· بيىلعى جىل ەلىمىزدە «جۇمىسشى ماماندىقتارى جىلى» دەپ جاريالاندى. بۇل شەشىم ەلىمىزدىڭ ەكونوميكاسىنىڭ، ونەركاسىبى مەن ءوندىرىسىنىڭ نەگىزى بولاتىن ماماندىقتاردىڭ ەرەكشە نازاردا ەكەنىن كورسەتەدى.
بۇگىندە جۇمىسشى ماماندىقتارى قوعامدا ماڭىزدى ورىن الادى، ويتكەنى ولار ەلدىڭ الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق دامۋىنا جانە حالىقتىڭ ءال-اۋقاتىن جاقسارتۋعا تىكەلەي اسەر ەتەدى. جۇمىسشىلار كەز كەلگەن قوعامنىڭ تىرەگى بولىپ تابىلادى. ولار ءوندىرىستىڭ جۇرەگى، ال ادامداردىڭ ەڭبەك قىزمەتى – ەل ەكونوميكاسىنىڭ باستى جۇيەسى.
ەلىمىزدە جۇمىسشى ماماندىقتارىنىڭ ماڭىزى ارتتى. جاڭا تەحنولوگيالار مەن سيفرلىق يننوۆاسيالاردى ەنگىزۋ، اۆتوماتتاندىرۋ مەن روبوتيزاسيالاۋ سالاسىنداعى جەتىستىكتەر بۇل ماماندىقتاردىڭ جاڭارۋىنا، تۇرلەنۋىنە ىقپال ەتىپ وتىر. ەڭبەك نارىعىندا باسقارۋ، ۇيىمداستىرۋ، زەرتتەۋ، كەڭەس بەرۋ سياقتى قىزمەتتەردەن تۇراتىن جۇمىس باعىتتارىنا جۇمىس ىزدەۋشىلەردىڭ كوپتىگىن كورىپ وتىرمىز. دەگەنمەن، قوعامدا جۇمىسشى ماماندىقتارى دا جوعارى سۇرانىسقا يە، ولاردىڭ تابىسى دا تۇراقتى سانالادى. وسى ماقساتتا جۇمىسشى ماماندىعىنا جاستاردى تارتۋ، ولاردىڭ ءبىلىمىن جەتىلدىرۋ، كاسىبي داعدىلارىن ارتتىرۋ – باستى مىندەت. جاستاردىڭ قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ ءۇشىن وقىتۋ جۇيەسىن قايتا قاراۋ، جاستارعا كاسىبي باعدار بەرۋ، ارنايى كۋرستار مەن ترەنينگتەر وتكىزۋ قاجەت. وندىرىستە ءجۇرىپ، جەتىستىككە جەتكەن تۇلعالاردى ءجيى ناسيحاتتاپ، ولارمەن جاستاردىڭ تىكەلەي جۇزدەسۋىن، اقىل-كەڭەس، تاجىريبە الماسۋىن ۇيىمداستىرعان ءجون.
قازاقستاندا جۇمىسشى ماماندىقتارىن دامىتۋ ءۇشىن ارنايى باعدارلامالار دا قابىلدانىپ جاتىر. مىسالى، «سەرپىن» باعدارلاماسى اياسىندا اۋىل جاستارىن تەحنيكالىق جانە كاسىبي بىلىممەن قامتۋ جولعا قويىلدى. سونىمەن قاتار، جۇمىسشى ماماندىقتارىن وقىتاتىن كوللەدجدەر مەن وقۋ ورىندارىنىڭ سانى كوبەيىپ، ولاردا زاماناۋي جابدىقتار مەن تاجىريبەلى ۇستازدار جۇمىس ىستەي باستادى.
ەل ەكونوميكاسىنىڭ قوزعاۋشى كۇشى
قازىرگى تاڭدا جۇمىسشى ماماندىقتارىنىڭ تابيعاتى وزگەردى دەسەك، ارتىق ەمەس. سەبەبى، جوعارى تەحنولوگيالىق وندىرىستەر مەن يننوۆاسيالىق شەشىمدەر جۇمىسشى ماماندىقتارىنىڭ جۇمىس ىستەۋ ءۇردىسىن وزگەرتتى. ماسەلەن، دانەكەرلەۋشى ماماندىعى روبوتتاندىرىلعان قوندىرعىلارمەن جۇمىس ىستەۋگە، توكار ماماندىعى 3D پرينتەرلەرمەن جانە سيفرلىق باسقارۋ جۇيەلەرىمەن جۇمىس ىستەۋگە كوشتى. سوندىقتان بۇل ماماندىقتار جوعارى بىلىكتىلىكتى جانە جاڭا داعدىلاردى قاجەت ەتەدى. ارينە، ەڭ الدىمەن جۇمىسشى ماماندىقتارى – ەل ەكونوميكاسىنىڭ قوزعاۋشى كۇشى. اسىرەسە، قازىرگى ەكونوميكالىق داعدارىس كەزەڭىندە، ەلدىڭ ەكونوميكالىق قاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتۋدە وتە ماڭىزدى ءرول اتقارادى.
ءوندىرىس، قۇرىلىس، اۋىل شارۋاشىلىعى سالالارىنداعى جۇمىسشىلار ەل يگىلىگى ءۇشىن ەلەۋلى ەڭبەك ەتىپ جاتىر. قۇرىلىسشى، مەتاللۋرگ، ەنەرگەتيك، اگرونوم، مەحانيزاتور سەكىلدى مامانداردىڭ قىزمەتى قوعامنىڭ بارلىق سالاسىنا اسەر ەتەدى. تۇرمىس قاجەتتىلىگىن قامتاماسىز ەتەتىن سالالار – اسپازشى، تىگىنشى، شاشتاراز ماماندىقتارى زامان تالابىنا ساي ءسات سايىن جاڭارا تۇسۋدە. وسى سالالارداعى ەڭبەككەرلەردىڭ بىلىكتىلىگى مەن كاسىبي داعدىلارىن ۇنەمى ارتتىرىپ وتىرۋ – ەڭ الدىمەن ەل ەكونوميكاسىنىڭ دامۋىنا جانە قۋاتتانۋىنا تىكەلەي ىقپال ەتەدى.
جۇمىسشى ماماندىقتارى جىلىنىڭ جاريالانۋى – ەلىمىزدىڭ بولاشاعى ءۇشىن ماڭىزدى قادام. ماقسات – جۇمىسشى ماماندىقتارىنىڭ مارتەبەسىن ارتتىرۋ، جۇمىسشى ماماندىقتارىنىڭ ءيميدجىن كوتەرۋ جانە جاستاردى وسى ماماندىقتارعا تارتۋ، قوعامدا جۇمىسشى ماماندىقتارىنىڭ ماڭىزدىلىعىن ءتۇسىندىرۋ، سونىمەن قاتار كاسىپتىك ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىن جەتىلدىرۋ. تەك وسىنداي كەشەندى شارالار ارقىلى عانا ءبىز قوعامدى تۇراقتى دامىتىپ، ءوندىرىس سالاسىن العا جىلجىتامىز.