قاراستىرىلعان، دەپ حابارلايدى Almaty-akshamy.kz قازاقپاراتقا سىلتەمە جاساپ.
زاڭ جوبالارى نورمالارىمەن سىبايلاس جەمقورلىققا قارسى ءىس-قيمىل اگەنتتىگى ءتوراعاسىنىڭ ءبىرىنشى ورىنباسارى ۇلان سارقۇلوۆ تانىستىردى. ول تۇزەتۋلەر ارقىلى سىبايلاس جەمقورلىققا قارسى ساياسات تۇجىرىمداماسى ءىشىنارا ىسكە اسىرىلاتىنىن اتاپ ءوتتى. نەگىزگى زاڭ جوباسى 6 باعىتتى قامتيدى. ولاردىڭ قاتارىندا سىبايلاس جەمقورلاردىڭ جاريا ءتىزىلىمىن ەنگىزۋ، ۇسىنىس پەن ۋادە ءۇشىن قىلمىستىق جاۋاپقا تارتۋ. سونداي-اق، پارا الۋعا، سۇراۋعا نەمەسە تالاپ ەتۋگە كەلىسىم بەرۋ تاعى سول سياقتى. وزگەرىستەر مەن تولىقتىرۋلار 3 كودەكسكە، 5 زاڭعا جانە اكىمشىلىك كودەكسكە ەنگىزىلەدى.
باياندامانى تىڭداعاننان كەيىن قوعامدىق پالاتا مۇشەلەرى مەن شاقىرىلعان قاتىسۋشىلار تۇزەتۋلەرگە قاتىستى ءوز پىكىرلەرىن ءبىلدىردى.
قازاقستانداعى پارلامەنتاريزمدى دامىتۋ قورىنىڭ پرەزيدەنتى زاۋرەش باتتالوۆا زاڭ جوباسىن قولدادى. ونىڭ پىكىرىنشە، باستاما ۋاقىت تالاپتارىنا سايكەس كەلەدى، الايدا ۇسىنىلعان نورمالاردى تيىمدىلىك تۇرعىسىنان قايتا قاراۋ قاجەت.
«زاڭ جوباسىن تۇجىرىمدامالىق تۇرعىدان قايتا قاراپ، ەلدەگى سىبايلاس جەمقورلىقتىڭ دەڭگەيىن تومەندەتۋگە جانە الدىن الۋعا نە اسەر ەتۋى مۇمكىن ەكەنىن جالپى تالقىلاۋ قاجەت. بۇل رەتتە قازىرگى رەداكسيادا جوق ازاماتتىق قوعامنىڭ قاتىسۋ تەتىكتەرى كوزدەلگەنى ماڭىزدى. سونىمەن قاتار، ناۋرىز ايىنان باستاپ «قوعامدىق باقىلاۋ تۋرالى» زاڭ كۇشىنە ەنەدى»، – دەپ اتاپ ءوتتى زاۋرەش باتتالوۆا.
سونىمەن قاتار زاڭ جوباسىندا ىسكەرلىك جانە ساياسي سىبايلاس جەمقورلىق جونىندەگى نورمالاردىڭ جوقتىعىنا نازار اۋداردى. ودان بولەك، ز. باتتالوۆا زاڭ نورمالارىنا تۇزەتۋلەر ەنگىزۋمەن بىرگە سىبايلاس جەمقورلىقپەن كۇرەستە ساراپتامانىڭ ءرولىن كۇشەيتۋ قاجەت ەكەنىن اتاپ ءوتتى.
زاڭ جوبالارىن وڭتايلاندىرۋ بويىنشا ءماجىلىس دەپۋتاتتارى مارات ءباشىموۆ پەن ەكاتەرينا سمىشليايەۆا، «ادىلدىك جولى» قوعامدىق بىرلەستىگىنىڭ ديرەكتورى ديدار سماعۇلوۆ، «جاڭارۋ» سىبايلاس جەمقورلىققا قارسى جالپىۇلتتىق قوزعالىس باسشىسى مەلس سەمعالييەۆ تاعى دا باسقا جيىنعا قاتىسۋشىلار پىكىرلەرىن ءبىلدىردى.
الماتى جوعارى باسقارۋ مەكتەبىنىڭ پرەزيدەنتى قانات نۇروۆ بوپسالاۋ ارقىلى پارا الىپ نەمەسە پارا بەرگەنى ءۇشىن قىلمىستىق جاۋاپكەرشىلىكتى ناقتىلاۋ قاجەت دەيدى. ويتكەنى امال جوقتىعىنان پارا بەرۋشىلەر تەرگەۋشىمەن تىلدەسپەي تۇرىپ، ايىپتاۋ بابى بويىنشا بىردەن قاماۋعا الىنادى.
ساياساتتانۋشى دانيار اشىمبايەۆ قۇقىق قولدانۋ پراكتيكاسىنىڭ پروبلەمالارىنا توقتالدى.
مىسال رەتىندە «اكىم لاۋازىمىن ساتۋ تۋرالى» بەلگىلى ءىستى كەلتىردى. ياعني اكىم بولعىسى كەلەتىن ادام اقشا ءۇشىن زارداپ شەككەن دەپ تانىلدى، ءبىراق سىبايلاس جەمقورلىق قۇقىق بۇزۋشىلىق جاساعانى ءۇشىن جاۋاپقا تارتىلمادى.
«اتىشۋلى ىستەرگە قاتىستى قۇقىق قولدانۋ پراكتيكاسىن تالداۋ ەنگىزىلسە. ايتپەسە زاڭدار جازىلادى، ال ورىندالۋى ابسۋردقا اكەلىپ جاتادى. نورمالاردى قاتاڭداتۋعا قاتىستى زاڭنامالارعا وزگەرىس ەنگىزبەس بۇرىن، وسىعان دەيىن ءىس جۇزىندە قاي جەرلەردەن قاتە كەتكەنىن قاراستىرايىق»، – دەيدى ساياساتتانۋشى.
جيىندى قورىتىندىلاي كەلە ايدوس سارىم تالقىلاۋعا قاتىسۋشىلاردى سىبايلاس جەمقورلىققا قارسى ءىس-قيمىل جونىندەگى زاڭ جوبالارى بويىنشا بەلسەندى جۇمىس ىستەۋگە شاقىردى.
سونداي-اق، ءماجىلىس جانىنداعى قوعامدىق پالاتانىڭ قۇرامى جاڭارتىلدى. بولاتبەك ناجىمەتدين ۇلى مەن گاۋحار تاناشيەۆانىڭ ورنىنا جۇلدىز سۇلەيمەنوۆا مەن يرينا سميرنوۆا كەلدى.